Kras (Pieniny)
Kras – aluwialna rówień na lewym brzegu Dunajca naprzeciwko Szczawnicy[1], w miejscu, gdzie Dunajec ostro skręca zmieniając kierunek przepływu z północno-wschodniego na zachodni. W korycie rzeki na zakręcie Dunajca stoi Kotuńka. Kras należy do Krościenka nad Dunajcem w województwie małopolskim, w powiecie nowotarskim, gminie Krościenko nad Dunajcem[2]. Od strony Dunajca występuje pas zarośli – typowa olszynka karpacka[1], od południowego zachodu wznosi się nad nim Długi Gronik i masyw Sokolicy. Kras to tarasowato wznosząca się w ich kierunku rówień[2]. Związana z nim jest legenda o św. Kindze. Według niej podczas jej ucieczki przed Tatarami na Krasie siał zboże rolnik Kras. Św. Kinga sprawiła, że w jednej chwili zasiane pole zaszumiało kłosami[1].
Dzięki temu, że Kras znajduje się na aluwium, jego gleba jest żyzna. Szczęsny Morawski pisał, że jest żyzna „bo błogosławieństwo Kingi jest z tym polem”. W 1633 r. Kras stał się własnością starosty Baranowskiego, ale prawa do niego rościli sobie też chłopi ze Szczawnicy. W 1636 r. komisja sądowa przywróciła je mieszkańcom Krościenka[1].
W 2016 r. na Krasie znaleziono gatunki rzadkich mchów podlegających ochronie: miechera kędzierzawa (Neckera crispa), pędzliczek brodawkowaty (Syntrichia papillosa) i nastroszek kędzierzawy (Ulota crispa)[3], a w latach 1987–1988 wymierające gatunki porostów płaskotka rozlana Parmeliopsis ambigua, pawężnica psia Peltigera canina, pawężnica rozłożysta Peltigera horizontalis, garbatka niebieskoczarna Thalloidima sedifolium i rzadkiego rozłożyka półpromiennego Placynthium subradiatum[4].
Szlak turystyczny
Krościenko – kapliczka św. Kingi – Zawiesy – Kras – Mały Sosnów – przełęcz Sosnów. Stąd 
na Sokolicę. Czas przejścia z Krościenka na Sokolicę 1:40 h (↓ 1:20 h)[5].
Przypisy
- ↑ a b c d Józef Nyka, Pieniny, wyd. IX, Latchorzew: Wyd. Trawers, 2006, ISBN 83-915859-4-8.
- ↑ a b Geoportal. Mapa topograficzna i satelitarna [dostęp 2021-10-19].
- ↑ Grzegorz Vončina, Adam Stebel, Materiały do flory mchów (Bryophyta) pienińskiego pasa skałkowego (Karpaty Zachodnie), „Pieniny. Przyroda i człowiek”, 14, 2016, s. 79–89.
- ↑ Józef Kiszka, Zbigniew Szeląg, Porosty (Lichenes) polan Pienińskiego Parku Narodowego – zagrożenie i ochrona, „Pieniny – Przyroda i Człowiek”, 2, Kraków 1992, s. 55–63.
- ↑ Pieniński Park Narodowy. Pieniny polskie i słowackie. Mapa 1:20 000, Kraków: Wyd. Kartograficzne Polkart, lipiec 2006, ISBN 83-87873-07-1.
Media użyte na tej stronie
Zielony szlak turystyczny.
Niebieski szlak turystyczny.