Królewskie Holenderskie Siły Powietrzne

Holenderskie Siły Powietrzne
Koninklijke Luchtmacht
Godło
Logo Holenderskich Sił Powietrznych
Państwo

 Holandia

Siły zbrojne

Holenderskie Siły Zbrojne

Nazwa skrócona

KLu

Data utworzenia

27 marca 1953

Znak rozpoznawczy

Roundel of the Netherlands.svg

Proporzec

Flag of the Royal Netherlands Air Force.svg

Motto

Parvus numero, magnus merito

Liczebność

8000 ludzi[1], 217 samolotów

Najwyższe dowództwa
Wojskowe

generał broni Dennis Luyt[2]

Królewskie Holenderskie Siły Powietrzne (nid. Koninklijke Luchtmacht – KLu) – siły powietrzne Holandii, które powstały 27 marca 1953 roku. Ich poprzednikiem były Luchtvaartafdeling (z nid. wydział lotnictwa), sformowane 1 lipca 1913 roku, składając się tylko z 4 pilotów. Obecnie siły te dysponują po przezbrojeniu 67 samolotami F-16 Fighting Falcon, które są przystosowane do obrony powietrznej jak i do rozpoznania czy ataku konwencjonalnego. Samoloty te tworzą cztery eskadry bojowe.

Z wyjątkiem 306 eskadry rozpoznania taktycznego z samolotami F16A (R) wszystkie pozostałe mogą pełnić podwójną rolę. 60% potencjału lotniczego przeznaczone jest do zadań szturmowych zaś pozostałe 40% służy zwalczaniu przewagi powietrznej. Część samolotów wyposażona jest w klasyczne bomby i wyrzutnie. 306 eskadra ma na swoim wyposażeniu laserowe bomby Paveway. Obecnie 306 eskadra spełnia funkcje laserowego oznaczania celów.

Zadania szturmowe może wykonywać 29 śmigłowców Boeing AH-64 Apache.

Oprócz nowoczesnego uzbrojenia Holandia dysponuje także tankowcami McDonnell Douglas KC-10A Extender.

Do zadań poszukiwawczo-ratowniczych wykorzystywane są śmigłowce AS 532U2 Cougar Mk2. Do zadań transportowych wykorzystywane jest 17 śmigłowców CH-47 Chinook oraz 4 samoloty Lockheed C-130 Hercules. Do celów szkoleniowych wykorzystuje się samoloty Pilatus PC-7. Stacjonują one w bazie Woensdrecht.

Historia

Początki

Farman

Początki sił powietrznych Holandii sięgają 1886 roku, kiedy to sformowano pierwszą jednostkę balonową. We wrześniu 1911 roku przeprowadzono pierwsze ćwiczenia o eksperymentalnym charakterze z użyciem samolotów, a 1 lipca 1913 królewskim dekretem powołano do życia Dywizję Lotniczą Królewskiej Armii Holenderskiej stacjonującą na lotnisku w Soesterberg. Na początku swego istnienia dywizja posiadała jeden samolot zbudowany przez Marinusa van Meela, do którego w kilka miesięcy później dołączyły zakupione od Francji samoloty Farman. Przed wybuchem I wojny światowej w Holandii pojawiły się samoloty Nieuport i Caudron. W dniu wybuchu wojny, w której Holandia pozostała krajem neutralnym, lotnictwo liczyło 5 samolotów i 42 żołnierzy. Uruchomiono nowe bazy w Arnhem, Gilze en Rijen, Venlo i Vlissingen. 18 sierpnia 1917 roku powstał Oddział Lotnictwa Morskiego (Marine-Luchtvaartdienst). W latach 1920–1930 lotnictwo holenderskie liczyło 25 samolotów myśliwskich, 146 samolotów rozpoznawczych, dwa samoloty szkolne i trzy transportowe. Nowymi samolotami uzupełniano siły powietrzne w koloniach na Dalekim Wschodzie. W 1938 roku doszło do reorganizacji lotnictwa w wyniku czego powstała Służba Lotnicza Wojsk Lądowych.

II wojna światowa

Fokker D.XXI

10 maja 1940 roku Niemcy zaatakowały Holandię, w dniu ataku siły powietrzne liczyły 122 samolotów różnych typów, w tym:

Fokker G.I

Podczas walk nad Holandią Luftwaffe utraciło ponad 350 samolotów w wyniku bezpośrednich walk z holenderskimi pilotami, od ognia obrony przeciwlotniczej i utraconych w wyniku awarii technicznych. Straty były wysokie również po stronie holenderskiej, prawie 95% pilotów zginęło. Za walkę podczas niemieckiej inwazji królowa Wilhelmina odznaczyła wojskowe lotnictwo holenderskie Orderem Wojskowym Wilhelma, najwyższym odznaczeniem wojskowym. Przed kapitulacją Holandii wielu pilotom udało się uciec do Wielkiej Brytanii, ewakuowano również 9 wodnosamolotów Fokker T.VIII, z których 1 czerwca 1940 roku sformowano 320 Dywizjon Obrony Wybrzeża RAF. W 1943 przeszedł pod dowództwo lotnictwa bombowego i brał udział w bombardowaniu Niemiec. Z personelu holenderskiego lotnictwa morskiego utworzono również drugi dywizjon obrony wybrzeża 321 Squadron RAF, który od 1942 roku działał na Dalekim Wschodzie. W 1941 roku na terenie Jackson Army Airbase w Stanach Zjednoczonych otwarto szkołę lotniczą szkolącą holenderskich pilotów.

Indie Wschodnie

Królewskie Holenderskie Siły Powietrzne Indii Wschodnich (Militaire Luchtvaart van het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger) operujące w holenderskich koloniach w momencie japońskiej inwazji 1 marca 1942 roku dysponowało około 120 samolotami myśliwskimi, były wśród nich zakupione w Stanach Zjednoczonych Brewster F2A Buffalo, Curtiss-Wright CW-22, Curtiss-Wright CW-21, Curtiss P-36 Hawk i pięć samolotów bombowych Douglas DB-7. Szybkość i siła nacierających wojsk japońskich szybko przełamała opór Holendrów, którzy znaleźli schronienie w Australii i Cejlonie. Uratowani holenderscy piloci zasilili 321 Dywizjon RAF a w Australii utworzyli 18 i 119 Dywizjon RAAF latający na samolotach B-25 Mitchell i 120 Dywizjon RAAF, latający na samolotach Curtiss P-40 Warhawk, w Anglii powstał 322 Dywizjon RAF latający na samolotach Supermarine Spitfire. W brytyjskim lotnictwie morskim walczył 860 Dywizjon Fleet Air Arm, latający na samolotach Fairey Swordfish.

Lata powojenne

Holenderski F-16 z 313. Eskadry z Volkel w "odświętnych" barwach nałożonych na samolot w okresie, w którym jednostka ta odpowiedzialna była za wystawienie zespołu demonstracyjnego holenderskiego lotnictwa – Solo Display Team

W 1947 roku utworzono Sztab Sił Powietrznych, w 1950 roku holenderskie siły powietrzne umożliwiły kobietom służbę w swojej formacji na nie bojowych stanowiskach. W wyniku przeprowadzonej reorganizacji w dniu przystąpienia Holandii do NATO 27 marca 1953 roku siły powietrzne stały się samodzielną częścią sił zbrojnych jako Królewskie Holenderskie Siły Powietrzne. Do końca lat 50. na wyposażeniu Dowództwa Obrony Powietrznej (Commando Lucht Verdediging) służyły Glostery Meteory. Po wstąpieniu do NATO utworzono Dowództwo Lotnictwa Taktycznego (Commando Tactische Luchtstrijdkrachten), które w ramach amerykańskiego programu wspierania sił zbrojnych krajów zaprzyjaźnionych (Mutual Defense Aid Program) otrzymało samoloty Republic F-84 Thunderjet. W latach 1956–1968 wykorzystywano również Hawkery Huntery, a do 1964 roku – F-86 Sabre’y.

W 1962 roku rozpoczęło się przezbrajanie dywizjonów myśliwskich na samolot Lockheed F-104 Starfighter, który służył aż do 1983 roku, w 1969 pojawił się Canadair CF-5 wykorzystywany do 1992 roku. Od 1979 roku aż do dzisiaj podstawowym myśliwcem KLu jest General Dynamics F-16 Fighting Falcon. Holandia musiała wymienić samoloty poprzedniej generacji. Zamówiono 75 egzemplarzy jednomiejscowych i 30 szkolnych. NF-5A/B zbliżone do maszyn kanadyjskich ze zmianami w konstrukcji skrzydeł. Wzmocniono je i wprowadzono sterowane elektrycznie klapy. Umożliwiło zwiększenie udźwigu. Pierwsze dostawy rozpoczęły się w 1969 roku i trwały do 1973 roku. W trakcie eksploatacji samoloty poddawane były modyfikacjom, takim jak: dodanie wyrzutni flar i dipoli oraz ostrzeżenia o opromieniowaniu radarem. W trakcie eksploatacji utracono 17 samolotów. Ostatnie z nich wycofano w 1991 roku[3].

W 2012 roku z powodu oszczędności rozwiązano 311. Eskadrę eksploatują ten typ[4]. W 2013 roku Holandia posiadała cztery eskadry wykorzystujące F-16: 322. i 323. Eskadrę w bazie Leeuwarden oraz 312. i 313. w Uden-Volkel.

3 stycznia 2014 roku Ministerstwo Obrony Holandii ogłosiło plan zakupu F-35A Lightning II. Otrzymać je mają 322. Dywizjon który będzie stacjonować w Holandii i 323. Dywizjon, który ma być w Stanach Zjednoczonych w ramach projektu szkolenia. Łącznie zamówienie wyniesie 37 myśliwców[5].

15 grudnia 2015 roku w bazie Breda-Gilze Rijen odbyła się oficjalna uroczystość wycofania ze służby śmigłowców Alouette III. Holandia dysponowała 72 maszynami tego typu, które po raz pierwszy pojawiły się w 1964 roku. Ostatnia czwórka, A-247, A-275, A-292 i A-301, formalnie zakończyła służbę 31 grudnia 2015 roku[6].

Operacje bojowe

Pierwsze powojenne starcie holenderskich sił powietrznych z przeciwnikiem miało miejsce w Nowej Gwinei Holenderskiej. 18 grudnia 1961 roku Indonezja zaatakowała holenderską kolonię. Holenderskie lotnictwo zgrupowane w Dowództwie Obrony Powietrznej Nowej Gwinei (Commando Luchtverdediging Nederlands Nieuw-Guinea) dysponowało dwunastoma samolotami Hawker Hunter i dwoma śmigłowcami Aérospatiale Alouette II uzupełnionymi po roku kolejnymi dwunastoma Hunterami. 1 października 1962 zawarto pokój, na mocy którego Holendrzy wycofali się z Nowej Gwinei, a region przeszedł pod administrację ONZ. Holenderskie Siły Powietrzne są aktywnym uczestnikiem operacji bojowych prowadzonych przez NATO. W latach 1992–1995 holenderskie F-16 brały udział w operacji Deny Flight nad terytorium Bośni i Hercegowiny, w 1995 roku wzięły udział w operacji Deliberate Force, a w 1999 roku w lotach bojowych nad Serbią i Kosowem biorąc udział w operacji Allied Force, podczas której 24 marca 1999 roku holenderski F-16 zestrzelił MiGa-29. W październiku 2002 roku holenderskie F-16 wraz z samolotami z Danii i Norwegii, wspierane przez holenderski KC-10 Extender wylądowały w bazie Manas w Kirgistanie aby udzielić wsparcia lotniczego siłom biorącym udział w operacji Enduring Freedom w Afganistanie. 31 sierpnia 2006 roku holenderski pilot zginął w katastrofie biorąc udział w operacji Mountain Thrust podczas wspierania brytyjskich żołnierzy walczących w prowincji Helmand. Sześć F-16 operujących z włoskiej bazy na Sardynii wzięło udział w operacji Odyssey Dawn nad Libią. Na początku 2013 roku w Mazar-i Szarif w afgańskiej prowincji Kunduz stacjonowały cztery F-16[7].

Wyposażenie

Obecne

ZdjęcieSamolotProducentTypLiczba sztukUwagi
Samoloty
Dutch F-16.jpgLockheed Martin F-16AM/BM Fighting Falcon Holandia/ Stany ZjednoczoneMyśliwiec wielozadaniowy61213 zbudowanych na licencji przez Fokkera, 37 sprzedano Chile, 9 sprzedano Jordanii, 37 utracono, 45 w rezerwie, pozostałe wycofano.
Lockheed X-35.jpgF-35A Lightning II Stany ZjednoczoneMyśliwiec wielozadaniowy2Dwa testowe w USA, planowany zakup 37 maszyn[8].
Pilatus.pc-7.fairford2006.arp.jpgPilatus PC-7 Turbo Trainer SzwajcariaSamolot szkoleniowy13
Lockheed-hercules-highres.jpgLockheed C-130H-30 Hercules Stany ZjednoczoneSamolot transportowy42 C-130H-30 i 2 ex-amerykańskie EC-130Q przebudowane do C-130H.
McDonnell Douglas KDC-10-30CF der RNLAF.jpgMcDonnell Douglas KC-10 Extender Stany Zjednoczoneciężki samolot transportowo-tankujący2Wykorzystywane do transportu wojska i tankowania F-16. Dwa DC-10 przebudowano za 96 mln USD na latające cysterny w 1995.
Gulfstream IV RNLAF.jpgGulfstream IV Stany Zjednoczonetransport VIP1
Dornier Do 228 Niemcysamolot patrolowy2
Śmigłowce
Agusta Bell 412 SP SAR Netherlands.jpgAgusta-Bell 412 Włochyśmigłowiec SAR3
AH-64 Apache of the Netherlands.jpgBoeing AH-64D Apache Stany Zjednoczoneśmigłowiec szturmowy28Zakupiono 30, 1 rozbił się w 2004 w USA, 1 rozbił się w 2014 w Mali. Zmodernizowane do standardu Longbow Block II.
Rnethaf eurocopter as532 cougar at riat 2010 arp.jpgEurocopter AS 532U2 Cougar Mk2 Francjaśmigłowiec wielozadaniowy8Zakupiono 17, ale 9 przeniesiono do rezerwy z powodu oszczędności.
Chinook.ch-47d.d-101.rnethaf.arp.jpgBoeing CH-47D/F Chinook Stany Zjednoczoneciężki śmigłowiec transportowy177 CH-47C odkupiono od Kanady i przebudowano na CH-47D, do nich dokupiono 6 nowych CH-47D, z 13 CH-47D 2 utracono. Sześć nowych CH-47F.
NFH90.JPGNHI NH-90NFH Unia Europejskamorski śmigłowiec wielozadaniowy10Zamówiono 12 do bazowania na fregatach dla zastąpienia Lynxów i 8 dla zastąpienia Couguarów.

Historyczne

Fokker S.14 Machtrainer
Westland Lynx

Myśliwce/Myśliwsko-bombowe

Bombowce/Rozpoznawcze

Patrolowe

  • Holandia Fokker F27 - 2 w latach 1981—2000.
  • Holandia Fokker F-60U - 2 w latach 2005—2007.

Treningowe

Transportowe/użytkowe

Śmigłowce

Przypisy

  1. Matt Bassford, Kristin Weed, Samir Puri, Gregory Falconer, Anais Reding: Siły i słabe strony Holenderskich Sił Zbrojnych: przegląd strategiczny. [w:] RAND Corporation [on-line]. 2010. [dostęp 2012-03-03]. (ang.).
  2. Maciej Hypś: Holandia przywraca zaawansowane zdolności lotnictwa. konflikty.pl, 20 sierpnia 2017. [dostęp 2017-08-20].
  3. Michał Gajzler, Northrop F-5 A/B Freedom Fighter Cz. 2, str. 60-61 Lotnictwo 4 (2016), ISSN 1732-5323
  4. RNLAF Disbands F-16 Squadron.. [dostęp 2013-03-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-03-23)].
  5. Pierwsze F-35 wylądowały w Holandii, Defence24 [dostęp 2018-02-28] (pol.).
  6. Last Four Dutch Alouette IIIs Retired, „Air Forces Monthly”, nr 2 (2016), s. 9, ISSN 0955-7091
  7. Dutch F-16s may stay longer in Afghanistan.
  8. Pierwszy F-35 dla Holandii, altair.com.pl, 5 kwietnia 2012 [zarchiwizowane z adresu 2012-04-09].

Bibliografia

  • Lindsday Peacock: Lotnictwo wojskowe świata. OTiK, 1994. ISBN 83-900902-2-8.
  • Michał Gajzler, Northrop F-5 A/B Freedom Fighter Cz. 2, str. 60-61; Lotnictwo 4 (2016), ISSN 1732-5323

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Flag of the United States.svg
The flag of Navassa Island is simply the United States flag. It does not have a "local" flag or "unofficial" flag; it is an uninhabited island. The version with a profile view was based on Flags of the World and as a fictional design has no status warranting a place on any Wiki. It was made up by a random person with no connection to the island, it has never flown on the island, and it has never received any sort of recognition or validation by any authority. The person quoted on that page has no authority to bestow a flag, "unofficial" or otherwise, on the island.
Flag of Canada (Pantone).svg
Flag of Canada introduced in 1965, using Pantone colors. This design replaced the Canadian Red Ensign design.
Flag of NATO.svg
Flaga Paktu Północnoatlantyckiego (NATO).
Royal Netherlands Air Force emblem.svg
Royal Netherlands Air Force emblem
1916farman-f40-01z.jpg
Farman F.40, French surveillance aircraft in the WWI, 1916. Image shows a Portuguese Farman F.40 1916.
Westland Lynx Koninklijke Marine.jpg
(c) Quistnix at nl.wikipedia, CC BY-SA 2.5
Westland Lynx van de Koninklijke Marine, vliegend boven Den Helder
Roundel of the Netherlands.svg
Netherlands Air Force roundel with black border (not part of the roundel!)
Fokker S.14 Machtrainer.jpg
Autor: Stahlkocher, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Fokker S.14 Machtrainer
Naval Jack of the Netherlands.svg
Autor: Made by David Newton. Colours altered by Denelson83., Licencja: CC-BY-SA-3.0
The naval jack of the Netherlands
Lockheed-hercules-highres.jpg
Autor: Ministerie van Defensie/Eric Vorstenbosch, Licencja: CC0
De Hercules is een middelzwaar transportvliegtuig met een achterlaadklep.
Hawker Hunter F.6A.JPG
Autor: Ekki01, Licencja: CC BY-SA 3.0
Hawker Hunter F.6A in Royal Netherlands Air Force colours, it is a former Royal Air Force aircraft operated on the British civil register as G-KAXF by the Dutch Hawker Hunter Foundation
Flag of the Royal Netherlands Air Force.svg
Flag of the Royal Netherlands Air Force
F-16 Solo Display Team Radom 2009 b.JPG

Holenderski F-16 z Solo Display Team podchodzący do lądowania po locie treningowym przed radomskim Air Show 2009.
Lockheed X-35.jpg
Autor: Khx023, Licencja: CC-BY-SA-3.0
A mockup of the F-35 Joint Strike Fighter with Dutch markings
Pilatus.pc-7.fairford2006.arp.jpg

Pilatus PC-7 Turbotrainer of the Royal Netherlands Air Force (identifier L-01) taxis for takeoff at the Royal International Air Tattoo, Fairford, Gloucestershire, England.

Photographed by Adrian Pingstone on July 17th 2006 and released to the public domain.
NFH90.JPG
Autor: FlyboyHCH, Licencja: CC BY 3.0
NH-90 NFH
McDonnell Douglas KDC-10-30CF der RNLAF.jpg
Autor: Sebastian Barheier, Licencja: CC BY-SA 3.0
A McDonnell Douglas KDC-10-30CF of the Royal Netherlands Air Force while landing at German airport Hamburg-Fuhlsbüttel
Agusta Bell 412 SP SAR Netherlands.jpg
Autor: Brbbl, Licencja: CC BY-SA 3.0
A Dutch Royal coastguard Agusta Bell 412 SP SAR helicopter at Katwijk
Fokker D.XXI Soesterberg.jpg
Autor: Stahlkocher, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Fokker D.XXI
AH-64 Apache of the Netherlands.jpg
Autor: Neuwieser, Licencja: CC BY-SA 2.0
Ein vollbewaffneter niederländischer AH-64 Apache Kampfhubschrauber.
Dutch F-16.jpg
A Royal Netherlands Air Force F-16 Fighting Falcon aircraft conducts a mission over Afghanistan, May 28, 2008, after receiving fuel from a KC-135R Stratotanker aircraft. The KC-135R is assigned to the 22nd Expeditionary Air Refueling Squadron, 376th Air Expeditionary Wing deployed from Fairchild Air Force Base, Wash.
Fokker F-27 RNlAF Mildenhall 1984.JPEG
A Royal Netherlands Air Force Fokker F-27-300M aircraft (s/n C-9) from 334 squadron, making a low pass during "Air Fete '84" at RAF Mildenhall, Suffolk (UK), 9 June 1984.
Republic F-84F P-255 RNAF CHIV 23.08.69 edited-3.jpg
Autor: RuthAS, Licencja: CC BY 3.0
Republic F-84F Thunderstreak fighters of 315 Squadron Royal Netherlands Air Force at RAF Chivenor in 1969.
Gulfstream IV RNLAF.jpg
Autor: Ministerie van Defensie/Arnoud Schoor, Licencja: CC0
The Gulfstream IV of the Royal Netherlands Airforce
Rnethaf eurocopter as532 cougar at riat 2010 arp.jpg
Eurocopter AS532U2 Cougar of the Royal Netherlands Air Force (military code S-419) at the 2010 Royal International Air Tattoo, Fairford, Gloucestershire, England.
Fokker g1.gif
Autor: NieznanyUnknown author, Licencja: Attribution
Picture of Fokker G.I fighter (collectie Nederlands Instituut voor Militaire Historie)