Kozia Góra (powiat białogardzki)

Kozia Góra

osada
Pałac
Państwo	Polska
Województwo	zachodniopomorskie
Powiat	białogardzki
Gmina	Karlino
Sołectwo	Malonowo
Wysokość	26 m n.p.m.
Liczba ludności (2007)	187
Strefa numeracyjna	94
Kod pocztowy	78-230
Tablice rejestracyjne	ZBI
SIMC	0307230
Położenie na mapie gminy Karlino Kozia Góra
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Kozia Góra
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego Kozia Góra
Położenie na mapie powiatu białogardzkiego Kozia Góra
54°00′50,96″N 15°49′21,76″E/54,014156 15,822711

Spichlerz

Herb właścicieli - rodziny von Podewils

Kozia Góra (niem. Koseeger) – osada w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie białogardzkim, w gminie Karlino. W latach 1975–1998 osada należała do województwa koszalińskiego. W roku 2007 osada liczyła 187 mieszkańców. Miejscowość wchodzi w skład sołectwa Malonowo, jest największą osadą w gminie.

Geografia

Osada leży ok. 1,5 km na wschód od Malonowa, przy drodze krajowej nr 6, między Karlinem a Malonowem, nad rzeką Młynówką.

Historia

Wieś folwarczna, wszystkie budynki mieszkalne i gospodarcze należały do folwarku, którego fundatorem byli dawni właściciele majątku. Zabudowania dworskie znajdują się pomiędzy szosą a parkiem dworskim. Pozostałe zabudowania (służebne w stosunku do majątku) zbudowano przed rzeką Młynówką. Od XIV do 1. poł. XX wieku osada była w posiadaniu rodu von Podewils, który był ściśle związany z dworem książęcym w Szczecinie. M.in. Adam Podewils jeździł z poselstwem do króla Kazimierza Jagiellończyka proszącym o rękę Anny Jagiellonki dla Bogusława X, natomiast Piotr Podewils towarzyszył księciu w wyprawie do Ziemi Świętej. W 1818 roku majątki Kozia Góra i Malonowo zostały połączone; dobra objął Heinrich F. Podewils i w majątku zbudował dwór, budynki gospodarcze, założył park i ogród dworski. Przed II wojną światową właścicielką Koziej Góry była hrabina Jadwiga Ponińska z domu Podewils. Po wojnie stacjonowały w miejscowości wojska radzieckie. Od 1947 r. majątek i pałac przejęły PGR^[1].

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są^[2][3]:

• zespół pałacowy i folwarczny, z początku XIX wiek wieku, w skład którego wchodzą:
  • pałac w ruinie, z XVII wieku, przebudowany w 1818 roku, 1850 roku i w XX wieku; budynek trzykondygnacyjny, o pow. użytkowej 1 400 m². Zbudowany został w stylu barokowym, a przebudowany w końcu XIX i na początku XX wieku w stylu neogotyckim. Pałac murowany, z gotyckimi ozdobnymi krużgankami, wieżami i balkonami^[4]. Najciekawsza jest elewacja wschodnia z rzeźbami rycerzy oraz herbem właścicieli rodziny von Podewils w attyce
  • park dworski z aleją dojazdową, z XVIII wieku, o pow. ok. 4 ha w stylu krajobrazowo-romantycznym, na terenie przyległym do dworu. W parku posadzono drzewa egzotyczne, a główną płaszczyznę widokową stanowi polana obniżająca się ku rzece
    • ruiny mauzoleum - murowanej kaplicy grobowej w parku, z początku XIX wieku (ok. 1810)^[5]
  • spichlerz, szachulcowy, zbudowany w połowie XVI wieku, przebudowywany, zniszczony, odbudowany i zmodernizowany pod nadzorem wojsk napoleońskich. Współcześnie spichlerz wyremontowano w latach 70. XX wieku. Zlikwidowano konstrukcję ryglową ściany południowej. Wymieniono stolarkę okienną i drzwiową
  • obora, szachulcowa
  • budynek gospodarczy z oficyną
  • dwa budynki gospodarcze
  • gorzelnia

inne zabytki:

• stodoła, neogotycka, murowana z końca XIX wieku.
• murowane czworaki z 1906 r., służą celom mieszkalnym
• cmentarz, nieczynny.

Przyroda

Na nieczynnym cmentarzu rosną pomniki przyrody: lipa drobnolistna o obw. 310 cm i wys. 32 m, trzy buki zwyczajne o obw. 195, 265, 285 cm i wys. 30 m.

Kultura i sport

W osadzie jest boisko sportowe.

Komunikacja

W Koziej Górze znajduje się przystanek komunikacji autobusowej.

Zobacz też

• Kozia Góra

Przypisy

Bibliografia

• Andrzej Świrko, Pałace, dwory i zamki w dorzeczu Parsęty, POT, 2005, ISBN 83-7263-900-0