Kręgi ogonowe

Kręgi ogonowe – kręgi tworzące ostatni, ogonowy odcinek kręgosłupa. Charakteryzuje je stopniowa redukcja zachodząca w kierunku ogonowym. Łuki kręgów zanikają, trzony podlegają uwstecznieniu, natomiast wyrostki zmniejszają się. Głowy i doły kręgów ogonowych są wyraźnie zaznaczone. U psów i bydła na pierwszych pięciu kręgach występują niekiedy wyrostki naczyniowe, tworzące czasami łuk naczyniowy[1].

Ilość kręgów ogonowych zależna jest od gatunku i osobnika[1]. U ludzi wynosi 3–5[2] (patrz: kość guziczna), u owcy 3–24[1] (według innego źródła 16–18[2]), u psa i świni 20–23[2][1], u bydła 18–20, u kozy 12–16, u konia 15–21[1], u kota 21–23, u jelenia szlachetnego (Cervus elaphus) – 11[2].

U ryb kilka ostatnich kręgów ogonowych przekształciło się w hypuralia, płytki kostne wspierające promienie płetwy ogonowej[3]. Końcowy odcinek kręgosłupa ryb i płazów tworzy urostyl. U ptaków kręgi ogonowe zrastają się w pygostyl[4]. U większości gadów występuje przynajmniej 12 kręgów ogonowych. Dodatkowo u części z tych zwierząt kręgi ogonowe mogą posiadać specjalne modyfikacje umożliwiające im autotomię, poprzez rozdzielenie się ogona między kręgami lub samych kręgów z centralnej części ogona. Widoczny u żółwi ogon zawiera jedynie część kręgów ogonowych, pozostałe znajdują się w obrębie karapaksu[5].

Przypisy

  1. ↑ a b c d e Helena Przespolewska, Henryk Kobryń, Tomasz Szara & Bartłomiej J. Bartyzel: Podstawy anatomii zwierząt domowych. Warszawa: PWN, 2014, s. 12, 16. ISBN 978-83-62815-22-7.
  2. ↑ a b c d Simon Hillson: Mammal Bones and Teeth: An Introductory Guide to Methods of Identification. Routledge, 2016, s. 25. ISBN 978-1-315-42500-9.
  3. ↑ Fish Development and Genetics: The Zebrafish and Medaka Models. s. 398.
  4. ↑ III Szkielet. W: Bronisław Ferens i Roman J. Wojtusiak: Ornitologia ogólna. Ptak, jego budowa i życie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1960, s. 47.
  5. ↑ Jeanette Wyneken. SKELETAL ANATOMY AND FUNCTION IN REPTILES. „Proceedings Association of Reptilian and Amphibian Veterinarians”, 2014. 

Galeria

Zobacz też

Media użyte na tej stronie

Coccyx - posterior view01.png
Autor: BodyParts3D is made by DBCLS, Licencja: CC BY-SA 2.1 jp
Coccyx. Shown in red.
FMIB 52169 Heterocercal tail of young Trout, Salmo fario Linnaeus.jpeg
Heterocercal tail of young Trout, Salmo fario Linnaeus
  • Subject: Trout--Anatomy
  • Tag: Fish
Apatosaurus caudal vertebra pneumatic fossa.png
Autor: Mathew J. Wedel, Michael P. Taylor, Licencja: CC BY 3.0
An isolated pneumatic fossa is present on the right side of caudal vertebra 13 in Apatosaurus excelsus holotype YPM 1980. The front of the vertebra and the fossa are reconstructed, but enough of the original fossil is visible to show that the feature is genuine.
Caudal vertebrae of ostriches.png
Autor: Mathew J. Wedel, Michael P. Taylor, Licencja: CC BY 3.0
The caudal vertebrae of ostriches are highly pneumatic. This mid-caudal vertebra of an ostrich (Struthio camelus), LACM Bj342, is shown in dorsal view (top), anterior, left lateral, and posterior views (middle, left to right), and ventral view (bottom). The vertebra is approximately 5cm wide across the transverse processes. Note the pneumatic foramina on the dorsal, ventral, and lateral sides of the vertebra.