Kowalik korsykański

Kowalik korsykański^[3] (Sitta whiteheadi) – gatunek małego ptaka z rodziny kowalików (Sittidae). Występuje tylko na Korsyce.

Systematyka: Takson ten był niekiedy łączony w jeden gatunek z blisko spokrewnionymi kowalikiem czarnogłowym (S. canadensis) i kowalikiem płowym (S. villosa)^[4]. Nie wyróżnia się podgatunków^[4]^[5]. Nazwa gatunkowa upamiętnia angielskiego przyrodnika Johna Whiteheada (1860–1899), który określił jego typ nomenklatoryczny w czerwcu 1883 roku.

Występowanie: Gatunek endemiczny dla Korsyki, zasiedla stare, górskie lasy sosnowe na wysokości 1000–1500 m n.p.m. Spotykany jedynie tam, gdzie rosną sosny z gatunku Pinus nigra (sosna czarna), na których się lęgnie.

Morfologia: Jest to mały kowalik, o długości ciała 12 cm i rozpiętości skrzydeł 21–22 cm. Ma najdelikatniejszy dziób i najkrótszy ogon spośród kowalików. Wierzch ciała, łącznie z kuprem i pokrywami nadogonowymi szare. Ogon również, ale z czarno-szarą lamówką. Wierzch głowy i opaska biegnąca przez oko czarne; brew, reszta głowy i gardło białe. Spód ciała brudnobiały z kremowym odcieniem. Czarny dziób i nogi. Samice różnią się tylko ciemnoszaroniebieskim wierzchem głowy.

Zachowanie: Sezon lęgowy trwa od kwietnia do maja; w zniesieniu 5–6 jaj, a oba ptaki z pary pozostają na swym terytorium przez cały rok. Od maja do października żywi się głównie owadami i pająkami, w pozostałej części roku nasionami, zwłaszcza sosnowymi. Żeruje pojedynczo lub w parach, poza sezonem lęgowym może dołączać do wielogatunkowych stad^[6]. Jest niepłochliwy.

Status: Gatunek od 1988 roku klasyfikowany przez IUCN jako NT – bliski zagrożenia, od 2004 roku zaliczany do gatunków najmniejszej troski – LC, natomiast od 2010 roku ma status gatunku narażonego – VU. W 2011 roku liczebność populacji szacowano na 3100–4400 dorosłych osobników. Zagęszczenie par w 2002 roku wynosiło 0,55–1,58 na 10 hektarów. Trend liczebności populacji oceniany jest jako spadkowy. Główne zagrożenia dla gatunku to pożary lasów i wycinka sosny korsykańskiej^[2]^[6].

Przypisy

↑ Sitta whiteheadi, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
↑ ^a ^b BirdLife International, Sitta whiteheadi, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2018 [online], wersja 2019-3 [dostęp 2019-12-19] (ang.).
↑ Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Sittidae Lesson, 1828 - kowaliki - Nuthatches (wersja: 2019-05-01). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2019-12-19].
↑ ^a ^b Corsican Nuthatch (Sitta whiteheadi). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2021-01-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (ang.).
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Nuthatches, Wallcreeper, treecreepers, mockingbirds, starlings, oxpeckers. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2021-01-08]. (ang.).
↑ ^a ^b Species factsheet: Sitta whiteheadi. BirdLife International, 2021. [dostęp 2021-01-08]. (ang.).

P. Sterry, A. Cleve, A. Clements, P. Goodfellow: Ptaki Europy: przewodnik. Warszawa: Świat Książki, 2007. ISBN 978-83-247-0818-5.

Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).