Krążałek drobny

Krążałek drobny
Punctum pygmaeum
(Draparnaud, 1801)
Ilustracja
Muszla z widocznym otworem i dołkiem osiowym
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

mięczaki

Gromada

ślimaki

Podgromada

płucodyszne

Rząd

trzonkooczne

Rodzina

Punctidae

Rodzaj

Punctum

Gatunek

krążałek drobny[1]

Synonimy
  • Helix pygmaea Draparnaud, 1801
  • Missing massoti Bourguignat, 1863
  • Missing simoniana Bourguignat, 1870

Krążałek drobny, krążałek malutki (Punctum pygmaeum) – gatunek małego lądowego ślimaka trzonkoocznego z rodziny Punctidae, wcześniej klasyfikowany w obrębie rodziny Endodontidae. Zasięg jego występowania obejmuje państwo holarktyczne (głównie Europa oraz północna i zachodnia Azja[2]). Jest gatunkiem charakterystycznym dla lasów bukowych na glebach kwaśnych, ale częściej spotykany jest na glebach o wapiennym podłożu. Pionowy zasięg jego występowania sięga 2500 m (w Szwajcarii)[2].

Dorosłe krążałki drobne i ich jaja. W górnej części zdjęcia znajduje się 5 słabo widocznych dorosłych osobników Punctum pygmaeum

Jest jedynym w Polsce przedstawicielem rodziny i jednym z najmniejszych krajowych ślimaków. Na obszarze Polski jest gatunkiem pospolitym, często bardzo licznym, a nawet dominującym. Zasiedla różnorodne siedliska, ale preferuje wilgotne miejsca położone w cieniu, leśną ściółkę lub miejsca pod gnijącym drewnem. Rzadziej spotykany jest na roślinach[1]. Ze względu na małe wymiary łatwo rozprzestrzenia się na przenoszonych przez wiatr opadłych liściach, do których się przyczepia.

Jego jasnobrązowa muszla ma jedwabisty połysk oraz kształt krążka i jest gęsto, regularnie promieniście żeberkowana. Liczba skrętów wynosi 3,5–4. Skrętka jest nieznacznie wzniesiona, dołek osiowy szeroki (około 25% szerokości muszli[2]), a otwór muszli okrągły – jego brzeg jest cienki i nie jest wywinięty. Wymiary muszli: 1,2–1,6 × 0,6–0,8 mm[1][2].

Krążałek drobny jest gatunkiem hermafrodytycznym, może rozmnażać się bez kopulacji z partnerem (udział partnera nie jest konieczny)[3]. Jaja o bardzo dużych, w porównaniu z dojrzałymi ślimakami, rozmiarach (0,41–0,50 mm[4]) są składane od maja do września, pojedynczo, w odstępach 2–8 dni. Okres inkubacji wynosi od 1 do 34 dni. Do czasu osiągnięcia dojrzałości płciowej młode rosną bardzo szybko. W ciągu całego życia ślimak składa od 1 do 16 jaj[1][4][2].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b c d Fauna Polski – charakterystyka i wykaz gatunków. Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E. (red.). T. III. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2008, s. 408–409. ISBN 978-83-88147-09-8.
  2. ↑ a b c d e F. Welter-Schultes: Species summary for Punctum pygmaeum. [w:] AnimalBase. Early zoological literature [on-line]. AnimalBase Project Group, 2009. [dostęp 2012-01-29]. (ang.).
  3. ↑ Bruno Baur. The minute land snail Punctum pygmaeum (Draparnaud) can reproduce in the absence of a mate. „Journal of Molluscan Studies”. 53 (1), s. 112–113, 1987. DOI: 10.1093/mollus/53.1.112. (ang.). 
  4. ↑ a b Bruno Baur. Growth and reproduction of the minute land snail Punctum pygmaeum (Draparnaud). „Journal of Molluscan Studies”. 55 (3), s. 383–387, 1989. DOI: 10.1093/mollus/55.3.383. (ang.). 

Media użyte na tej stronie

Punctum pygmaeum 01.jpg
Autor: H. Zell, Licencja: CC BY-SA 3.0
Pupilla muscorum (Linné, 1758), Moss Chrysalis snail; Diameter 0.15 cm; Originating from Bruchsal, Germany; Shell of own collection, therefore not geocoded.
Slug eggs.jpg
Yellow slug (Limax flavus) eggs. Very small (around 1 mm) shells around (5 shells in the upper part of the image) is Punctum pygmaeum.