Krab (1912)

Krab
Klasa	okręt podwodny
Typ	jednostka unikatowa
Historia
Stocznia	Mikołajów
Położenie stępki	1909[1]
Wodowanie	12 sierpnia 1912[1]
Carska MW
Wejście do służby	25 czerwca 1915[1]
Los okrętu	zezłomowany (1919)
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność • na powierzchni • w zanurzeniu	560 ton 740 ton
Długość	52,8 metra
Szerokość	4,3 metra
Zanurzenie testowe	45 m
Rodzaj kadłuba	jednokadłubowy
Napęd
4 silniki benzynowe 1200 bhp 2 silniki elektryczne 400 bhp 2 wały napędowe
Prędkość • na powierzchni • w zanurzeniu	11,75 węzła 7 węzłów
Zasięg	1700 Mm @ 8,5 węzła na powierzchni 82 Mm @ 4 węzły w zanurzeniu
Uzbrojenie
4 torpedy, 60 min 1 działo 75 mm, 2 karabiny maszynowe
Wyrzutnie torpedowe	2 x 450 mm (dziób), 2 x Drzewieckiego 450 mm
Załoga	50 oficerów i marynarzy

Krab (ros. Краб) – pierwszy na świecie okręt podwodny zaprojektowany specjalnie do stawiania morskich pól minowych, zwodowany w 1912 roku w Imperium Rosyjskim, w stoczni w Mikołajowie.

Michaił Naletow

Zamówiony w 1908 roku, skonstruowany przez Michaiła Naletowa „Krab” był pierwszym okrętem zaprojektowanym jako podwodny stawiacz min, aczkolwiek długa budowa sprawiła, że do służby przed nim weszły niemieckie jednostki typu UC analogicznego przeznaczenia^[2]. Zbudowany został w układzie jednokadłubowym ze zbiornikami balastowymi na dziobie, rufie i śródokręciu. Nowatorska konstrukcja miała zbyt niską wysokość metacentryczną, dla zwiększenia stabilności dodano jej ciężki kil, zrównoważony przez zewnętrzne zbiorniki powietrzne^[3]. Okręt mógł przenosić 60 min w dwóch podłużnych rurach wewnątrz kadłuba, w których były transportowane przez przenośnik łańcuchowy z napędem elektrycznym. Stawianie min odbywało się poprzez rufowe wrota. Przydatność bojową ograniczały jednak zawodne silniki benzynowe^[1].

„Krab” uczestniczył w działaniach w trakcie I wojny światowej, prowadząc operacje stawiania pól minowych na Morzu Czarnym. W pierwszym rejsie (pod banderą handlową) zaminował wejście do Bosforu, co spowodowało uszkodzenie tureckiej kanonierki „Isa Reis”. W 1916 r. postawił zapory minowe w Bosforze i koło Warny; na tym ostatnim polu zatonął bułgarski torpedowiec „Szumny”, a drugi, „Strogi”, został uszkodzony^[2].

W kwietniu 1918 roku na okręcie podniesiono banderę ukraińską^[2], ale w maju 1918 roku został przejęty przez siły niemieckie, w listopadzie tego roku został natomiast poddany Wielkiej Brytanii. 26 kwietnia 1919 roku został zezłomowany w Sewastopolu (inne źródła mówią, że został zatopiony, by nie wpadł w ręce bolszewików, a wrak podniesiono i złomowano w 1935 roku^[2]).

Przypisy

Bibliografia

• Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). ABC-CLIO, marzec 2007, s. 128. ISBN 1-85109-563-2.

Linki zewnętrzne

• Historia powstania, opis konstrukcji i służby (ros.)

Typy rosyjskich okrętów z okresu I wojny światowej   Drednoty Gangut Impieratrica Marija Impierator Nikołaj I[A] Krążowniki liniowe Borodino[B] Okręty liniowe Impierator Aleksandr II[A] Jekatierina II Połtawa[A] Tri Swiatitiela[A] Rostisław[A] Cesariewicz[A] Pierieswiet[A] Pantielejmon[A] Borodino[A] Ioann Złatoust Impierator Pawieł I Krążowniki pancerne Rossija[A] Gromoboj[A] Bajan Ruryk[A] Krążowniki pancernopokładowe Wariag[A] Askold[A] Diana Bogatyr' Ałmaz[A] Izumrud Prut[A][C] Krążowniki lekkie Swietłana[D][B] Admirał Nachimow[D][B] Niszczyciele Sokoł Biesstrasznyj Grozowoj Brawyj Ukraina Finn Wsadnik Lejtienant Szestakow Ochotnik Nowik Torpedowce 259[A] 260[A] 252 256[A] 132[A] 128 212 214 Okręty podwodne Delfin[A] Som Kasatka Kiefal[A] Karp Minoga[A] Kajman Akuła[A] Nr 1 Krab[A] Swiatoj Gieorgij[A] AG Z1[B] Morż Narwał B1[B] G1[B] W1[B] Kanonierki Mandżur Groziaszczij Chiwiniec Bobr Ardagan Gołub Stawiacze min Ładoga[A] Narowa[A] Oniega[A] Wołga[A] Amur Woin[A] Trałowce Fugas Patron Gruz Zaszczitnik Transportowce wodnosamolotów Ałmaz[E][A] Orlica[E][A] Imperator Nikołaj I[E][A] Imperator Aleksandr I[E][A] Rumynia[E][A] ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah ai aj okręt pojedynczy (unikatowy) ↑ a b c d e f g budowa anulowana/projekt ↑ okręt zdobyczny ↑ a b ukończone po I wojnie światowej ↑ a b c d e przebudowa