Krak des Chevaliers
| Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO | |
 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Typ | kulturowy |
| Spełniane kryterium | II, IV |
| Numer ref. | |
| Region[b] | Kraje arabskie |
| Historia wpisania na listę | |
| Wpisanie na listę | 2006 |
| Obiekt zagrożony | od 2013 |
Położenie na mapie Syrii  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
 34°45′25,0″N 36°17′40,0″E/34,756944 36,294444 | |
Krak des Chevaliers (lub Crac des Chevaliers, „twierdza rycerzy”) – zamek w zachodniej części Syrii, w górach Dżabal an-Nusajrijja, dawna siedziba joannitów. Nazywany niegdyś w języku arabskim حصن الأكراد Ḥiṣn al-Akrād, „twierdzą Kurdów”, dziś zaś قلعة الحصن Qalʿat al-Ḥiṣn, czyli „cytadelą twierdzy”.
Historia
Ten potężny zamek znajduje się na północny wschód od Trypolisu, niedaleko miasta Hims (Homs), na szczycie 650-metrowego uskoku, wzdłuż jedynej drogi z Antiochii do Bejrutu i Morza Śródziemnego. Według arabskiego historyka z XIII wieku, Ibn Shaddada, pierwszy siedzibę w tym miejscu wzniesiono w 1031 dla Shibl al-Dawla, emira Aleppo[1]. W 1099 został zdobyty przez wojska Rajmunda z Tuluzy podczas I krucjaty, jednak opuszczono go, gdy krzyżowcy pomaszerowali dalej na Jerozolimę. Zamek został ponownie zajęty w 1110 przez Tankreda, bratanka Boemunda, księcia Antiochii. Rajmund II, hrabia Trypolisu, oddał go szpitalnikom w 1142, którzy rozbudowali zamek i jego umocnienia. W centralnej części twierdzy o wymiarach 110 na 60 metrów zbudowany został kościół, sala rycerska i kilka wież – wszystko w stylu gotyckim. W roku 1170 twierdza została uszkodzona przez trzęsienie ziemi[1]. W 1187 roku, po przegranej przez Krzyżowców bitwie pod Hittin, Saladyn będący dowódcą zwycięskich wojsk ruszył ku Krak des Chevaliers. Nie udało mu się jednak przejąć kontroli nad zamkiem, więc w 1188 odstąpił szturmu i ruszył na zamek Margat[1].
W 1202 roku miało miejsce kolejne trzęsienie ziemi, które uszkodziło zamek, zmniejszając jego zdolności obronne i znaczenie wojskowe[1].
W 1271 po miesięcznym oblężeniu 200 rycerzy poddało się wojskom mameluckiego sułtana Bajbarsa.
Według niektórych historyków twierdza została poddana po odczytaniu przez dowódcę garnizonu listu z Trypolisu, według którego załoga zamku nie mogła liczyć na wsparcie. Krzyżowcy będąc na straconej pozycji poddali Krak des Chevaliers muzułmanom. List, który skłonił dowódcę do takiego czynu najprawdopodobniej był podstępem samego sułtana Bajbarsa, który napisał go własnoręcznie podszywając się pod hrabiego Trypolisu[2].
Po opuszczeniu Bliskiego Wschodu przez krzyżowców w 1291 roku zamek utracił swe militarne znaczenie i został zamieszkany przez miejscową ludność. W 1934[3] roku z inicjatywy władz francuskich przesiedlono mieszkańców z twierdzy i rozpoczęto renowację. Aktualnie zamek należy do największych atrakcji turystycznych Syrii.
12 lipca 2013 r. podczas wojny domowej w Syrii zamek został zbombardowany przez samoloty rządowe[4].
Architektura
Budowniczowie twierdzy zadbali o to, aby była ona nie do zdobycia. Została zbudowana na wzniesieniu o powierzchni ok. 2,5 ha, której kształt jest owalny. Oś podłużna liczy 220 m, poprzeczna 135 m. Otoczona dwoma potężnymi murami. Grubość muru zewnętrznego wyniosła 6 m. Dodatkowo wzmocniono go basztami, zazwyczaj w formie półokrągłej wieży. Pod ziemią umieszczono najważniejsze pomieszczenia takie jak stajnie i spichlerze. Do twierdzy prowadził most zwodzony, później jego miejsce zajęła kładka. Wielka Sala Rycerska miała wymiary 27 na 7,5 m. W południowej części dziedzińca znajdowała się Sala grubych kolumn, gdzie były pomieszczenia kuchenne i refektarz. Kaplica wbudowana została w mur, a na jej wysokości powstała imponująca sala o długości 120 m, wyposażona w studnię i piec chlebowy. Służyła ona za magazyn. W twierdzy stale utrzymywano zapasy wystarczające na 5 lat. Dach Sali 120 Metrów stanowił Górny Taras, za którym znajdował się kompleks trzech najwyższych wież, mogący być ostatnim schronieniem dla załogi. Z militarnego i technicznego punktu widzenia twierdza była doskonałym przykładem budowli obronnej. Przyczyną jej upadku w 1271 była zbyt mała załoga, a także coraz mniejsze posiłki z Europy.
Budowniczowie mameluccy rozbudowali twierdzę, dobudowując wieże i barbakany.
Kaplica po zdobyciu twierdzy została przez Bajbarsa zamieniona w meczet.
Zamek został uszkodzony podczas wojny domowej w Syrii toczącej się od 2011[5], a w 2013 wpisany na listę Dziedzictwa Zagrożonego[6].
Galeria
Widok na zamek
© Vyacheslav Argenberg / http://www.vascoplanet.com/, CC BY 4.0Widok na zamek
© Vyacheslav Argenberg / http://www.vascoplanet.com/, CC BY 4.0Wieża obronna
© Vyacheslav Argenberg / http://www.vascoplanet.com/, CC BY 4.0Wieża i mury obronne
Kaplica zamkowa
Widok z murów obronnych
Loggia zamkowa
Stajnia zamkowa
Korytarz zamkowy
Zobacz też
- wyprawy krzyżowe
- Kalat Salah ad-Din
Przypisy
- ↑ a b c d Tomasz Merwiński, Majestatyczne Krak des Chevaliers [dostęp 2021-05-06] (pol.).
- ↑ Praca zbiorowa: Oxford - Wielka Historia Świata. Średniowiecze. Bizancjum - Wyprawy krzyżowe. T. 18. Poznań: Polskie Media Amer.Com, 2007, s. 211. ISBN 978-83-7425-698-8.
- ↑ Magdalena Dobrzańska-Bzowska, Krzysztof Bzowski: Praktyczny przewodnik - Bliski Wschód. Bielsko-Biała: Wydawnictwo Pascal, 2008, s. 337. ISBN 978-83-7513-146-8.
- ↑ Słynny syryjski zamek zbombardowany (pol.). rp.pl. [dostęp 2013-07-17].
- ↑ Wojna domowa niszczy syryjskie zabytki (pol.). wp.pl, 2012-08-07. [dostęp 2012-08-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-04-13)].
- ↑ UNESCO alarmuje: słynne zabytki w Syrii zagrożone z powodu wojny (pol.). wp.pl, 2013-06-22. [dostęp 2013-06-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-11-03)].
Bibliografia
- Henri Stierlin: Zabytki architektury obronnej. Warszawa: Wydawnictwo G+J RBA Sp. z o.o. & Co. Spółka Komandytowa. ISBN 83-60006-16-4.
- Roland Göök: Cuda świata. Wyd. III. Warszawa: Muza SA, 1994, s. 86-87.
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Syria. De facto situation.
Łatwo można dodać ramkę naokoło tej grafiki
Flag of the United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO)
© Vyacheslav Argenberg / http://www.vascoplanet.com/, CC BY 4.0
Krak des Chevaliers, a Crusader castle in Syria, one of the most important preserved medieval castles in the world. The castle sits atop a 650-m-high hill east of Tartus, in the Homs Gap, Talkalakh, Syria.
Autor: Dosseman, Licencja: CC BY-SA 4.0
I guess the guide told me what this was. One of pictures of hard to locate spots as gps did not work and there were few reference points. Identification was from the place in a series of pictures, or from notices on the spot that identified a point.
Autor: Dosseman, Licencja: CC BY-SA 4.0
Note the stairs between to the northern upper courtyard the loggia and the chapel.
The Krak des Chevaliers as it was in the Middle-Ages.
© Vyacheslav Argenberg / http://www.vascoplanet.com/, CC BY 4.0
Krak des Chevaliers, a Crusader castle in Syria, one of the most important preserved medieval castles in the world. The castle sits atop a 650-m-high hill east of Tartus, Syria, in the Homs Gap, Talkalakh.
Autor: Dosseman, Licencja: CC BY-SA 4.0
From the entrance to the fortress to its east one climbs to the higher level of the inner castle along a ramp with very broad steps, so horses could ascend. It is covered by a vaulted roof to protect from enemy fire. Shortly before reaching the bastion in the southeast (that also protects it from enemy fire) it makes a hairpin bend, to later make a turn left and enter the inner castle through a set of gates to the lower courtyard.
Autor: Dosseman, Licencja: CC BY-SA 4.0
The interior of the chapel, re-purposed as a mosque.
Autor: Xvlun, Licencja: CC BY-SA 2.5
Krak des Chevaliers in Syria. It is an 11th century castle and was used in the Crusades. It was one of the first castles to use concentric fortification, ie: concentric rings of defence that could all operate at the same time. It has two curtain walls and sits on a promontory.
Autor: Dosseman, Licencja: CC BY-SA 4.0
A computer generated picture of both the inner and outer defences. One of some pictures taken from the opposing southern outer wall of the towers and glacis of the southern inner face of the fortress.
© Vyacheslav Argenberg / http://www.vascoplanet.com/, CC BY 4.0
Krak des Chevaliers, a Crusader castle in Syria, one of the most important preserved medieval castles in the world. Homs Gap, Talkalakh, Syria.