Królowie Arthedainu

Królowie Arthedainu – władcy ze stworzonej przez J.R.R. Tolkiena mitologii Śródziemia.

Informacje na ich temat znajdują się zarówno w tekście Władcy pierścieni, jak i w Dodatkach do trzeciego tomu powieści.

Sytuacja królów Arthedainu

Królowie Arthedainu w prostej linii wywodzili się od Isildura i byli kontynuatorami jego rodu, Linii Północnej. Od czasów Argeleba I zaczęli rościć sobie prawo do władzy nad całym Arnorem. Niewątpliwie ich pretensje były słuszne, ponieważ:

  • po pierwsze, w Rhudaurze i Cardolanie przestali rządzić potomkowie Isildura (ich dynastie wygasły),
  • po drugie monarchowie Arthedainu wywodzili się od Amlaitha, najstarszego syna króla Eärendura, który w normalnych warunkach (gdyby nie doszło do podziału Arnoru) objąłby tron po ojcu.

Mimo słusznej argumentacji nigdy nie objęli w pełni władzy nad całym dawnym Północnym Królestwem, głównie z powodu ciągłych wojen z Angmarem i Rhudaurem.

Wyrazem ich roszczeń był zwyczaj noszenia przez kolejnych królów zawsze imion zaczynających się od przedrostka Ar(a) – królewski. Był on integralną częścią monarszego imienia nadawanego po narodzinach.

Ostatnim królem był Arvedui, który zginął w 1975 roku, po upadku swego państwa podbitego przez Angmar. Monarszy ród przetrwał jednak w Wodzach Dúnedainów.

Królowie Arthedainu posiadali pełnię władzy. Ograniczały ich jedynie wcześniej ustanowione prawa[1]. Podejmowali wszystkie najważniejsze decyzje w państwie. Mianowali zapewne większość dostojników. Każdy monarcha panował od chwili wstąpienia na tron do swej śmierci, nie zdarzało się, by wcześniej abdykował na rzecz następcy (tak jak królowie Númenoru). Ciałem doradczym królów była zapewne rada, podobna do Rady Północnego Królestwa.

Monarchowie Arthedainu mieli prawo do korzystania i dysponowania Palantírami jako dziedzice Elendila, jednak z powodu podziału Arnoru, władcy Rhudauru i Cardolanu kwestionowali te przywileje.

Posiadali też moc uzdrawiania ludzi, podobnie jak królowie Gondoru czy Wodzowie Dúnedainów[2].

Monarsza nekropolia znajdowała się zapewne w Fornoście.

Insygniami królewskimi był Elendilmir i berło Annúminas. W posiadaniu monarchów był również pierścień Barahira oraz resztki Narsila.

Na sztandarze królewskim widniało zapewne godło Elendila – Siedem Gwiazd.

Lista królów Arthedainu

Amlaith

Był pierwszym królem Arthedainu. Jego ojcem był Eärendur. Jako najstarszy syn otrzymał przy podziale Arnoru (w 861 roku TE) Arthedain. Panował tam do swej śmierci, przez 86 lat. Najpewniej to on przeniósł stolicę królestwa z Annúminas do Fornostu (i dlatego zwano go też Amlaithem z Fornostu).

Amlaith jako pierwszy z monarchów wywodzących się z Linii Północnej nosił imię pochodzące z sindarinu. (W tym języku nadawano imiona wszystkim jego potomkom do Eldariona). Zmarł w 946 roku.

Beleg

Był drugim królem Arthedainu, na tron wstąpił w 946 roku TE i panował do końca swego życia, przez 83 lata. Zmarł w 1029 roku.

Jego imię znaczy Mocny, Potężny.

Mallor

Był trzecim królem Arthedainu, na tron wstąpił w 1029 roku TE. Panował do końca swego życia, przez 71 lat. Być może to za jego rządów trwały walki z władcami Cardolanu i Rhudauru o linię Wichrowych Wzgórz i wieżę Amon Sûl. Zmarł w 1100 roku.

Celepharn

Był czwartym królem Arthedainu, na tron wstąpił w 1110 roku TE. Panował do końca swego życia, przez 81 lat. Możliwe, że w czasie jego panowania, tak jak za życia jego ojca, prowadzono walki o Wichrowe Wzgórza i Amon Sûl. Zmarł w 1191 roku.

Celebrindor

Był piątym królem Arthedainu, na tron wstąpił w 1191 roku TE. Panował do końca swego życia, przez 81 lat. Za jego rządów mogły trwać walki o Wichrowe Wzgórza i Amon Sûl. Zmarł w 1272 roku.

Malvegil

Był szóstym królem Arthedainu, na tron wstąpił w 1272 roku TE. Panował do końca swego życia, przez 77 lat. Mógł kontynuować walki o Wichrowe Wzgórza i Amon Sûl. Podczas jego panowania zaczęły się pierwsze napaści Angmaru. Zmarł w 1349 roku.

Argeleb I

Był siódmym królem Arthedainu, na tron wstąpił w 1349 roku TE. Panował tylko 7 lat i ze wszystkich monarchów Arthedainu władał najkrócej. Gdy w Cardolanie i Rhudaurze wygasły tamtejsze gałęzie Linii Północnej, dynastii Isildura, Argeleb zażądał uznania go za króla całego Arnoru i zjednoczenia państwa. Sprzeciwił się temu nowy władca Rhudauru (wódz tamtejszych górali), który zawarł tajny sojusz z Angmarem. Argeleb rozpoczął fortyfikowanie położonych na granicy Wichrowych Wzgórz, lecz zginął w walce z najazdem sił Rhudauru i Angmaru.

Monarcha ten, jako pierwszy z władców Arthedainu, nosił imię zaczynające się przedrostkiem Ar jako znakiem aspiracji do władzy nad całym dawnym Arnorem.

Jego imię znaczy Srebrzysty król lub Królewskie srebro.

Arveleg I

Był ósmym królem Arthedainu, na tron wstąpił w 1356 roku TE. Rządził do końca swego życia, przez 53 lata. Na początku panowania, wsparty posiłkami z Cardolanu i Lindonu, wyparł wojska Angmaru z Wichrowych Wzgórz. Przez następne lata Dúnedainowie pilnie strzegli granicy z Angmarem (od Wichrowych Wzgórz, wzdłuż Wielkiego Gościńca i nad górnym biegiem Szarej Wody). Jednak w 1409 roku wielka armia Czarnoksiężnika przedarła się przez linię straży i pokonała wojska Arvelega w bitwie pod Wichrowym Czubem. W batalii tej poległ sam król.

Araphor

Był dziewiątym królem Arthedainu, na tron wstąpił w 1409 roku TE, w trakcie wojny z Angmarem. Choć nie był jeszcze dorosłym mężczyzną, to z pomocą Círdana odparł przeciwnika spod Fornostu i Północnych Wzgórz. Wspierał też Dúnedainów z Cardolanu, broniących się na Tyrn Gorthand. Dalsze lata panowania Araphora (a rządził przez 180 lat, najdłużej ze wszystkich władców Arthedainu) ubiegały w spokoju, ponieważ elfowie z Lindonu i Rivendell (wsparci posiłkami z Lórien) powstrzymali na jakiś czas najazdy Angmaru. Zmarł w 1589 roku.

Argeleb II

Był dziesiątym królem Arthedainu, na tron wstąpił w 1589 roku. Panował do końca swego życia, przez 81 lat. Jego rządy upływały jak się zdaje we względnym spokoju. W 1601 roku[4] zezwolił znacznej grupie hobbitów z Bree, pod wodzą braci Marcha i Blanka, na osiedlenie się za rzeką Baranduiną (obszar ten nazwano później mianem Shire). Podczas Wielkiego Moru (w 1637 roku) Arthedain ucierpiał stosunkowo niewiele, lecz odtąd sam musiał odpierać napaści Angmaru, jako że po zarazie Cardolan upadł. Zmarł w 1670 roku.

Jego imię znaczy Srebrzysty król lub Królewskie srebro.

Arvegil

Był jedenastym królem Arthedainu, na tron wstąpił w 1670 roku TE. Panował do końca swego życia, przez 73 lat. Za jego rządów trwały zapewne pograniczne walki z napaściami Angmaru. Zmarł w 1743 roku.

Arveleg II

Był dwunastym królem Arthedainu, na tron wstąpił w 1743 roku TE. Panował do końca swego życia, przez 70 lat. Walki z Angmarem, prawdopodobnie rozpoczęte za rządów jego ojca, mogły trwać. Zmarł w 1813 roku.

Araval

Był trzynastym królem Arthedainu, na tron wstąpił w 1813 roku TE. Panował do końca swego życia, przez 78 lat. W 1851 roku, wsparty posiłkami z Lindonu i Rivendell, pokonał siły Angmaru. Usiłował również odzyskać Cardolan, lecz nie odniósł już sukcesu. Zmarł w 1891 roku.

Araphant

Był czternastym królem Arthedainu, na tron wstąpił w roku 1891. Panował do końca życia, przez 73 lata. W 1940 roku zawarł sojusz z królem Gondoru Ondoherem, przypieczętowany małżeństwem ich dzieci. Mimo braku sił starał się bronić królestwa przed ponownymi atakami Angmaru. Zmarł w 1964 roku.

Arvedui

Był piętnastym i ostatnim królem Arthedainu. W 1940 roku poślubił Fíriel, córkę króla Gondoru, Ondohera. Cztery lata później, po śmierci teścia i jego synów w bitwie na Dagorlad, Arvedui zgłosił swoje roszczenia do opustoszałego tronu. Argumentował przy tym, że ma do niego prawo jako potomek Isildura i małżonek córki poprzedniego władcy, która (wedle praw Númenoru) również mogła dziedziczyć po ojcu. Jednak Rada Gondoru odrzuciła jego pretensje, a on sam nie był w stanie energiczniej dochodzić swych roszczeń. W 1964 roku wstąpił na tron Arthedainu. Panowanie Arvedui, trwające 11 lat, upływało pod ustawicznym zagrożeniem ze strony Angmaru. Ostatecznie w 1974 roku królestwo zostało podbite, gdy obiecana pomoc z Gondoru nie zdążyła przybyć. Większość Dúnedainów (również synowie króla) uciekła do Lindonu. Sam monarcha na czele garstki żołnierzy bronił się jeszcze na Północnych Wzgórzach, aż zmuszono go do ucieczki. Krył się najpierw w opuszczonych kopalniach krasnoludów w Górach Błękitnych, a następnie u plemienia Lossothów nad Zatoką Forochel. Círdan dowiedziawszy się o losie króla, wysłał mu na pomoc statek. Arvedui dostał się na niego (był marzec 1974 roku[5] TE), lecz poniósł śmierć, gdy okręt zatonął zmiażdżony przez lód.

Arvedui miał kilku synów, a najstarszym z nich był Aranarth.

Jego imię (przepowiedziane przez Malbetha) znaczy Ostatni król. Taki też przydomek dodawano monarsze po jego śmierci.

Przypisy

  1. ↑ Jak pisał w jednym z listów do czytelników sam Tolkien: Númenorejski król był monarchą, mającym w kwestiach spornych władzę podejmowania niepodważalnych decyzji; rządził jednak państwem w ramach dawnego prawa, które chronił (a także interpretował), lecz którego nie stanowił. (cytat z listu 244 w: Listy, wybrane i opracowane przez H. Carpentera przy współpracy Ch. Tolkiena, przełożyła Agnieszka Sylwanowicz, Poznań 2000)
  2. ↑ (...) ręce króla mają moc uzdrawiania. Po tym właśnie rozpoznawano zawsze prawowitych królów.(cytat z Powrotu króla w przekładzie Marii Skibniewskiej, księga 5, rozdział 8 Domy Uzdrowień).
  3. ↑ a b c d Ta forma występuje w starych wydaniach Władcy pierścieni.
  4. ↑ Wedle kalendarza hobbitów z Shire’u był to rok 1.
  5. ↑ Wedle kalendarza stosowanego ówcześnie w Śródziemiu (tzw. Kalendarz Królów) był to miesiąc Súlimë (hobbici zwali go Rethe). Jedynie z grubsza odpowiada on naszemu marcowi, bowiem ten kalendarz nie jest tożsamy z naszym.