Kraśnik pięcioplamek

Kraśnik pięcioplamek
Zygaena trifolii
(Esper, 1783)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

motyle

Rodzina

kraśnikowate

Podrodzina

Zygaeninae

Rodzaj

Zygaena

Gatunek

kraśnik pięcioplamek

Synonimy
  • Zygaena doris Meigen, 1829
  • Zygaena syracusia Zeller, 1847
  • Zygaena seriziati Oberthür, 1876
  • Zygaena lucida Reiss, 1924
  • Zygaena clorinda Bethune-Baker, 1926
  • Zygaena altivolans Reiss, 1936
  • Zygaena guandarramica Reiss, 1936
  • Zygaena noguerensis Reiss, 1936

Kraśnik pięcioplamek (Zygaena trifolii)gatunek motyla z rodziny kraśnikowatych.

Opis

Kraśnik pięcioplamek na roślinie

Motyl ten osiąga od 24 do 36 mm rozpiętości skrzydeł[1]. Ciało ma krępe, o całkowicie czarnych patagiach i tegulach oraz pozbawione czerwonej obrączki na odwłoku. Drobno piłkowane czułki mają czarny ostatni człon. Przednie skrzydło ma długość od 14 do 17 mm, zaokrąglony wierzchołek i nieprześwitującą powierzchnię. Jego wierzch jest ciemnogranatowy, metaliczny, typowo z pięcioma czerwonymi plamami, z których trzecia i czwarta leżą blisko siebie. Znane są jednak odmiany o zlanych plamach pierwszej i drugiej oraz trzeciej i czwartej, o zlanych trzech ostatnich plamach, o wszystkich plamach szeroko połączonych lub też z dodatkową szóstą plamą. Barwa plam może być również jasnożółta bądź brunatna. Spód przedniego skrzydła pozbawiony jest czerwonej smugi. Tylne skrzydło ma tło takiej barwy jak plamy na skrzydle przednim i otoczone jest szeroką, czarną obwódką[2].

Samiec ma aparat kopulacyjny jak i drobną, prostokątną, pozbawioną kolców płytkę w edeagusie słabiej zesklerotyzowane niż u Zygaena lonicerae. Łożysko edeagusa cechuje się półkolistym wycięciem. Ponadto jego genitalia charakteryzuje unkus o wąsko rozstawionych, krótkich, stożkowato zakończonych wyrostkach. Samica odznacza się tylko w części silnie zesklerotyzowanym, węższym niż u Z. lonicerae, ale szerszym niż u Zygaena viciae i Zygaena osterodensis przewodem torebki kopulacyjnej. W torebce znajduje się znamię o drobnych, słabo zesklerotyzowanych kolcach rozmieszczonych na planie okrągłej plamy[2].

Gatunki podobne
Zygaena filipendulae, Zygaena lonicerae, Zygaena transalpina, Zygaena viciae[1].

Biologia i rozsiedlenie

Dwa osobniki dorosłe na roślinie.

Motyl ten preferuje wilgotne siedliska, jak podmokłe łąki i torfowiska. Zimuje w stadium gąsienicy. Imagines spotyka się od połowy czerwca do końca lipca. Gąsienice żerują od czerwca[2] na komonicy zwyczajnej, komonicy błotnej, koniczynach, sparcecie siewnej i szyplinach[2].

Występuje na większości obszaru Europy. Znany z Portugalii, Hiszpanii, Wielkiej Brytanii, Francji, Belgii, Luksemburgu, Holandii, Niemiec, Danii, Szwajcarii, Austrii, Polski, Czech, Słowacji, Ukrainy, Rumunii, Sycylii[3] i północnego wybrzeża Afryki. W Polsce występuje lokalnie na terenie całego kraju z wyjątkiem Tatr[2].

Przypisy

  1. a b Christopher Jonko: Zygaena (Zygaena) trifolii. [w:] lepidoptera.eu [on-line]. [dostęp 2018-07-19].
  2. a b c d e Jerzy S. Dąbrowski: Klucze do oznaczania owadów Polski cz. XXVII Motyle – Lepidoptera, zeszyty 14-15. Ślimakówki – Limacodidae, kraśniki – Zygaenidae. Toruń: PWN, Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1998.
  3. Zygaena (Zygaena) trifolii. [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2018-07-19].

Media użyte na tej stronie

Kraśnik pięcioplamek (Zygaena trifolii).jpg
Autor: RunTheGauntlet, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kraśnik pięcioplamek (Zygaena trifolii) - dwa osobniki na roślinie, ujęcie z boku, Poland
Zygaenidae Widderchen Blutstroepfchen 3271.jpg
Autor: Simone Beyer, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Zygaena trifolii