PlWiki > Kreda wczesna

System	Oddział	Piętro	Wiek (mln lat)
Paleogen	Paleocen	Dan	młodsze
Kreda	Górna	Mastrycht	66,0–72,1
		Kampan	72,1–83,6
		Santon	83,6–86,3
		Koniak	86,3–89,8
		Turon	89,8–93,9
		Cenoman	93,9–100,5
	Dolna	Alb	100,5–113,0
		Apt	113,0–125,0
		Barrem	125,0–129,4
		Hoteryw	129,4–132,9
		Walanżyn	132,9–139,8
		Berrias	139,8–145,0
Jura	Górna	Tyton	starsze
Podział według IUGS, luty 2017

Kreda wczesna (ang. Early Cretaceous)

Starsza epoka kredy, trwająca około 44,5 milionów lat (od ok. 145,0 do 100,5 mln lat temu). Dzieli się na sześć wieków: berrias, walanżyn, hoteryw, barrem, apt i alb.

Chronostratygraficznym odpowiednikiem epoki wczesnej kredy jest oddział kreda dolna. Dzieli się na sześć pięter: berrias, walanżyn, hoteryw, barrem, apt i alb.

Zobacz też

Linki zewnętrzne

ICS-Chart/Time Scale (ang.). Międzynarodowa Komisja Stratygrafii. [dostęp 2015-08-28].
Ronald Blakey: late Early Cretaceous (105 Ma). W: Mollewide Plate Tectonic Maps [on-line]. Colorado Plateau Geosystems, Inc.. [dostęp 2015-08-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-08)].
Ronald Blakey: Early Cretaceous (120 Ma). W: Mollewide Plate Tectonic Maps [on-line]. Colorado Plateau Geosystems, Inc.. [dostęp 2015-08-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-11)].

Geologiczna historia Ziemi

Prekambr (nieformalny; ok. 4,6 mld lat temu – 541 mln lat temu)

W lewych kolumnach znajdują się eony; prawa kolumna: pogrubionym tekstem zaznaczone są ery; zwykłym tekstem zaznaczone są okresy
Hadeik (ok. 4,6 – 4 mld lat temu)	eon nieformalny
Archaik (4 – 2,5 mld lat temu)	Eoarchaik (4 – 3,6 mld lat temu) Paleoarchaik (3,6 – 3,2 mld lat temu) Mezoarchaik (3,2 – 2,8 mld lat temu) Neoarchaik (2,8 – 2,5 mld lat temu)
Proterozoik (2,5 mld lat temu – 541 mln lat temu)	Paleoproterozoik (2,5 – 1,6 mld lat temu) Sider (2,5 – 2,3 mld lat temu) Riak (2,3 – 2,05 mld lat temu) Orosir (2,05 – 1,8 mld lat temu) Stater (1,8 – 1,6 mld lat temu) Mezoproterozoik (1,6 – 1 mld lat temu) Kalim (1,6 – 1,4 mld lat temu) Ektas (1,4 – 1,2 mld lat temu) Sten (1,2 – 1 mld lat temu) Neoproterozoik (1 mld lat temu – 542 mln lat temu) Ton (1 mld lat temu – 720 mln lat temu) Kriogen (720 – 635 mln lat temu) Ediakar (635 – 541 mln lat temu)

Fanerozoik (541 – 0 mln lat temu)

Poziomo zaznaczono ery; W lewych kolumnach znajdują się okresy; prawa kolumna: pogrubionym tekstem zaznaczone są epoki; zwykłym tekstem zaznaczone są wieki

Paleozoik (541 – 252 mln lat temu)

Kambr (542 – 488,3 mln lat temu)	Terenew (541 – 521 mln lat temu) Fortun (541 – 529 mln lat temu) wiek 2 (529 – 521 mln lat temu) Epoka 2 (521 – 509 mln lat temu) wiek 3 (521 – 514 mln lat temu) wiek 4 (514 – 509 mln lat temu) Miaoling (509 – 497 mln lat temu) Wuliuan (509 – 504,5 mln lat temu) Drum (504,5 – 500,5 mln lat temu) Gużang (500,5 – 497 mln lat temu) Furong (497 – 485,4 mln lat temu) Paib (497 – 494 mln lat temu) Dziangszan (494 – 489,5 mln lat temu) wiek 10 (489,5 – 485,4 mln lat temu)
Ordowik (485,4 – 443,4 mln lat temu)	Wczesny ordowik (485,4 – 470,0 mln lat temu) Tremadok (485,4 – 477,7 mln lat temu) Flo (477,7 – 470,0 mln lat temu) Ordowik środkowy (470,0 – 458,4 mln lat temu) Daping (470,0 – 467,3 mln lat temu) Darriwil (467,3 – 458,4 mln lat temu) Ordowik późny (458,4 – 443,4 mln lat temu) Sandb (458,4 – 453,0 mln lat temu) Kat (453,0 – 445,2 mln lat temu) Hirnant (445,2 – 443,4 mln lat temu)
Sylur (443,4 – 419,2 mln lat temu)	Landower (443,8 – 433,4 mln lat temu) Ruddan (443,8 – 440,8 mln lat temu) Aeron (440,8 – 438,5 mln lat temu) Telicz (438,5 – 433,4 mln lat temu) Wenlok (433,4 – 427,4 mln lat temu) Szejnwud (433,4 – 430,5 mln lat temu) Homer (430,5 – 427,4 mln lat temu) Ludlow (427,4 – 423,0 mln lat temu) Gorst (427,4 – 425,6 mln lat temu) Ludford (425,6 – 423,0 mln lat temu) Przydol (423,0 – 419,2 mln lat temu)
Dewon (419,2 – 358,9 mln lat temu)	Wczesny dewon (419,2 – 393,3 mln lat temu) Lochkow (419,2 – 410,8 mln lat temu) Prag (410,8 – 407,6 mln lat temu) Ems (407,6 – 393,3 mln lat temu) Dewon środkowy (393,3 – 382,7 mln lat temu) Eifel (393,3 – 387,7 mln lat temu) Żywet (387,7 – 382,7 mln lat temu) Dewon późny (382,7 – 358,9 mln lat temu) Fran (382,7 – 372,2 mln lat temu) Famen (372,2 – 358,9 mln lat temu)
Karbon (358,9 – 298,9 mln lat temu)	Missisip (358,9 – 323,2 mln lat temu) Wczesny missisip/Turnej (358,9 – 346,7 mln lat temu) Środkowy missisip/Wizen (346,7 – 330,9 mln lat temu) Późny missisip/Serpuchow (330,9 – 323,2 mln lat temu) Pensylwan (323,2 – 298,9 mln lat temu) Wczesny pensylwan/Baszkir (323,2 – 315,2 mln lat temu) Środkowy pensylwan/Moskow (315,2 – 307,0 mln lat temu) Późny pensylwan (307,0 – 298,9 mln lat temu): Kasimow (307,0 – 303,7 mln lat temu) Gżel (303,7 – 298,9 mln lat temu)
Perm (298,9 – 251,9 mln lat temu)	Cisural (298,9 – 272,3 mln lat temu) Assel (298,9 – 293,52 mln lat temu) Sakmar (293,52 – 290,1 mln lat temu) Artinsk (290,1 – 283,5 mln lat temu) Kungur (283,5 – 272,3 mln lat temu) Gwadalup (273,0 – 259,9 mln lat temu) Road (273,0 – 268,8 mln lat temu) Word (268,8 – 265,1 mln lat temu) Kapitan (265,1 – 259,8 mln lat temu) Loping (259,1 – 252,2 mln lat temu) Wucziaping (259,1 – 254,14 mln lat temu) Czangsing (254,14 – 251,90 mln lat temu)

Mezozoik (251,9 – 66 mln lat temu)

Trias (251,9 – 201,3 mln lat temu)	Wczesny trias (251,9 – 247,2 mln lat temu) Ind (252,17 – 251,2 mln lat temu) Olenek (251,2 – 247,2 mln lat temu) Środkowy trias (247,2 – 235 mln lat temu) Anizyk (247,2 – 242 mln lat temu) Ladyn (242 – 237 mln lat temu) Późny trias (237 – 201,3 mln lat temu) Karnik (237 – 227 mln lat temu) Noryk (227 – 208,5 mln lat temu) Retyk (208,5 – 201,3 mln lat temu)
Jura (201,3 – 145,0 mln lat temu)	Jura wczesna (201,3 – 174,1 mln lat temu) Hettang (201,3 – 199,3 mln lat temu) Synemur (199,3 – 190,8 mln lat temu) Pliensbach (190,8 – 182,7 mln lat temu) Toark (182,7 – 174,1 mln lat temu) Jura środkowa (174,1 – 163,5 mln lat temu) Aalen (174,1 – 170,3 mln lat temu) Bajos (170,3 – 168,3 mln lat temu) Baton (168,3 – 166,1 mln lat temu) Kelowej (166,1 – 163,5 mln lat temu) Jura późna (163,5 – 145,0 mln lat temu) Oksford (163,5 – 157,3 mln lat temu) Kimeryd (157,3 – 152,1 mln lat temu) Tyton (152,1 – 145,0 mln lat temu)
Kreda (145,0 – 66 mln lat temu)	Wczesna kreda (145,0 – 100,5 mln lat temu) Berrias (145,0 – 139,8 mln lat temu) Walanżyn (139,8 – 132,6 mln lat temu) Hoteryw (132,6 – 129,4 mln lat temu) Barrem (129,4 – 125,0 mln lat temu) Apt (125,0 – 113,0 mln lat temu) Alb (113,0 – 100,5 mln lat temu) Późna kreda (100,5 – 66 mln lat temu) Cenoman (100,56 – 93,96 mln lat temu) Turon (93,9 – 89,8 mln lat temu) Koniak (89,8 – 86,3 mln lat temu) Santon (86,3 – 83,6 mln lat temu) Kampan (83,6 – 72,1 mln lat temu) Mastrycht (72,1 – 66 mln lat temu)

Trias
(251,9 – 201,3 mln lat temu)

Wczesny trias (251,9 – 247,2 mln lat temu): Ind (252,17 – 251,2 mln lat temu); Olenek (251,2 – 247,2 mln lat temu)

Środkowy trias (247,2 – 235 mln lat temu): Anizyk (247,2 – 242 mln lat temu); Ladyn (242 – 237 mln lat temu)

Późny trias (237 – 201,3 mln lat temu): Karnik (237 – 227 mln lat temu); Noryk (227 – 208,5 mln lat temu); Retyk (208,5 – 201,3 mln lat temu)

Jura
(201,3 – 145,0 mln lat temu)

Jura wczesna (201,3 – 174,1 mln lat temu): Hettang (201,3 – 199,3 mln lat temu); Synemur (199,3 – 190,8 mln lat temu); Pliensbach (190,8 – 182,7 mln lat temu); Toark (182,7 – 174,1 mln lat temu)

Jura środkowa (174,1 – 163,5 mln lat temu): Aalen (174,1 – 170,3 mln lat temu); Bajos (170,3 – 168,3 mln lat temu); Baton (168,3 – 166,1 mln lat temu); Kelowej (166,1 – 163,5 mln lat temu)

Jura późna (163,5 – 145,0 mln lat temu): Oksford (163,5 – 157,3 mln lat temu); Kimeryd (157,3 – 152,1 mln lat temu); Tyton (152,1 – 145,0 mln lat temu)

Kreda
(145,0 – 66 mln lat temu)

Wczesna kreda (145,0 – 100,5 mln lat temu): Berrias (145,0 – 139,8 mln lat temu); Walanżyn (139,8 – 132,6 mln lat temu); Hoteryw (132,6 – 129,4 mln lat temu); Barrem (129,4 – 125,0 mln lat temu); Apt (125,0 – 113,0 mln lat temu); Alb (113,0 – 100,5 mln lat temu)

Późna kreda (100,5 – 66 mln lat temu): Cenoman (100,56 – 93,96 mln lat temu); Turon (93,9 – 89,8 mln lat temu); Koniak (89,8 – 86,3 mln lat temu); Santon (86,3 – 83,6 mln lat temu); Kampan (83,6 – 72,1 mln lat temu); Mastrycht (72,1 – 66 mln lat temu)

Kenozoik (66 – 0 mln lat temu)

Paleogen (66 – 23,03 mln lat temu)	Paleocen (66 – 56 mln lat temu) Dan (66 – 61,6 mln lat temu) Zeland (61,6 – 59,2 mln lat temu) Tanet (59,2 – 56 mln lat temu) Eocen (56 – 33,9 mln lat temu) Iprez (56 – 47,8 mln lat temu) Lutet (47,8 – 41,3 mln lat temu) Barton (41,3 – 37,8 mln lat temu) Priabon (37,8 – 33,9 mln lat temu) Oligocen (33,9 – 23,03 mln lat temu) Rupel (33,9 – 27,82 mln lat temu) Szat (27,82 – 23,03 mln lat temu)
Neogen (23,03 – 2,588 mln lat temu)	Miocen (23,03 – 5,332 mln lat temu) Akwitan (23,03 – 20,44 mln lat temu) Burdygał (20,44 – 15,97 mln lat temu) Lang (15,97 – 13,82 mln lat temu) Serrawal (13,82 – 11,63 mln lat temu) Torton (11,63 – 7,246 mln lat temu) Messyn (7,246 – 5,333 mln lat temu) Pliocen (5,333 – 2,58 mln lat temu) Zankl (5,333 – 3,600 mln lat temu) Piacent (3,600 – 2,58 mln lat temu)
Czwartorzęd (2,58 – 0 mln lat temu)	Plejstocen (2,58 mln lat temu – 11,7 tys. lat temu) Gelas (2,58 – 1,80 mln lat temu) Kalabr (1,80 mln lat temu – 774 tys. lat temu) Chiban (774 – 129 tys. lat temu) Późny plejstocen (129 – 11,7 tys. lat temu) Holocen (11,7 tys. lat temu – dziś) Grenland (11,7 – 8,2 tys. lat temu) Northgrip (8,2 – 4,2 tys. lat temu) Megalaj (4,2 tys. – dziś)

Paleogen
(66 – 23,03 mln lat temu)