Kozów (województwo lubuskie)

Artykuł

51°51′35″N 14°44′30″E

- błąd

38 m

WD

51°55'N, 14°41'E

- błąd

20090 m

Odległość

1293 m

Kozów
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 lubuskie

Powiat

krośnieński

Gmina

Gubin

Liczba ludności (2013)

104[1]

Strefa numeracyjna

68

Kod pocztowy

66-629[2]

Tablice rejestracyjne

FKR

SIMC

0909390

Położenie na mapie gminy wiejskiej Gubin
Mapa konturowa gminy wiejskiej Gubin, na dole znajduje się punkt z opisem „Kozów”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa lubuskiego
Mapa konturowa województwa lubuskiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Kozów”
Położenie na mapie powiatu krośnieńskiego
Mapa konturowa powiatu krośnieńskiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Kozów”
Ziemia51°51′35″N 14°44′30″E/51,859722 14,741667

Kozów (niem. Kaaso[3], łuż. Kazow)[4] – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie krośnieńskim, w gminie Gubin.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zielonogórskiego.

Wieś położona jest na terenie zasiedlenia związanego z X-XII w. grodem w Niemczy Łużyckiej (Polanowice)[5]. W dokumencie z 1000 roku wymieniono wsie związane z Niemczą Łużycką: Biecz, Chociejów, Drzeniów, Bieżyce, Późna. Udokumentowanych jest w XII stuleciu 13 dalszych miejscowości m.in. Kozów[5]. W 1449 roku nazwa wsi brzmiała Kaso, a trzy lata później Kasaw[3]. Kozów mógł należeć do v. Maxenów lub do miasta Gubina (1602 rok). Dobra od miasta odkupiła rodzina von Reiche, a w drugiej połowie XVII w. stał się własnością rodziny von Würksche[5]. W 1764 roku miejscowość stała się własnością rodziny von Seydel[3]. Pierwotnie do wsi należał majątek. Nadmieniono, że w 1864 roku był tutaj młyn wodny. W 1928 roku połączono wieś z sąsiednią gminą (niem. Jetzschko)[6].

Na uwagę zasługuje znalezienie złotego skarbu w październiku 1882 roku na polach między Kozowem a Witaszkowem. Skarb ważył 4,5 kg i składał się z ryby o długości 42 cm z wypukłymi do 5 mm figurkami oraz pochwy i rękojeści miecza wraz z pierścieniami i klejnotami[5]. W 1946 roku w Kozowie było 26 gospodarstw, a w 1952 roku wieś zamieszkiwało 13 osób[5].

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest[7]:

  • zespół dworski, z końca XVIII wieku, z połowy XIX wieku:
    • czworak
    • stajnia
    • stodoła
    • dwór z XVIII wieku. W zachodniej części wsi znajduje się zespół dworski. Składa się z dworu i budynków gospodarczych. Dwór zbudowano we wschodniej pierzei podwórza. Dwie stodoły[8], murowana stajnia i budynek gospodarczo–mieszkalny[9] zbudowano w południowej i zachodniej części podwórza. Budynki te podobnie jak dwór zostały wzniesione pod koniec XVIII i na początku XIX wieku. Dwór był pierwszą siedzibą szlachecką, jaką wzniesiono w Kozowie i prawdopodobnie został zbudowany z inicjatywy rodziny von Seydel. W drugiej połowie stulecia został przeprowadzony remont obiektu, podczas którego zapewne podwyższono ryzalit i usunięto część detalu architektonicznego[3]. Dwór to podpiwniczony budynek z trzykondygnacyjnym ryzalitem zbudowany na planie prostokąta. Posiada dach mansardowy z naczółkami. Wejście główne umieszczono w przyziemiu ryzalitu[10]. W latach 1973–1976 miał miejsce gruntowny remont budynku przez zarządzający dawnym folwarkiem Kombinat Gospodarstw Rolnych w Grabicach, podczas, którego podzielono go na mieszkania niszcząc przy tym wszystkie elementy wystroju. Do dziś budynek pełni funkcję mieszkalną[11].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Rozmieszczenie ludności w gminie według miejscowości. Gmina Gubin. [dostęp 2015-11-16].
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 535 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  3. ↑ a b c d Krzysztof Garbacz: Przewodnik po zabytkach województwa lubuskiego tom 1. s. 240.
  4. ↑ Rudolf Lehmann: Historisches Ortslexikon für die Niederlausitz Band 2. Die Kreis Cottbus, Spremberg, Guben und Sorau. 2011. ISBN 978-3-941919-90-7.
  5. ↑ a b c d e Zygmunt Traczyk: Ziemia Gubińska 1939 – 1949… s. 264
  6. ↑ Gubińskie Towarzystwo Kultury - Zeszyty Gubińskie nr 5 s. 25
  7. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. lubuskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 13. [dostęp 2013-01-24].
  8. ↑ Jedna szachulcowa, a druga murowana
  9. ↑ Budynek nakryto dachem naczółkowym
  10. ↑ Na ryzalicie zachowała się dekoracja w postaci gzymsów i podziału ramowego
  11. ↑ Krzysztof Garbacz: Przewodnik po zabytkach województwa lubuskiego tom 1. s. 241.

Bibliografia

  • Wydawnictwo Gubińskiego Towarzystwa Kultury 1999 r. - Zeszyty Gubińskie nr 5 s.25
  • Zygmunt Traczyk: Ziemia Gubińska 1939 – 1949…. Gubin: Stowarzyszenie Przyjaciół Ziemi Gubińskiej, 2011, s. 264-267. ISBN 978-83-88059-54-4.
  • Garbacz Krzysztof: Przewodnik po zabytkach województwa lubuskiego tom 1. Zielona Góra: Agencja Wydawnicza „PDN”, 2011, s. 240-241. ISBN 978-83-919914-8-2.
Gmina Gubin
Sołectwa
Pozostałe miejscowości

Herb gminy Gubin

Media użyte na tej stronie

Lubusz Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lubusz Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.18 N
  • S: 51.33 N
  • W: 14.40 E
  • E: 16.60 E
Powiat krośnieński (województwo lubuskie) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa powiatu krośnieńskiego, Polska
POL gmina Gubin COA.jpg
Herb gminy Gubin