Krija (praktyka)

Krija (dewanagari क्रिया, trl. kriyā) – rodzaj praktyk obecnych w tradycjach niektórych religii dharmicznych i w spokrewnionych z nimi tradycjach mistycznych subkontynentu indyjskiego. Krije to techniki indywidualne, wchodzące w blok sadhany adepta. Niejednokrotnie reguła tradycji zezwala na to, by adepci wspólnie mogli w jednym czasie i miejscu praktykować konkretną kriję. B.K.S. Iyengar objaśnia krije jako rytuały pokutne i praktyki oczyszczania[1] będące procesami[2].

Etymologia

Sanskryckie słowo krija pochodzi od cząstki kri, która oznacza „czynić, robić”[3]. Stąd przyjmuje znaczenie „czyn, rytuał”[4].

Hinduizm i jogi indyjskie

Techniki krija są popularne w tradycjach jogi i w tantryzmie. Przykładowe praktyki:

  • Atma Kriya w nauczaniu tradycji bhakti (Bhakti Marga według Swamiego Vishwanandy)[5]
  • Sudahshan Kriya (w nauczaniu Sri Sri Ravi Shankara)[6]
  • jogakrija hathajogi definiowane są jako procesy oczyszczania[7]. Ten rodzaj krij to sześć krii oczyszczających (szatkrija, zwanych też szatkarma[8]): neti, dhauti, nauli, basti, kapalabhati i trataka, opisanych w drugim rozdziale Hathajogapradipika
  • sześć krii jako etapy praktyki krijajogi, kolejno udzielane poprzez inicjację (dikszę) (Krijajoga według nauczania Paramahansy Joganandy i jego guru)[9]
  • Kriya Kundalini Pranayama (w południowoindyjskiej tradycji Babaji's Kriya Yoga)[10]
  • śatabhedakriya i kripaśunjakriya (w Akhanda Mahajoga – M.M. Pandit Gopinath Kaviraja)[11]
  • zasadnicza praktyka adźapajogi.

Inne

  • Sat Kriya (Kundalini Yoga według Yoga Bhajana)[12].

Zobacz też

  • Krija (rytuał)
  • Krija (ruchy)

Przypisy

  1. ↑ B.K.S Iyengar: Joga. Sławomir Bubicz (tł.). Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1990, s. 399. ISBN 83-01-09259-9.
  2. ↑ Część II. Yogasany, bandhy i kriye / Bandha i Kriya / Nauli. W: B.K.S Iyengar: Joga. Sławomir Bubicz (tł.). Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1990, s. 329–330. ISBN 83-01-09259-9.
  3. ↑ Paramahamsa Hariharananda: Krija joga. Wyd. 1. Świętochłowice: Stowarzyszenie Krija Jogi, 2000, s. 83. ISBN 83-914863-1-1.
  4. ↑ Krija. W: Georg Feuerstein: Joga – Encyklopedia. Maria Kużniak (tłum.). Wyd. 1. Poznań: Wydawnictwo BRAMA, 2004, s. 158. ISBN 83-914652-5-X.
  5. ↑ Atma Kriya. Instytut Atma Kriya, 2009. [dostęp 2010-07-05].
  6. ↑ Sudarshan Kriya (ang.). [dostęp 2010-07-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-06-21)].
  7. ↑ B.K.S Iyengar: Joga. Sławomir Bubicz (tł.). Wyd. 1. Warszawa: PWN, 1990, s. 399. ISBN 83-01-09259-9.
  8. ↑ Shatkarmas – Cleansing Techniques (ang.). Yoga Magazine / Bihar School of Yoga. [dostęp 2010-07-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-13)].
  9. ↑ Koncentracja i sublimacja siły życiowej. W: Paramahamsa Hariharananda: Krija joga. Wyd. 1. Świętochłowice: Stowarzyszenie Krija Jogi, 2000, s. 90. ISBN 83-914863-1-1.
  10. ↑ 11. The psychophysiology of Kriya Kundalini Yoga. W: Marshall Govindan: Babaji and the 18 Siddha Kriya yoga Tradition. Wyd. 1. Bangalore: Babaji’s Kriya Yoga Order of Acharyas Trust, 2004, s. 156. ISBN 1-895383-00-5. (ang.)
  11. ↑ Manoranjan Basu: Fundamentals of The Philosophy of Tantras. Wyd. 1. Calcuta: Mira Basu Publishers, 26 March 1986, s. 634–635. (ang.)
  12. ↑ YOGIJIM: Sat Kriya (prezentacja wideo) (ang.). YogiJim™ Yoga Videos. [dostęp 2010-07-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-08-06)].