Królik po berlińsku

Królik po berlińsku
Rabbit à la Berlin
Gatunekdokumentalny
Rok produkcji2009
Data premiery24 kwietnia 2009
Kraj produkcjiNiemcy
Polska
Językniemiecki
polski
Czas trwania52 minuty
ReżyseriaBartosz Konopka
ScenariuszBartosz Konopka
Piotr Rosołowski
MuzykaMaciej Cieślak
ZdjęciaPiotr Rosołowski
MontażMateusz Romaszkan
ProdukcjaAnna Wydra
WytwórniaMS Films
majade Filmproduktion
Telewizja Polska
MDR/RBB
Strona internetowa

Królik po berlińsku (ang. Rabbit à la Berlin, niem. Mauerhase) – polsko-niemiecki film dokumentalny z 2009 w reżyserii Bartosza Konopki, alegoryczna opowieść o królikach żyjących w strefie śmierci Muru Berlińskiego w latach 1961–1989. Królik po berlińsku był wielokrotnie nagradzany, między innymi Złotym Lajkonikiem na Krakowskim Festiwalu Filmowym oraz Gwarancją Kultury; został również nominowany do Oscara dla najlepszego krótkometrażowego filmu dokumentalnego.

Treść

Film opowiada o losach pokoleń tysięcy dzikich królików, zamkniętych przez 28 lat w strefie śmierci Muru Berlińskiego. Pas zieleni odgrodzony z obu stron pozwolił królikom zamieszkiwać teren bez obawy o zagrożenie ze strony drapieżników oraz ludzi[1]. Początkowo przystosowane do życia w zamknięciu, prowadziły beztroską egzystencję aż do upadku muru, po którym uwolnione zwierzęta zostały poddane częściowej eksterminacji, by w końcu dostosować się do nowej rzeczywistości[2].

Produkcja

Pomysł na realizację Królika po berlińsku pojawił się trakcie nauki Bartosza Konopki w Szkole Wajdy. Podczas jednego ze spotkań z Marcelem Łozińskim reżyser opowiadał, że jednym z jego niezrealizowanych projektów był film poświęcony zasłyszanej historii o dwóch murach, pomiędzy którymi „rosła zielona trawa, a po niej biegały tysiące białych królików”[3]. Pomysł wnet przechwycił Konopka, dodając po latach od siebie, że „w 1989 jak padał mur, to wszyscy interesowali się ludźmi, kamery skierowane były na górę, a na dole przecież odbywał się ten inny, szczególny exodus”[3]. W polskiej wersji językowej wystąpiła Krystyna Czubówna, powszechnie znana jako lektor filmów przyrodniczych[3]. Łączny budżet filmu wyniósł 863 507 zł[4].

Odbiór

Dominika Gwit podkreślała, że uwięzienie królików w strefie śmierci Muru Berlińskiego można było odczytywać jako sytuację podobną do zniewolenia mieszkających w Berlinie Wschodnim obywateli Niemieckiej Republiki Demokratycznej. Albowiem w latach 1961–1989 śmierć poniosło 200 osób próbujących przedostać się przez mur z Berlina Wschodniego do Berlina Zachodniego. „Ludzką tragedię i absurd życia w państwie totalitarnym Konopka doskonale pokazał oczami tych małych zwierząt, które tak jak wówczas Niemcy, znalazły się w nienaturalnych warunkach”[3]. Justyna Czaja dostrzegła w filmie Konopki nawiązania do bajek ezopowych, a sam pomysł użycia zwierząt do przypowieści politycznej jej zdaniem przywodził na myśl Szczurołapa (1986) Andrzeja Czarneckiego[5]. Agata Janikowska uznała Królika po berlińsku za film reprezentujący zwrot posthumanistyczny, tzn. skoncentrowany na życiu organizmów nieludzkich[6].

Nagrody

RokFestiwalNagroda[7]OdbiorcaWynik
2009Canadian International Documentary Festival „Hotdocs”Nagroda dla filmu średniometrażowegoBartosz KonopkaNagroda
Docs Against Gravity Film FestivalNagroda Magicznej GodzinyNagroda
Krakowski Festiwal FilmowyGrand Prix „Złoty Lajkonik”Nagroda
Nagroda dla najlepszego producentaAnna WydraNagroda
Międzynarodowy Festiwal Filmów Dokumentalnych w JihlawieNagroda „Silver Eye” dla najlepszego filmu średniometrażowegoBartosz KonopkaNagroda
Festiwal Filmu Polskiego w Ameryce„Złote Zęby” dla najbardziej interesującego filmu dokumentalnegoNagroda
2010Ogólnopolski Festiwal Sztuki Filmowej „Prowincjonalia”„Jańcio Wodnik” za najlepszy film dokumentalnyNagroda
Amerykańska Akademia Sztuki i Wiedzy FilmowejOscar za najlepszy krótkometrażowy film dokumentalnyNominacja
TVP KulturaGwarancja Kultury (kategoria: film)Nagroda
Międzynarodowy Festiwal Filmów Dokumentalnych „Documenta Madrid”II Nagroda w kategorii filmów krótkometrażowychNagroda
Batumi International Art House Film FestivalNagroda Specjalna JuryNagroda
Festiwal Filmów Optymistycznych „Multimedia Happy End”WyróżnienieNagroda
2011ArchFilmLundNagroda dla najlepszego dokumentu o mieście/architekturzeNagroda

Przypisy

  1. Janikowska 2020 ↓, s. 160.
  2. Janikowska 2020 ↓, s. 166.
  3. a b c d Gwit 2013 ↓, s. 82.
  4. Królik po berlińsku, Stowarzyszenie Filmowców Polskich [dostęp 2021-09-11].
  5. Czaja 2012 ↓, s. 78.
  6. Janikowska 2020 ↓, s. 156–171.
  7. Królik po berlińsku w bazie filmpolski.pl

Bibliografia

Linki zewnętrzne