Krępak nabrzozak

Krępak nabrzozak
Biston betularia[1]
(Linnaeus, 1758)
ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Podgromada

uskrzydlone

Rząd

motyle

Rodzina

miernikowcowate

Rodzaj

Biston

Gatunek

krępak nabrzozak

Synonimy
  • Phalaena (Geometra) betularia Linnaeus, 1758
  • Biston betularius (Linnæus, 1758)

Krępak nabrzozak[2], krępak brzozowy, włochacz nabrzozak, krępak brzozowiec (Biston betularia) – gatunek ćmy z rodziny miernikowcowatych (Geometridae). Jest polifagiem[2].

Występowanie

W umiarkowanej strefie Azji, Europy i Ameryki Północnej[3]. W Polsce pospolity na terenie całego kraju[2].

Wygląd

Odmiana melanistyczna
Odmiana typowa

Skrzydła mają rozpiętość od 4,5 do 6 cm. Są koloru białego w liczne czarne plamki tworzące wzór zapewniający doskonały kamuflaż na drzewach pokrytych porostami. W rejonach przemysłowych, gdzie drzewa pokryte są sadzą motyle są koloru czarnego.

Początkowo, większość populacji stanowiła odmiana jasna. Było to związane z kamuflażem, jaki dawało to ubarwienie na drzewach, na których rosły porosty. Odmiana melanistyczna była łatwiej widoczna dla drapieżników. Wskutek rozwoju przemysłu i zanieczyszczenia środowiska zmniejszyła się ilość porostów. Sprawiło to, że ciemniejsza odmiana maskowała się lepiej od jasnej i takie osobniki zaczęły występować częściej. Zjawisko to określa się jako melanizm przemysłowy. Opisane zjawisko zaobserwowano w Anglii na przełomie XIX i XX w. Obecnie, z powodu poprawy stanu środowiska, obserwuje się przeciwny proces. Krępak nabrzozak jest przedstawiany jako podręcznikowy przykład wpływu doboru naturalnego na populację.

Stadia rozwojowe

Gąsienica ma kolor zielony lub brązowy.

Zobacz też

Przypisy

  1. Biston betularia, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
  2. a b c Fauna Polski – charakterystyka i wykaz gatunków. Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E. (red.). T. I. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2004, s. 373. ISBN 83-88147-04-8.
  3. Jiang et al. A review of Biston Leach, 1815 (Lepidoptera, Geometridae, Ennominae) from China, with description of one new species. „Zookeys”. 139, s. 45–96, 2011. DOI: 10.3897/zookeys.139.1308. (ang.). 

Bibliografia

  • David Carter, Motyle, Frank Greenaway, Warszawa: Wiedza i Życie, 1993, ISBN 83-85231-90-0, OCLC 749393132.

Media użyte na tej stronie

Biston betularia male.jpg
Autor: Cyndy Sims Parr, Licencja: CC BY-SA 2.0
Biston betularia male at Rocky Gap State Park, MD, USA
Biston betularia(js)02 Lodz(Poland).jpg
Autor: Jerzy Strzelecki, Licencja: CC BY 3.0
Krępak nabrzozak, odmiana typowa Łódź, Polska