Krajowa Izba Rozliczeniowa

Krajowa Izba Rozliczeniowa S.A.

Siedziba KIR przy ul. rtm. W. Pileckiego 65 w Warszawie
Państwo	Polska
Adres	ul. rtm. W. Pileckiego 65, 02-781 Warszawa
Data założenia	1991
Forma prawna	spółka akcyjna
Prezes	Piotr Alicki
Przewodniczący rady nadzorczej	Piotr Szpunar
Udziałowcy	Narodowy Bank Polski Związek Banków Polskich Bank Millennium S.A. mBank S.A. BNP Paribas Bank Polska S.A. Bank Polska Kasa Opieki S.A. Bank Polskiej Spółdzielczości S.A. Santander Bank Polska S.A. ING Bank Śląski S.A. Bank Handlowy w Warszawie S.A. Powszechna Kasa Oszczędności Bank Polski S.A. SGB-Bank S.A.
Nr KRS	0000113064
Dane finansowe
Kapitał zakładowy	5.445.000,00 PLN
Położenie na mapie Warszawy (c) Mfloryan at pl.wikipedia, CC BY 2.5 Krajowa Izba Rozliczeniowa S.A.
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Krajowa Izba Rozliczeniowa S.A.
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Krajowa Izba Rozliczeniowa S.A.
52°09′03,4″N 21°01′28,2″E/52,150944 21,024500
Strona internetowa

Krajowa Izba Rozliczeniowa S.A. (KIR) – instytucja infrastruktury polskiego sektora bankowego, działająca na podstawie art. 67 ustawy Prawo bankowe. Priorytetowym obszarem funkcjonowania KIR są elektroniczne usługi z zakresu rozliczeń i płatności, realizowane w ramach systemów Elixir, Euro Elixir i Express Elixir oraz systemu bezpośrednich płatności internetowych Paybynet. KIR dostarcza również narzędzia służące wymianie informacji między organami uprawnionymi – system Ognivo, usługę zdalnej weryfikacji tożsamości – mojeID oraz kwalifikowany podpis elektroniczny – Szafir i mSzafir.

KIR jest autorem systemu teleinformatycznego, umożliwiającego automatyzację przepływu danych między bankami a Polskim Funduszem Rozwoju w rządowych programach pomocowych Tarcza Finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju dla Małych i Średnich Firm^[1], a także pionierskich zastosowań technologii blockchain, wykorzystywanych m.in. w usłudze trwały nośnik oraz środowisku testowym typu sandbox. Jako hub usług wspólnych, KIR wspiera banki w realizacji koncepcji otwartej bankowości, zgodnie z dyrektywą PSD2, umożliwiając m.in. optymalizację kosztów i lepszą ochronę całego sektora przed zagrożeniami sieciowymi (np. nieuprawnionym dostępem, atakami DDoS, etc.).

Z produktów i usług świadczonych przez KIR korzystają banki, instytucje finansowe, przedsiębiorstwa oraz administracja publiczna. Realizując obowiązki ustawowe w zakresie działań służących uszczelnianiu systemu podatkowego, firma jest operatorem systemów STIR i split payment.

KIR został powołany z inicjatywy Związku Banków Polskich, 16 banków oraz Narodowego Banku Polskiego w listopadzie 1991^[2].

Usługi

• Elixir – system rozliczeń międzybankowych w złotych umożliwiający realizację przelewów, poleceń zapłaty oraz czeków. Transakcje kierowane do systemu rozliczane są w czasie jednej z trzech sesji, polegających na wymianie komunikatów płatniczych między bankami, odbywających się w dni robocze^[3]. Elixir ma status systemowo ważnego systemu płatności (Systemically Important Payment System). System działa od 1994 r.
• Euro Elixir – międzybankowy system rozliczeń w euro umożliwiający realizację płatności zarówno w relacjach krajowych, jak i międzynarodowych^[4]. System spełnia wymogi standardów europejskich, funkcjonuje w ramach zintegrowanej infrastruktury Jednolitego Obszaru Płatności w Euro (Single Euro Payments Area – SEPA)^[4]. System działa od 2005 r.
• Express Elixir – system obsługujący płatności natychmiastowe, umożliwiający realizację przelewów międzybankowych w czasie liczonym w sekundach, 24 godziny na dobę, 365 dni w roku^[5]. Środki do rozliczania płatności w systemie Express Elixir utrzymywane są na rachunku powierniczym prowadzonym na potrzeby tego systemu przez Narodowy Bank Polski^[6]. Dostępny dla klientów banków od 2012 r.^[7]
• mojeID – kwalifikowany podpis elektroniczny, który nie wymaga użycia karty kryptograficznej ani czytnika, dostępny w pełni online. Pozwala podpisywać dokumenty PDF na dowolnym urządzeniu i umożliwia generowanie certyfikatów jednorazowych oraz certyfikatów ważnych 1 rok lub 2 lata z wybranym limitem podpisów. Mobilny, kwalifikowany podpis elektroniczny mSzafir jest zgodny z wymaganiami eIDAS i ma moc prawną równoważną podpisowi własnoręcznemu^[8]. Usługa uruchomiona przez KIR w 2019 r.^[9]
• mSzafir – kwalifikowany podpis elektroniczny, który nie wymaga użycia karty kryptograficznej ani czytnika, dostępny w pełni online. Pozwala podpisywać dokumenty PDF na dowolnym urządzeniu i umożliwia generowanie certyfikatów jednorazowych oraz certyfikatów ważnych 1 rok lub 2 lata z wybranym limitem podpisów. Kwalifikowany podpis elektroniczny złożony w ramach mSzafir jest zgodny z wymaganiami eIDAS(ang.) i ma moc prawną równoważną podpisowi własnoręcznemu^[10]. Usługa uruchomiona w marcu 2020 r.
• Szafir – Centrum Obsługi Podpisu Elektronicznego oferujące usługi wydawania kwalifikowanych i niekwalifikowanych certyfikatów oraz znakowania czasem. Pakiet rozwiązań z zakresu podpisu elektronicznego umożliwia m.in. podpisywanie faktur VAT, umów i innych prawnie wiążących dokumentów w formie cyfrowej, przesyłanie do ZUS danych w systemie Płatnik, składanie deklaracji podatkowych^[11], pobieranie informacji i zgłaszanie zmian w KRS oraz komunikację z urzędami drogą elektroniczną^[12]. Dostępne od 1994 r.,
• Ognivo – system, który usprawnia elektroniczną wymianę informacji pomiędzy bankami, ZUS, Pocztą Polską, urzędami miast, administracyjnymi organami egzekucyjnymi oraz komornikami sądowymi, zgodnie z ich uprawnieniami. Umożliwia również poszukiwanie kont bankowych przez ich posiadaczy i spadkobierców, ułatwia przenoszenie rachunków między bankami oraz zarządzanie poleceniami zapłaty. Dostępny od 2007 r.
• Paybynet – system bezpośrednich płatności internetowych^[13], zintegrowany z elektroniczną Platformą Usług Administracji Publicznej (ePUAP) oraz innymi systemami e-urzędów^[14]. Paybynet umożliwia dokonywanie online płatności za zakupy internetowe bezpośrednio pomiędzy klientem banku a odbiorcą, tj. sklepem internetowym lub e-urzędem oraz wnoszenie opłat administracyjnych i generowanie Elektronicznego Poświadczenia Opłaty. Obsługuje także płatności w relacjach z e-Urzędem Skarbowym^[15]. Udostępniony przez KIR w 2007 r.
• Trwały nośnik – usługa umożliwia przechowywanie dokumentów w sposób zgodny z wymogami regulacyjnymi określonymi dla trwałego nośnika. Usługa oparta na technologii blockchain, z zastosowaniem Hyperledger Fabric oraz WORM, pozwala na publikowanie dokumentów publicznych i prywatnych. Trwały nośnik gwarantuje niezmienność i niezaprzeczalność dokumentów, a także łatwy dostęp do nich w przyszłości przez czas odpowiedni do celów, jakim te dokumenty służą^[16]. Usługa uruchomiona w 2018 roku,
• Sandbox Blockchain – w listopadzie 2020 r. KIR wraz z partnerami projektu – tj. PKO Bankiem Polskim, IBM, Operatorem Chmury Krajowej, UKNF, Fundacją FinTech Poland oraz Fundacją KIR na Rzecz Rozwoju Cyfryzacji Cyberium, uruchomił pierwszą w Polsce platformę biznesowo-technologiczną, przeznaczoną do akceleracji innowacyjnych rozwiązań z wykorzystaniem technologii Hyperledger Fabric. Platforma, udostępniana uczestnikom nieodpłatnie, jest przeznaczona dla polskich i zagranicznych firm, chcących rozwijać pomysły biznesowe oparte na technologii blockchain w bezpiecznym środowisku testowym^[17].
• STIR (System Teleinformatyczny Izby Rozliczeniowej) – narzędzie wspierające funkcjonowanie Krajowej Administracji Skarbowej. System działający na podstawie ustawy z dnia 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych^[18]. STIR został uruchomiony w styczniu 2018 r.
• Mechanizm podzielonej płatności VAT (split payment) – rozwiązanie, którego celem jest uszczelnienie systemu podatkowego. MPP obowiązuje w Polsce od 1 lipca 2018 r.^[19]. Dotyczy on wyłącznie transakcji dokonywanych pomiędzy podatnikami VAT^[20]. Na potrzeby wdrożenia obsługi przelewów dla mechanizmu podzielonej płatności, KIR w systemie Express Elixir utworzył dedykowany kod zlecenia płatności RTSP. Dzięki temu rozwiązaniu płatności typu split payment mogą być wykonywane nie tylko standardowo w trybie sesyjnym za pośrednictwem systemu Elixir, ale również w sposób natychmiastowy.
• Swift – usługa dostępu do międzynarodowej platformy transmisji danych finansowych, która służy do realizacji krajowych i transgranicznych operacji pomiędzy bankami i innymi instytucjami finansowymi^[21]. Od 2004 r. KIR, jest jedyną instytucja w Polsce, posiadającą status SWIFT Service Bureau^[22] nadawany przez organizację SWIFT SCRL^[23].
• SYBIR – system służący do rozliczeń za pomocą dokumentów papierowych – dostępny w ofercie KiR do 2004 r.
• Qlips – usługa, która pozwala klientom banku – zarówno osobom indywidualnym jak i firmom – wygodnie opłacać faktury za usługi masowe, bezpośrednio z serwisu transakcyjnego banku, zarówno poprzez strony www jak i aplikacje mobilne. Usługa, udostępniana przez Związek Banków Polskich, która działa w oparciu o system informatyczny utworzony i obsługiwany przez KIR.^[24].
• HUB PSD2 – system teleinformatyczny KIR, umożliwiający dostęp do usług PSD2, z zachowaniem najwyższego poziomu bezpieczeństwa w ramach której oferowany jest bankom zainteresowanym rolą ASPSP (Account Servicing Payment Service Provider) integracja z TPP (Third Party Provider) za pośrednictwem interfejsów HUB i tym samym umożliwia spełnienie wymogów dyrektywy w zakresie usług compliance. Usługa w założeniu ma upraszczać wdrożenie standardu Polish API^[25].

Nagrody

• 2018: nagrody IT@Bank w kategorii Produkt Roku za trzy projekty: usługę trwały nośnik wdrożoną w oparciu o technologię blockchain, system STIR umożliwiający przeciwdziałanie przestępstwom skarbowym dzięki wykorzystaniu analizy big data oraz mechanizm podzielonej płatności VAT^[26]
• 2019: tytuł Partnera Roku (XIV Kongres Gospodarki Elektronicznej)^[27]
• 2020: mSzafir otrzymał tytuły Projekt Fintech 2020 oraz Projekt Roku (XV Kongres Gospodarki Elektronicznej)^[28]
• 2021: KIR otrzymał nagrodę za usługę Trwały nośnik w konkursie Mistrz Innowacyjnej Transformacji w kategorii Technologia i Rynek^[29], godło "Teraz Polska" dla mojeID^[30] oraz nagrodę Digital Excellence Awards w kategorii Digital Strategic Perspective za usługi mSzafir, mojeID i Trwały nośnik^[31]

Zobacz też

• bankowość elektroniczna
• podpis elektroniczny
• polecenie przelewu
• polecenie zapłaty
• Rada Bankowości Elektronicznej
• Blockchain
• open banking
• WORM
• trwały nośnik
• Dyrektywa PSD2

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Strona Krajowej Izby Rozliczeniowej