Kozły hiszpańskie

Kozły hiszpańskie stosowane podczas oblężenia Petersburga w czasie wojny secesyjnej (1861–1865)

Kozły hiszpańskie, znane również jako konie fryzyjskie (fr. chevaux-de-frise) – rodzaj umocnień polowych chroniących piechotę i tabory przed atakami kawalerii nieprzyjaciela i będących rodzajem zasieków. Kozły hiszpańskie były powszechnie stosowane na polach bitew od średniowiecza po początki XX wieku, kiedy to z powodzeniem zastąpiły je zasieki z drutu kolczastego.

Budowane były z drewna, przy czym przez bazową, dość grubą belkę, w której nawiercono uprzednio pod właściwym kątem otwory, przesuwano zaostrzone na końcach, jednakowej (zazwyczaj 1,5-metrowej) długości drągi. Montowano je przemiennie, pod kątem 90°, najczęściej w odległości od kilkunastu do kilkudziesięciu centymetrów od siebie.

Kozły hiszpańskie były bardzo wrażliwe na ostrzał artyleryjski a przez to niebezpieczne dla własnej piechoty bo uderzony kulą armatnią kozioł rozpadał się, a jego elementy mogły poranić stojącą za nim piechotę. Bardzo wrażliwe były także na ostrzał muszkietowy gdyż salwa muszkietów mogła zniszczyć lub uszkodzić kruche, drewniane konstrukcje. Natomiast znakomicie sprawdzały się przeciwko szarżom konnicy, która albo nadziewała się na kolce, albo musiała wstrzymać natarcie, by móc ewentualnie uderzać powtórnie po zniszczeniu lub odciągnięciu kozłów. Przykładem dobrego wykorzystania kozłów jest bitwa pod Kliszowem w czasie III wojny północnej (1700–1721), gdzie szwedzka piechota króla Karola XII uzbrojona w muszkiety z nowoczesnym jak na tamte czasy zamkiem skałkowym z bagnetem odparła z pomocą kozłów szarże husarii^[1].

Konstrukcje te nie miały natomiast żadnego zastosowania w walkach piechoty, która potrafiła pokonywać zasieki od czasów średniowiecza po dziś dzień.

Zobacz też

• kobylenie

Przypisy

Bibliografia

• R. Ernest Dupuy i Trevor N. Dupuy: The Harper Encyclopedia of Military History, New York 1993, ​ISBN 0-06-270056-1​.