Kraje katalońskie

To jest artykuł z cyklu Katalonia

Język:

Podstawowe informacje

Gramatyka

Ortografia i fonologia

Institut d’Estudis Catalans

Acadèmia Valenciana de la Llengua

Historia:

historia Katalonii · Hrabiowie Barcelony

Królestwo Aragonii · Pokój pirenejski

Konstytucje katalońskie

Nueva Planta

Geografia:

Kraje katalońskie

Katalonia · Predomini Linguistic Catala · Baleary

Roussillon · La Franja

Andora · Alghero · El Carche

Portal Katalonia

Wielka Katalonia na tle Półwyspu Iberyjskiego

Położenie krajów katalońskich

(c) Ebrenc^(ca), CC BY-SA 2.5

Ekspansja języka katalońskiego na pograniczu hiszpańsko-francuskim – kolor ciemnopomarańczowy

Kraje katalońskie (kat. Països Catalans [pəˈizus kətəˈɫaŋs], skrót PPCC) – określenie ogółu krain i obszarów, których miejscowa ludność posługuje się językiem katalońskim, lub które składają się na historyczną strefę przewagi języka katalońskiego (predomini català). Położone są w północno-zachodniej części basenu Morza Śródziemnego i w większości należą do Hiszpanii.

Są to:

1. Katalonia (kat. Catalunya) – wspólnota autonomiczna w Hiszpanii, z wyjątkiem oksytańskojęzycznej comarki Vall d’Aran/Val d’Aran
2. Andora (Andorra) – państwo w Pirenejach
3. Pas Zachodni (Franja de Ponent) – pas wzdłuż wschodniej granicy wspólnoty autonomicznej Aragonii w Hiszpanii, oprócz północnej części tego regionu, w której dominuje język aragoński
4. Baleary (Illes Balears) – archipelag na Morzu Śródziemnym, wspólnota autonomiczna Hiszpanii
5. Walencja (València) – północna i przybrzeżna część (tzw. predomini lingüístic català określone według stanu z XIX wieku) tej wspólnoty autonomicznej w Hiszpanii (pozostała część jest hiszpańskojęzyczna)
6. Katalonia Północna (Catalunya del Nord) – większa, południowa część departamentu Pireneje Wschodnie we Francji
7. Alghero (Alguer) – miasto na Sardynii, należącej do Włoch
8. Carche (Carxe) – niewielka część wspólnoty autonomicznej Murcja w Hiszpanii

Kraje katalońskie zamieszkuje ok. 13 mln mieszkańców, z czego ok. 9 mln deklaruje przynajmniej bierną znajomość katalońskiego. Aktywną znajomość katalońskiego w mowie i piśmie deklaruje ponad 75% mieszkańców pierwszych 4 terytoriów, w pozostałych odsetek ten jest mniejszy.

Język kataloński jest jedynym urzędowym w Andorze oraz współurzędowym (wraz z hiszpańskim) w Katalonii (tu w najlepszej pozycji), na Balearach i w Walencji. Jest również uznany za lokalny w Alguerze i niektórych comarkach Pasa Zachodniego (inne są oficjalnie hiszpańskojęzyczne). W Katalonii Północnej kataloński został uznany za część dziedzictwa regionalnego, jednak nie ma żadnego statusu urzędowego.

Kraje katalońskie łączy nie tylko język, ale również historia. Wszystkie one należały w średniowieczu do korony aragońskiej i posiadały wówczas zbliżony system administracyjny i prawny.

Flagi krajów katalońskich

• 

  Alghero
• 

  Andora
• 

  (c) Willtron, CC BY-SA 3.0

  Aragonia i La Franja
• 

  Baleary
• 

  Katalonia
• 

  Roussillon
• 

  Walencja, Predomini i El Carche
• 

  Kraje katalońskie