Królik po berlińsku
| Gatunek | dokumentalny |
|---|---|
| Rok produkcji | 2009 |
| Data premiery | 24 kwietnia 2009 |
| Kraj produkcji | Niemcy Polska |
| Język | niemiecki polski |
| Czas trwania | 52 minuty |
| Reżyseria | Bartosz Konopka |
| Scenariusz | Bartosz Konopka Piotr Rosołowski |
| Muzyka | Maciej Cieślak |
| Zdjęcia | Piotr Rosołowski |
| Montaż | Mateusz Romaszkan |
| Produkcja | Anna Wydra |
| Wytwórnia | MS Films majade Filmproduktion Telewizja Polska MDR/RBB |
| Strona internetowa | |
Królik po berlińsku (ang. Rabbit à la Berlin, niem. Mauerhase) – polsko-niemiecki film dokumentalny z 2009 w reżyserii Bartosza Konopki, alegoryczna opowieść o królikach żyjących w strefie śmierci Muru Berlińskiego w latach 1961–1989. Królik po berlińsku był wielokrotnie nagradzany, między innymi Złotym Lajkonikiem na Krakowskim Festiwalu Filmowym oraz Gwarancją Kultury; został również nominowany do Oscara dla najlepszego krótkometrażowego filmu dokumentalnego.
Treść
Film opowiada o losach pokoleń tysięcy dzikich królików, zamkniętych przez 28 lat w strefie śmierci Muru Berlińskiego. Pas zieleni odgrodzony z obu stron pozwolił królikom zamieszkiwać teren bez obawy o zagrożenie ze strony drapieżników oraz ludzi[1]. Początkowo przystosowane do życia w zamknięciu, prowadziły beztroską egzystencję aż do upadku muru, po którym uwolnione zwierzęta zostały poddane częściowej eksterminacji, by w końcu dostosować się do nowej rzeczywistości[2].
Produkcja
Pomysł na realizację Królika po berlińsku pojawił się trakcie nauki Bartosza Konopki w Szkole Wajdy. Podczas jednego ze spotkań z Marcelem Łozińskim reżyser opowiadał, że jednym z jego niezrealizowanych projektów był film poświęcony zasłyszanej historii o dwóch murach, pomiędzy którymi „rosła zielona trawa, a po niej biegały tysiące białych królików”[3]. Pomysł wnet przechwycił Konopka, dodając po latach od siebie, że „w 1989 jak padał mur, to wszyscy interesowali się ludźmi, kamery skierowane były na górę, a na dole przecież odbywał się ten inny, szczególny exodus”[3]. W polskiej wersji językowej wystąpiła Krystyna Czubówna, powszechnie znana jako lektor filmów przyrodniczych[3]. Łączny budżet filmu wyniósł 863 507 zł[4].
Odbiór
Dominika Gwit podkreślała, że uwięzienie królików w strefie śmierci Muru Berlińskiego można było odczytywać jako sytuację podobną do zniewolenia mieszkających w Berlinie Wschodnim obywateli Niemieckiej Republiki Demokratycznej. Albowiem w latach 1961–1989 śmierć poniosło 200 osób próbujących przedostać się przez mur z Berlina Wschodniego do Berlina Zachodniego. „Ludzką tragedię i absurd życia w państwie totalitarnym Konopka doskonale pokazał oczami tych małych zwierząt, które tak jak wówczas Niemcy, znalazły się w nienaturalnych warunkach”[3]. Justyna Czaja dostrzegła w filmie Konopki nawiązania do bajek ezopowych, a sam pomysł użycia zwierząt do przypowieści politycznej jej zdaniem przywodził na myśl Szczurołapa (1986) Andrzeja Czarneckiego[5]. Agata Janikowska uznała Królika po berlińsku za film reprezentujący zwrot posthumanistyczny, tzn. skoncentrowany na życiu organizmów nieludzkich[6].
Nagrody
| Rok | Festiwal | Nagroda[7] | Odbiorca | Wynik |
|---|---|---|---|---|
| 2009 | Canadian International Documentary Festival „Hotdocs” | Nagroda dla filmu średniometrażowego | Bartosz Konopka | Nagroda |
| Docs Against Gravity Film Festival | Nagroda Magicznej Godziny | Nagroda | ||
| Krakowski Festiwal Filmowy | Grand Prix „Złoty Lajkonik” | Nagroda | ||
| Nagroda dla najlepszego producenta | Anna Wydra | Nagroda | ||
| Międzynarodowy Festiwal Filmów Dokumentalnych w Jihlawie | Nagroda „Silver Eye” dla najlepszego filmu średniometrażowego | Bartosz Konopka | Nagroda | |
| Festiwal Filmu Polskiego w Ameryce | „Złote Zęby” dla najbardziej interesującego filmu dokumentalnego | Nagroda | ||
| 2010 | Ogólnopolski Festiwal Sztuki Filmowej „Prowincjonalia” | „Jańcio Wodnik” za najlepszy film dokumentalny | Nagroda | |
| Amerykańska Akademia Sztuki i Wiedzy Filmowej | Oscar za najlepszy krótkometrażowy film dokumentalny | Nominacja | ||
| TVP Kultura | Gwarancja Kultury (kategoria: film) | Nagroda | ||
| Międzynarodowy Festiwal Filmów Dokumentalnych „Documenta Madrid” | II Nagroda w kategorii filmów krótkometrażowych | Nagroda | ||
| Batumi International Art House Film Festival | Nagroda Specjalna Jury | Nagroda | ||
| Festiwal Filmów Optymistycznych „Multimedia Happy End” | Wyróżnienie | Nagroda | ||
| 2011 | ArchFilmLund | Nagroda dla najlepszego dokumentu o mieście/architekturze | Nagroda |
Przypisy
- ↑ Janikowska 2020 ↓, s. 160.
- ↑ Janikowska 2020 ↓, s. 166.
- ↑ a b c d Gwit 2013 ↓, s. 82.
- ↑ Królik po berlińsku, Stowarzyszenie Filmowców Polskich [dostęp 2021-09-11].
- ↑ Czaja 2012 ↓, s. 78.
- ↑ Janikowska 2020 ↓, s. 156–171.
- ↑ Królik po berlińsku w bazie filmpolski.pl
Bibliografia
- Justyna Czaja, A Brief History of Communism. „Rabbit à la Berlin” by Bartosz Konopka, „Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication”, 11 (20), 2012, s. 75–81, ISSN 1731-450x [dostęp 2021-09-11] (ang.).
- Dominika Gwit, Jan Komasa, Greg Zglinski, Leszek Dawid, Bartosz Konopka. Dokumentalne osiągnięcia docenionych filmowców, „Kultura Popularna”, 35 (01), 2013, s. 76–85, ISSN 1644-8340 [dostęp 2021-09-11].
- Agata Janikowska, Patrząc nie-ludzkimi oczami: przypadek „Królika po berlińsku”, „Kwartalnik Filmowy” (110), 2020, s. 156–171, ISSN 0452-9502 [dostęp 2021-09-11].
Linki zewnętrzne
- Królik po berlińsku w bazie filmpolski.pl
- Królik po berlińsku w bazie IMDb (ang.)
- Królik po berlińsku w bazie Filmweb
- Królik po berlińsku w Internetowej Bazie Filmowej (fdb.pl)