Krążowniki projektu 68bis

Krążowniki projektu 68bis

Krążownik projektu 68bis Admirał Uszakow
Kraj budowy	ZSRR
Użytkownicy	MW ZSRR
Stocznia	Stocznia Marynarki w Mikołajowie, *Stocznia Bałtycka w Leningradzie, *Stocznia Admiralicji w Leningradzie, *Stocznia nr 402 w Siewierodwińsku koło Archangielska
Wejście do służby	1952-1954
Planowane okręty	30
Zbudowane okręty	13
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	13 230 ton (standardowa) 16 300 ton (pełna)[1]
Długość	210,00 m (ogółem) 205,00 m (w linii wodnej)
Szerokość	22,00 m
Zanurzenie	6,76 m (normalne) 7,20 m (maksymalne)
Napęd	2 turbiny parowe, moc łączna: 137 000 KM
Prędkość	33 węzłów
Zasięg	8700 mil przy prędkości 18 węzłów 2 700 mil przy prędkości 32 węzłów
Załoga	1270
Uzbrojenie	12 dział 152 mm (4xIII) 12 dział plot 100 mm (6xII) 32 działka plot 37 mm (16xII) 10 wt 533 mm (2xV) (- wariant podstawowy) 2 wyrzutnie rakiet woda-powietrze średniego zasięgu S-75 Wołchow (SA-N-2) (tylko Dzierżyński, projekt 70E) 2 wyrzutnie rakiet woda-powietrze krótkiego zasięgu Osa (SA-N-4) (Żdanow, Admirał Seniawin, projekt 68U) 150 min (z wyjątkiem Żdanow, Admirał Seniawin)
Opancerzenie	burty do 100 mm pokład 50 mm wieże 175 mm

Krążowniki typu Swierdłow (projektu 68bis) – typ radzieckich krążowników lekkich z okresu po II wojnie światowej. Zbudowany w liczbie 14 jednostek, był to najliczniejszy typ radzieckich krążowników w historii.

Historia

Po zakończeniu II wojny światowej w Związku Radzieckim przystąpiono do modernizacji i rozbudowy floty wojennej. Efektem tych prac było opracowanie konstrukcji nowych krążowników lekkich projektu 68bis, które później oznaczano również jako typ Swierdłow (od nazwy pierwszego wprowadzonego do służby, krążownika tego typu). Projekt był rozwinięciem wywodzącego się jeszcze sprzed wojny projektu 68K (typ Czapajew. Zbudowano po wojnie 5 okrętów).

Budowę pierwszych krążowników tego typu, rozpoczęto w 1948 roku. Zamierzano wprowadzić do służby aż 25 okrętów. Jednakże krążowniki z uzbrojeniem wyłącznie artyleryjskim nie były już wówczas perspektywicznym rodzajem uzbrojenia. W 1959 roku na polecenie Nikity Chruszczowa (będącego wówczas I sekretarzem KPZR i premierem ZSRR), zrezygnowano z ich dalszej budowy, po zbudowaniu 14 okrętów.

Krążowniki typu Swierdłow szybko stały się przestarzałe w obliczu rozpowszechnienia się w latach 60 XX w., broni rakietowej. Niemniej jednak, użytkowane były we flocie wojennej ZSRR aż do początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku, kiedy ostatecznie wycofano je z użycia.

W tym czasie, „Dzerżinskij” został w 1958 eksperymentalnie uzbrojony w pociski przeciwlotnicze S-75 Wołchow, stając się pierwszym radzieckim krążownikiem rakietowym (przebudowany ze zmianą oznaczenia projektu na 70E), natomiast „Admirał Nachimow” służył krótko do testów wyrzutni rakiet woda-woda (nosząc je jako pierwszy we flocie radzieckiej).

Dwa krążowniki „Żdanow” i „Admirał Sieniawin” przebudowano pod koniec lat 60. na okręty dowodzenia proj. 68U oraz uzbrojono w wyrzutnie rakiet przeciwlotniczych krótkiego zasięgu. „Oktiabrskaja Riewolucja”, „Admirał Uszakow” i „Michaił Kutuzow” przeszły niewielką modernizację, polegającą na wzmocnieniu lekkiego uzbrojenia przeciwlotniczego przez instalację 16 działek 30 mm AK-230. Spowodowało to zmianę ich oznaczenia na projekt 68A.

W kwietniu 1956 roku krążownik „Ordżonikidze”, na pokładzie którego Nikita Chruszczow składał wizytę w Wielkiej Brytanii, stał się jednym z bohaterów tzw. „afery komandora Crabba”.

Linki zewnętrzne

• Zdjęcia. fas.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-04-15)].

Oprócz wyżej wymienionych krążowników rozpoczęto jeszcze budowę krążowników o nazwach: Szczerbakow, Admirał Korniłow, Kronsztadt, Tallinn, Warjag, Kozma Minin, Władywostok, Dmitrij Donskoj lecz ich budowę przerwano 2 września 1959 roku.

Przypisy