Krótkopęd

Krótkopędy modrzewia europejskiego z pękami wyrastających z nich liści.
Krótkopęd jabłoni (strzałka) w różnych fazach rozwoju.

Krótkopęd – silnie skrócony fragment pędu spotykany u niektórych roślin. Cechuje się bardzo krótkimi międzywęźlami i w konsekwencji bardzo blisko siebie osadzonymi liśćmi. U wielu drzew iglastych (np. sosna, modrzew), a także liściastych (np. buk, drzewa owocowe) krótkopędy są głównym, a czasami nawet wyłącznym miejscem tworzenia się liści. U wielu drzew owocowych (np. u jabłoni, śliwy, gruszy, czereśni) kwiaty powstają wyłącznie na krótkopędach[1]. W sadownictwie terminem krótkopęd określa się każdy pęd krótszy niż umowne 20 cm, bez względu na jego wiek, choć dzieli się je zwykle na jednoroczne i wieloletnie[2][3].

Podział krótkopędów w sadownictwie

Jednoroczne krótkopędy:

  • Prą­tek jest krótkopędem o długości 10 do 20 cm, zwykle zakończonym pąkiem kwiatowym.
  • Cierń ma długość 3-10 cm i zazwyczaj jest ostro zakończony. Jednak u drzew owocowych (np. jabłoń, grusza) spotyka się ciernie płodne, zakończone pąkiem kwiatowym.
  • Strzałka jest krótkopędem owoconośnym o długości do 3 cm a na jej wierzchołku znajduje się zwykle pąk kwiatowy (kwiatostanowy u gatunków ziarnkowych)[4].

Wieloletnie krótkopędy:

  • Sęczek ma długość do 3 cm i podobnie jak strzałka jest nierozgałęziony. Ma silnie zredukowane międzywęźla i widoczne liczne blizny liściowe.
  • Buławka zwana czasem sakwą jest silnie zgrubiałym nierozgałęzionym krótkopędem owoconośnym, który już co najmniej raz owocował.
  • Osadnik to bardziej lub mniej rozgałęziony krótkopęd owoconośny, stanowiący właściwe skupisko sęczków i innych krótkopędów.[4].
  • Pędy bukietowe są to owoconośne krótkopędy drzew pestkowych pokryte licznymi pąkami kwiato­wymi zebranymi w "bukiet".
  • Pędy płonne to słabo rozwinięte krótkopędy brzoskwini zakończone pąkiem liściowym. Mogą być pokryte pąkami kwiatowymi, jednak nie zawiązują one owoców.

Przypisy

  1. J. Szweykowska, J. Szweykowski: Botanika. Tom I. Morfologia. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2005. ISBN 83-01-13946-3.
  2. Szczepan A. Pieniążek: Sadownictwo. Warszawa: PWRiL, 1988, s. 823. ISBN 83-09-01251-9.
  3. Mikołaj. Ugolik: Odmiany jabłoni. Kraków: Plantpress, 1996. ISBN 83-85982-11-6.
  4. a b Red. Tadeusz Hołubowicz: Sadownictwo w Wielkopolsce : praca zbiorowa. Poznań: Państw, Wydawn. Rolnicze i Leśne,, 1987. ISBN 83-09-01197-0.

Media użyte na tej stronie

Spurbud Jonagored1.jpg
Autor: Glysiak, Licencja: CC BY 3.0
Krótkopęd jabłoni w różnych fazach rozwoju.
Larix decidua-Nadelansatz.jpg
Autor: Hans Gasperl (Gaha), Licencja: CC-BY-SA-3.0
Europäische Lärche (Nadeln) (Larix decidua, Nadelansatz)
Fotografiert in Steyr/Damberg, Oberösterreich