Królestwo Dalmacji

Królestwo Dalmacji

Kraljevina Dalmacija

1815-1918
Flaga Godło
(c) Thewanderer z angielskojęzycznej Wikipedii, CC-BY-SA-3.0
Stolica	Zadar
Status terytorium	Kraj koronny Austrii
Zależne od	Cesarstwa Austrii
Głowa terytorium	gubernator Mario Attems
w imieniu	Cesarza Austrii Karola I Habsburga
Powierzchnia  • całkowita	12 831 km²
Liczba ludności (1910)  • całkowita   • gęstość zaludnienia  • narody i grupy etniczne	645 666 50,3 osób/km² Chorwaci, Serbowie
Waluta	gulden (FI), korona (KOH)
Kongres wiedeński	22 czerwca 1815
Wejście w skład Państwa SHS	29 października 1918
Religia dominująca	Katolicyzm rzymski
5. Królestwo Dalmacji

Królestwo Dalmacji (chorw. Kraljevina Dalmacija, niem. Königreich Dalmatien) – istniejący w latach 1815-1918 kraj koronny Cesarstwa Austrii, obejmujący obszar Dalmacji.

Dane liczbowe:

• powierzchnia - 12.831 km²
• ośrodek administracyjny - Zadar
• liczba ludności w 1910 - 645 666
• główne narodowości^[1] - Chorwaci i Serbowie 96,7%, Włosi 2,6%

Dalmacja od wczesnego średniowiecza należała do Republiki Weneckiej. Jej granice zostały ostatecznie ustalone w pokoju w Pożarewacu 21 lipca 1718. Pierwszy raz Dalmacja stała się częścią Austrii po pokoju w Campo Formio 12 maja 1797. Na mocy pokoju w Preszburgu z 26 grudnia 1805 Dalmacja została włączona do Francji. Po anektowaniu przez Francję kolejnych ziem nad Morzem Adriatyckim w 1809 Dalmacja została włączona do Prowincji Iliryjskich. W wyniku ustaleń kongresu wiedeńskiego 29 marca 1815 z byłych Prowincji Iliryjskich wyłączono Dalmację, obszar zlikwidowanej w 1808 Republiki Raguzy oraz Albanii Weneckiej, które włączono do monarchii habsburskiej jako odrębny kraj koronny - nowo powstałe Królestwo Dalmacji.

W 1849 Dalmacja została na krótko włączona do Królestwa Chorwacji i Slawonii, ale władze Cesarstwa szybko się z tego wycofały i ostatecznie Dalmacja pozostała odrębnym królestwem w ramach Cesarstwa Austrii. Śladem tego pozostało nazewnictwo węgierskiej Chorwacji - Trójjedyne Królestwo Chorwacji, Slawonii i Dalmacji. W 1875 do Królestwa Dalmacji przyłączono nie zamieszkaną adriatycką wysepkę Pelagosa (dziś Palagruža), a po traktacie berlińskim z 13 lipca 1878 turecko-albańską gminę Spizza (dziś Sutomore w Czarnogórze) - 40 km² z 1650 mieszkańcami.

Dziś południowy skrawek Królestwa Dalmacji (dawna Albania Wenecka i gmina Spizza) należy do Czarnogóry, a pozostała część - do Chorwacji.

Przypisy

Podział administracyjny Austro-Węgier (1867–1918)

Królestwa i Kraje Reprezentowane w Radzie Państwa (Przedlitawia)	Arcyksięstwo Austrii za Anizą Arcyksięstwo Austrii przed Anizą Księstwo Salzburga Księstwo Styrii Księstwo Karyntii Księstwo Krainy Książęce Hrabstwo Tyrolu Vorarlberg Królestwo Czech Margrabstwo Moraw Księstwo Górnego i Dolnego Śląska Królestwo Galicji i Lodomerii wraz z Wielkim Księstwem Krakowskim i Księstwem Oświęcimia i Zatora Księstwo Bukowiny Królestwo Dalmacji Pobrzeże Austriackie Książęce Hrabstwo Gorycji i Gradyski Margrabstwo Istrii Wolne cesarskie miasto Triest
Kraje Korony Świętego Stefana (Zalitawia)	Królestwo Węgier z Wielkim Województwem Siedmiogrodu Królestwo Chorwacji i Slawonii Fiume
Kondominium	Bośnia i Hercegowina (anektowana w 1908)