Kresy Zachodnie

Kresy Zachodnie – obszar Rzeczypospolitej, który po 1815 roku znalazł się poza Królestwem Polskim – w zaborze pruskim, tj. Pomorze Gdańskie, Poznańskie i Warmia; termin wprowadzony w 1860 przez Jana Zachariasiewicza[1].

Kresami Zachodnimi po 1918 roku nazywano Pomorze Zachodnie, Pomorze Słupskie, Dolny Śląsk i Śląsk Opolski[2]. Czasami określenie to używane było także w odniesieniu do południowo-wschodniej części Górnego Śląska[3].

Termin ten jest kopią terminu Kresy Wschodnie, nie przyjął się jednak równie powszechnie[4]. Przykładem ówczesnego zastosowania pojęcia jest np. Związek Obrony Kresów Zachodnich[5].

W okresie międzywojennym ludność Pomorza i Wielkopolski stanowiła polityczne zaplecze Endecji, zaś w stosunku do obozu skupionego wokół Józefa Piłsudskiego zachowywała rezerwę bądź niechęć. Podstawą takiej postawy była wcześniejsza współpraca marszałka z Państwami Centralnymi, a podczas kształtowania się granic Polski jego większe zainteresowanie włączeniem Kresów Wschodnich, niż walką o kształt granicy na zachodzie[6][7].

Po 1945 roku nazwy tej używano również względem Ziem Odzyskanych, gdzie przesiedlono mieszkańców Kresów Wschodnich[8].

Przypisy

  1. Jacek Kolbuszewski, Kresy, Wrocław 2002, s. 57
  2. O Kresach, web.archive.org, 7 marca 2007 [dostęp 2021-06-02] [zarchiwizowane z adresu 2007-03-07].
  3. Katarzyna Tałuć, Historiozoficzne koncepcje Śląska jako pogranicza w piśmiennictwie ks. Emila Szramka, s. 541 [dostęp 2021-06-02].
  4. Alfred Gall, Kresy w polskiej literaturze, www.polska-niemcy-interakcje.pl [dostęp 2021-06-02].
  5. Anna Wolff-Powęska, Związek Obrony Kresów Zachodnich, s. 207-266 [dostęp 2021-06-02].
  6. Józef Piłsudski - życiorys naznaczony Kresami, PolskieRadio.pl [dostęp 2021-06-02].
  7. Kresy Wschodnie, web.archive.org, 28 stycznia 2018 [dostęp 2021-06-02] [zarchiwizowane z adresu 2018-01-28].
  8. Zapomniane Kresy Zachodnie, Przegląd, 29 czerwca 2015 [dostęp 2021-06-02] (pol.).