Państwo Kuszanów
Państwo Kuszanów (sanskryt: कुषाण राजवंश, Kuṣāṇa Rājavaṁśa) – starożytne państwo w północnych Indiach i Azji Centralnej, które istniało w latach 78–240 naszej ery.
Nazwa Kuszan w języku klasycznym chińskim Yuezhi, oznacza pewne plemię indoeuropejskie, które mieszkało na przełomie er w dzisiejszym Xinjiang (zachodnie Chiny). Nazwa grecka z przełomu er "Kussano" (występuje na monetach) pochodzi od etnonimu "Guishang".
Plemię to bywa często utożsamiane z Tocharami. Kroniki chińskie wspominają o wędrówce plemienia Yuezhi z zachodnich Chin poprzez tereny obecnych republik Tadżykistanu i Kirgistanu, Pakistanu do Indii Północnych. Część tej rodziny Indoeuropejczyków pozostała jednak w centralno-wschodniej Azji i na przestrzeni kolejnych wieków współegzystowała z turkijskimi Ujgurami, którzy do dziś pod względem genetycznym mają wiele cech morfologicznych tej rasy (częste występowanie jasnego owłosienia i jasnych oczu), mimo że język Yuezhi tocharski zanikł przed VII w. n.e., zastąpiony przez ujgurski.
Po śmierci Aśoki Królestwo Magadha na Półwyspie Indyjskim rozpadło się w ciągu kilkudziesięciu lat, a ostatecznie przestało istnieć w 183 p.n.e., gdy zginął ostatni król dynastii Maurjów. Na subkontynencie indyjskim powstały wtedy nowe państwa, zwłaszcza w jego południowej części. Zwalczały się one wzajemnie i nie potrafiły przeciwstawić się najazdom nowych koczowniczych plemion z Azji Środkowej, które osiedliły się w części północno-zachodniej subkontynentu. Byli to w 40 p.n.e. Śakowie, a w około 75 r. n.e. Kuszanowie, którzy włączyli całe północno-zachodnie Indie do swego imperium, sięgające po Morze Aralskie w Azji Środkowej. Podobnie jak wcześniej Ariowie, najeźdźcy ulegli stopniowo asymilacji z miejscową ludnością i stali się wyznawcami buddyzmu, który za ich pośrednictwem trafił także do Azji Środkowej i Chin. Państwo Kuszanów było bogate dzięki rozgałęzionemu handlowi, gdyż przez jego terytorium przebiegały szlaki handlowe, łączące Europę, Bliski Wschód i Egipt z Chinami. Od ok. 240 r. popadło jednak w zależność od Persji Sasanidów. W państwie Kuszanów mieszały się wpływy kultury indyjskiej, perskiej i greckiej. Zamieszkiwali je hinduiści, buddyści, zaratusztrianie i chrześcijanie.
Wybitniejsi władcy kuszańscy (daty panowania przybliżone):
- Kaniszka (78–102)
- Wasiszka (102–106)
- Huwiszka (106–138)
- Wasudewa (142–176)
Zobacz też
Media użyte na tej stronie