Kozia Góra (województwo warmińsko-mazurskie)

Artykuł

53°51′3″N 20°4′42″E

- błąd

38 m

WD

53°51'N, 20°4'E, 53°51'8.96"N, 20°4'33.71"E

- błąd

2273 m

Odległość

814 m

Kozia Góra
osada
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 warmińsko-mazurskie

Powiat

ostródzki

Gmina

Łukta

Liczba ludności (2022)

119[1]

Strefa numeracyjna

89

Kod pocztowy

14-105[2]

Tablice rejestracyjne

NOS

SIMC

0480900

Położenie na mapie gminy Łukta
Mapa konturowa gminy Łukta, u góry znajduje się punkt z opisem „Kozia Góra”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa konturowa województwa warmińsko-mazurskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Kozia Góra”
Położenie na mapie powiatu ostródzkiego
Mapa konturowa powiatu ostródzkiego, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Kozia Góra”
Ziemia53°51′03″N 20°04′42″E/53,850833 20,078333
Ruiny PGR w Koziej Górze
Ruiny magazynu w centrum wsi

Kozia Góra (niem. Ziegenberg[3], Schönhausen po 1926 r.) – osada w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Łukta. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. Miejscowość leży w historycznym regionie Prus Górnych[4].

Położenie

Widok z plaży na jedną z wysp na jeziorze Marąg

Kozia Góra położona jest w obrębie krainy historycznej Prus Górnych (w przeszłości zamieszkałej przez plemiona Pogezanów), około 16 km od Morąga. Wieś leży nad jeziorem Marąg.

Komunikacja i transport

Transport kolejowy

  • Kozia Góra (przystanek kolejowy)

Historia

W 1440 r. we wsi mieszkała ludność niemiecka i pruska (ci ostatni posiadali 12 włók łącznie). Trzech Prusów było pszczelarzami (bartnikami) Kolejne wzmianki o wsi, wraz z niemiecką nazwą Dickendorff, pochodzą z 1448 roku. Już dwa lata później, w 1450 wymieniana jest nazwa Czegenberg. W 1543 r. wieś miała 21 włók i było w niej 8 zagród chłopskich. W kronikach zachowały się nazwiska ówczesnych mieszkańców: Schulze, Simon, Casper, Stenzel, Kasser, Mysig, Janecke. Chłopi płacili podatek kościelny w wysokości 15 szylingów rocznie, natomiast pastuch - cztery szylingi.

W 1664 pojawia się nazwa Ziegenwinkel i właśnie ona nawiązuje do dzisiejszej - ziege to po niemiecku koza. Drugi niemiecki człon nazwy winkel, oznacza kąt, róg lub narożnik - najprawdopodobniej określenie to wzięło się z ukształtowania linii brzegowej jeziora Marąg w miejscowości. Wreszcie w 1790 roku pojawia się nazwa Ziegenberg, bezpośrednio nawiązująca do dzisiejszej. Berg to po niemiecku góra, nie powinien więc dziwić fakt nadania miejscowości miana Koziej Góry po 1945 roku, przez Komisję Ustalania Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych[5].

W 1974 r. osada jako PGR Kozia Góra należała do sołectwa Mostkowo (gmina Łukta), razem z miejscowościami: PGR Chudy Dwór, PGR Gucin, osada Henryka Góra, osada Maronie i wieś Mostkowo[6].

Instytucje publiczne

  • Sołectwo Kozia Góra
  • świetlica wiejska w Koziej Górze

Turystyka

Zabytki

Plaża i pomost nad jeziorem Marąg
  • zabytek zespół dworski z połowy XVIII wieku (nieistniejący dwór oraz park)[7]

Atrakcje turystyczne

  • Rezerwat przyrody Wyspa Lipowa na jeziorze Marąg

Trasy rowerowe

Przez Kozią Górę przebiega szlak rowerowy zielony Szlak rowerowy zielony:

Przypisy

  1. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych, Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 533 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  3. Warmińsko Mazurskie Forum Poszukiwaczy - Zobacz wątek - pułki napoleońskie, www.wmfp.pl [dostęp 2017-11-24] (pol.).
  4. Marian Biskup Wojna pruska, str. 29: "Ukształtowanie terenowe Prus powodowało, że już w XV wieku dzielono je na tak zwane Prusy Górne (Oberland), sięgające od linii dolnej Wisły do Pasłęki, i Prusy Dolne (Niederland) obejmujące nizinne obszary na Wschód od Pregoły (...).
  5. Maria Biolik, Toponimia byłego powiatu ostródzkiego: nazwy miejscowe, Gdańsk 1992, s. 80
  6. Wykaz nazw miejscowości powiatu. Podział administracyjny z 23 marca 1974 roku. W: Ostróda. Z dziejów miasta i okolic. Pojezierze, Olsztyn, 1976, 448 str.
  7. Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków

Bibliografia

  • Jan Dąbrowski, Siedem wieków Łukty, 600-lecie kościoła, 50-lecie parafii Matki Boskiej Częstochowskiej, Wydawnictwo WPW C. Porycki, P. Wasześcik Sp. J., Olsztyn 2007, ISBN 83-917924-6-3
  • Archiwalne mapy

Media użyte na tej stronie

Warmian-Masurian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Warmian-Masurian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 54.52 N
  • S: 53.07 N
  • W: 19.05 E
  • E: 22.95 E
Szlak rowerowy zielony.svg
Zielony szlak rowerowy
Kozia gora 7.JPG
Ruiny PGR w Koziej Górze
Kozia gora 1.JPG
Wjazd do Koziej Góry od strony drogi wojewódzkiej nr 530
Obiekt zabytkowy.svg
Ikona ze wzoru znaku informacyjnego umieszczonego na zabytkach nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków w Polsce
POL gmina Łukta COA.svg
Gmina Łukta coat of arms
Kozia gora 3.JPG
Kozia Góra - plaża i pomost
Kozia gora 2.JPG
Kozia Góra - ruiny magazynu w centrum wsi
Kozia gora 5.JPG
Kozia Góra - widok na jedną z wysp na jeziorze Marąg
Ostróda County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Ostróda County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 54.10 N
  • S: 53.35 N
  • W: 19.50 E
  • E: 22.30 E
Łukta (gmina) location map.png
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map