Kotusz (Polska)
| Artykuł | 52.1030000°N 16.4870099°E |
|---|---|
| - błąd | 0 m |
| WD | 52°6'10"N, 16°29'13"E, 52°6'7.52"N, 16°29'33.97"E |
| - błąd | 38 m |
| Odległość | 27 m |
| wieś | |
 Kościół poewangelicki w Kotuszu | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) | 234[1] |
| Strefa numeracyjna | 61 |
| Kod pocztowy | 64-061 |
| Tablice rejestracyjne | PGO |
| SIMC | 0584308 |
Położenie na mapie gminy Kamieniec _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Kamieniec") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu grodziskiego _location_map.png "Mapa lokalizacyjna powiatu grodziskiego") | |
 52°06′10,8000″N 16°29′13,2356″E/52,103000 16,487010 | |
Kotusz (niem. Kotusch[2]) – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie grodziskim, w gminie Kamieniec[3]. Miejscowość leży nad Środkowym Kanałem Obry[4].
Na północny zachód od wsi, około 1,5 km znajduje się średniowieczne grodzisko tzw. szwedzki szaniec.
Historia
Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1390 r., pierwotna nazwa różniła się od obecnej, np. Quotowszo, czyli Kotowsze w 1398 r. W XVIII w. wieś wraz z budynkami przeniesiono na prawa osady olęderskiej. Zachował się obszerny przywilej (wilkierz) dla osadników wystawiony 25 października 1729 r. przez Radomickich. W XIX i w I poł. XX w. Kotusz należał do Potworowskich z Parzęczewa.
W okresie Wielkiego Księstwa Poznańskiego (1815-1848) miejscowość wzmiankowana jako Kotusz Olendry należała do wsi większych w ówczesnym pruskim powiecie Kosten rejencji poznańskiej[5]. Kotusz Olendry należał do okręgu wielichowskiego tego powiatu i stanowił część majątku Parzęczew, którego właścicielem był wówczas Adolf Potworowski[5]. Według spisu urzędowego z 1837 roku Kotusz Olendry liczył 132 mieszkańców, którzy zamieszkiwali 18 dymów (domostw)[5]. Według danych z końca XIX wieku Kotusz liczył 364 mieszkańców: 359 ewangelików i 5 katolików, zamieszkujących 53 domostwa[2].
Do 1945 r. miejscowość zamieszkała w większości przez ludność narodowości niemieckiej[6] nosiła okupacyjną nazwę Treulande[7].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego[4]. W 2011 roku Kotusz zamieszkiwały 234 osoby[1].
Zabytki
W Kotusz zachował się zespół zabytkowych obiektów ewangelickich:
- poewangelicki kościół Królowej Korony Polskiej (obecnie katolicki) z 1904 roku z cmentarzem przykościelnym, ogrodzeniem i bramą z początku XX wieku[8]
- cmentarz ewangelicki z poł. XIX wieku z kostnicą, ogrodzeniem i bramą[8].
Przez miejscowość przebiegają znakowane szlaki piesze:
Przypisy
- ↑ a b Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011. Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-09-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (26 czerwca 2015)].
- ↑ a b Kotusz, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 500.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 966, 13 lutego 2013. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2015-09-11].
- ↑ a b c d Alicja Dziewulska, Jan Maj: Kościan: mapa topograficzna Polski. Wydanie turystyczne. Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo Geodezyjno-Kartograficzne, 1997. ISBN 83-7135-149-6.
- ↑ a b c Leon Plater: Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Ksie̜ztwa Poznańskiego. Lipsk: Ksie̜garnia Zagraniczna (Librairie Étrangère), 1846, s. 213.
- ↑ Plan Rozwoju Miejscowości Kotusz, Gmina Kamieniec, Kamieniec 2004
- ↑ Agnieszka Łuczak: Polityczne oczyszczanie gruntu. Zagłada polskich elit w Wielkopolsce (1939–1941). Poznań: IPN, 2009.
- ↑ a b Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków na terenie województwa wielkopolskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 40. [dostęp 2015-09-11].
Bibliografia
- Paweł Anders: Grodzisk Wielkopolski. Poznań: Wydawnictwo WBP, 1995, s. 62. ISBN 83-85811-26-5.
Media użyte na tej stronie
Autor:
Mapa gminy Kamieniec, Polska
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Greater Poland Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 53.70 N
- S: 51.05 N
- W: 15.68 E
- E: 19.19 E
Autor:
Mapa powiatu grodziskiego, Polska
Zielony szlak turystyczny.
Coat of Arms of Gmina Kamieniec, Poland
Żółty szlak turystyczny.
Autor: Bialo-zielony, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół poewangelicki w Kotuszu (Wielkopolska)