Krasopani poziomkówka

Krasopani poziomkówka

Callimorpha dominula
Linnaeus, 1758
Motyl z widocznymi tylnymi skrzydłami
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Podgromada	owady uskrzydlone
Rząd	motyle
Rodzina	mrocznicowate
Podrodzina	niedźwiedziówkowate
Rodzaj	Callimorpha
Gatunek	krasopani poziomkówka

Krasopani poziomkówka (Callimorpha dominula) – motyl z rodziny mrocznicowatych (Erebidae)^[1] i podrodziny niedźwiedziówkowatych. Spotykany lokalnie, w miejscach występowania często liczny.

Wygląd

Postać dorosła – imago

Głowa masywna. Tułów krępy w czarnym kolorze. Odwłok czerwony składający się z segmentów, lekko wystający poza obręb skrzydeł z szerokim, czarnym paskiem wzdłuż grzbietu Skrzydła o rozpiętości 45-55 mm, pięknie kolorowo ubarwione. Skrzydła przednie czarne z żółtymi i białawymi, okrągławymi plamkami. Tylne skrzydła purpurowo-czerwone z trzema czarnymi plamami. Czułki średniej wielkości odchylone na boki. Korpus imago pokryty owłosieniem. Aparat gębowy dobrze rozwinięty (w odróżnieniu od większości motyli z tej rodziny), spija nektar z kwiatów kwitnących roślin zielnych.

Postać gąsienicy i larwy

Gąsienice są polifagami, żywią się głównie liśćmi i pąkami roślin, na których wyrządzają nieraz znaczne szkody. Gąsienice żerują głównie nocą, w ciągu dnia kryją się pod liśćmi.

(c) James Lindsey at Ecology of Commanster, CC BY-SA 3.0

Gąsienica krasopani poziomkówki

Korpus gąsienicy jest kolorowy i dekoracyjny, pokryty owłosieniem, początkowo jest prawie czarny, a w miarę wzrostu pojawiają się białe i żółte plamki.

Krasopani poziomkówka

Okres lotu

Dorosłe motyle pojawiają się od połowy czerwca do końca lipca. Latają w ciągu dnia, gdy świeci słońce, głównie późnym popołudniem szukając kwiatów, a w nocy przylatują do źródeł światła. Loty godowe samców odbywają się w słoneczne dni przy ciepłej i bezwietrznej pogodzie.

Rozród

Samice składają pod koniec lipca żółtozielone jaja w zwartych grupach na liściach roślin pokarmowych gąsienic. Gąsienice zimują w glebie lub w zeschniętej ściółce i listowiu. Przepoczwarczenie następuje w okresie wiosny na ziemi w białoszarym oprzędzie.

Biotop

Gatunek preferujący środowiska ciepłe, wilgotne i prześwietlone lasy łęgowe, lasy liściaste i mieszane z obfitym podszytem, rosnące na nizinach, pogórzach i w średnio wysokich górach.

Zasięg występowania

Gatunek występuje w Europie i Azji, od zachodniej Portugalii aż po wschodnie krańce Syberii. W Polsce występuje na całym obszarze kraju. Zagrożeniami dla niej są niekorzystne zmiany w środowisku i wyłapywanie przez kolekcjonerów.

Rośliny żywicielskie

Podstawowe: pokrzywa, poziomka, jesion, jasnota, wiciokrzew, topola, śliwa, malina, wierzba, wiąz, niezapominajka.

Ochrona

Gatunek nie podlega ochronie.

Ciekawostka

Samice krasopani poziomkówki wydzielają ten sam atraktant płciowy jak samice proporzycy marzymłódka. Prawdopodobnie gatunki te posiadają inny mechanizm zabezpieczający je przed hybrydyzacją.

Filatelistyka

Poczta Polska wyemitowała 16 listopada 1991 r. znaczek pocztowy przedstawiający krasopanią poziomkówkę o nominale 2500 zł, w serii Motyle z kolekcji Instytutu Zoologii PAN w Warszawie. Autorem projektu znaczka był Ovidiu Oprescu. Wydrukowano 2500000 sztuk. Znaczek pozostawał w obiegu do 15 stycznia 1994 r.^[2].

Przypisy

Bibliografia

• Jerzy Heintze "Motyle Polski. Atlas, część pierwsza", Warszawa 1990, WSiP, ISBN 83-02-03380-4
• Jarosław Buszko "Atlas motyli Polski. Część II. Prządki, zawisaki, niedźwiedzówki, Warszawa 1997, ISBN 83-85461-43-4
• Stanisław Czachorowski "Poziomkowa Krasna Pani z Puszczy Białowieskiej" [1]

Zobacz też

• fauna Polski