Krośniewice

Krośniewice
miasto w gminie miejsko-wiejskiej
Ilustracja
Urząd miasta w Krośniewicach
Herb
Herb
Państwo

 Polska

Województwo

 łódzkie

Powiat

kutnowski

Gmina

Krośniewice

Prawa miejskie

1442-1870 i od 1926

Burmistrz

Katarzyna Erdman

Powierzchnia

4,2 km²

Populacja (31.12.2019)
• liczba ludności
• gęstość


4322[1]
1029 os./km²

Strefa numeracyjna

24

Kod pocztowy

99-340

Tablice rejestracyjne

EKU

Położenie na mapie gminy Krośniewice
Mapa konturowa gminy Krośniewice, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Krośniewice”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa łódzkiego
Mapa konturowa województwa łódzkiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Krośniewice”
Położenie na mapie powiatu kutnowskiego
Mapa konturowa powiatu kutnowskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Krośniewice”
Ziemia52°15′13″N 19°10′12″E/52,253611 19,170000
TERC (TERYT)

1002044

SIMC

0969095

Urząd miejski
ul. Poznańska 5
99-340 Krośniewice
Strona internetowa

Krośniewicemiasto w Polsce położone w województwie łódzkim, w powiecie kutnowskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Krośniewice. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa płockiego.

Miasto Krośniewice leży w północno-zachodniej części województwa łódzkiego, 15 km na zachód od stolicy powiatu – Kutna. Stanowi punkt końcowy drogi wojewódzkiej nr 581 z Gostynina.

Krośniewice leżą w historycznej ziemi łęczyckiej[2]. Prywatne miasto szlacheckie lokowane w 1452 roku położone było w XVI wieku w województwie łęczyckim[3].

Dawniej Krośniewice były znane z długich zatorów[4][5] spowodowanych skrzyżowaniem ówczesnych dwóch głównych dróg krajowychnr 1 (część trasy E75) i nr 2 (część trasy E30). Sytuacja uległa częściowej zmianie po oddaniu do użytku autostrady A2 z Konina do Strykowa pod Łodzią. Ostatecznie problem rozwiązano 16 grudnia 2009 roku, oddając do użytku obwodnicę miasta[6] i wyprowadzając drogi nr 91 oraz nr 92 poza Krośniewice. Przebieg nowej trasy spotkał się z krytyką mieszkańców[4] oraz władz miejskich[7].

Demografia

Dane z 31.12.2019 roku[8]

OpisOgółemKobietyMężczyźni
jednostkaosób%osób%osób%
populacja4 3221002 28552,92 03747,1
gęstość zaludnienia

(mieszk./km²)

1 046,7


  • Piramida wieku mieszkańców Krośniewic w 2014 roku[9].


Piramida wieku Krosniewice.png

Historia

Pałac
Nieczynna stacja kolei wąskotorowej

Pierwsza wzmiankach o Krośniewicach jako wsi pochodzi z 1355 roku, o miejscowej parafii zaś z 1388. Dokładna data nadania praw miejskich nie jest znana, nastąpiło to przed 1420. Od momentu powstania do 1945 miejscowość w rękach prywatnych - należała do rodów: Awdańców, Szczawińskich, Włostowskich, Gomolińskich, Opackich i Rembielińskich. Miasto znajdowało się w kluczu dóbr ziemskich z siedzibą w sąsiednim Błoniu, obecnie częściowo dzielnicy miasta, znane głównie jako ośrodek lokalnego rzemiosła.

W 1564 po raz pierwszy wymieniani są tu Żydzi, a przed 1576 znaczną część miejskiej zabudowy strawił pożar. 27 marca 1775 kolejny właściciel Karol Saryusz Gomoliński otrzymuje od króla Stanisława Augusta Poniatowskiego przywilej dla Krośniewic zezwalający na targi tygodniowe w poniedziałek. W 1793 miasto zajęte przez Prusy, później w Królestwie Kongresowym.

W 1870 roku Krośniewice straciły prawa miejskie i zostały siedzibą gminy, które odzyskały w 1926 r.

W 1906 roku na terenie Krośniewic i okolic zawiązała się parafia mariawicka, ściśle związana z duszpasterską działalnością o. Jana Marii Michała Kowalskiego (w latach 1905-1906 proboszcza w Starej Sobótce) i o. Czesława Marii Polikarpa Kahla, który był wikariuszem w Krośniewicach. Mariawici związani byli z prężnym ośrodkiem w Nowej Sobótce, w późniejszych latach w nieodległym Kajewie wybudowali własny kościół i ochronkę dla dzieci.

W 1915 wybudowano w Krośniewicach kolejkę wąskotorową rozbudowaną w okresie późniejszym – do dziś istnieje tu stacja i siedziba Krośniewickich Kolei Dojazdowych. Obecnie w mieście działa także przedszkole, szkoła podstawowa, gimnazjum i liceum.

W czasie kampanii wrześniowej stacjonował tu III/3 dywizjon myśliwski

16 września 1939 Krośniewice zajęły wojska niemieckie. W tym samym roku miasto włączono do Rzeszy Niemieckiej. 10 maja 1940 administracja niemiecka utworzyła w Krośniewicach getto o powierzchni zaledwie 1 ha, na terenie którego stłoczono ponad 1100 Żydów z miasta i okolic. 15 października 1942 getto zostało zlikwidowane, a wszystkich jego mieszkańców wywieziono do obozu zagłady w Chełmnie nad Nerem i wymordowano. W 1943 administracja niemiecka zgermanizowała nazwę miasta do formy Kroßwitz.

W czasach Polski Ludowej, od początku lat 60.[10] do połowy lat 80. w mieście krzyżowały się dwie główne drogi międzynarodowe: E8 relacji ŚwieckoPoznańWarszawaTerespol i E16 relacji TrójmiastoToruńŁódźCieszyn[11].

Zabytki

  • muzeum im. Jerzego Dunina-Borkowskiego w dawnym klasycystycznym zajeździe, pierwszym murowanym budynku miasta, państwowe muzeum od 1978;
  • zespół pałacowo-parkowy Rembielińskich, 2 poł. XIX wieku;
  • pomnik Księcia Józefa Poniatowskiego z 1814 roku;
  • kościół parafialny w stylu neogotyckim, pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny (1866–1872)[12];
  • synagoga w Krośniewicach, 1 poł. XIX wieku;
  • budynek rządcówki (2 poł. XIX w.) – miejsce urodzin gen. broni Władysława Andersa[13]

Wspólnoty wyznaniowe

Osoby związane z miejscowością

Zobacz też

Przypisy

  1. Wyniki badań bieżących - Baza Demografia - Główny Urząd Statystyczny, demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-05-20].
  2. Jan Józefecki, Piotr Stasiak: Krośniewice. Dzieje Miasta i okolicy (1397-1945) – fragmenty (pol.). krosniewice.pl. [dostęp 2020-08-15].
  3. Zenon Guldon, Jacek Wijaczka, Skupiska i gminy żydowskie w Polsce do końca XVI wieku, w: Czasy Nowożytne, 21, 2008, s. 181.
  4. a b Michał Frąk: W tym miasteczku nie chcą obwodnicy. "Dla nas to będzie koniec" (pol.). W: Gazeta Wyborcza [on-line]. 2015-03-25. [dostęp 2019-04-13].
  5. Dariusz Koźlenko: Życie w cieniu autostrady (pol.). W: Polityka [on-line]. 2013-04-02. [dostęp 2019-04-13].
  6. Dorota Grąbczewska: Krośniewice: Obwodnicą wreszcie można jechać (pol.). Gazeta Krakowska, 2009-12-16. [dostęp 2017-06-26].
  7. Dorota Grąbczewska: Kto wymyślił taką obwodnicę Krośniewic (pol.). W: Dziennik Łódzki [on-line]. 2009-09-01. [dostęp 2019-04-13].
  8. Krośniewice w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2019-12-20] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  9. Krośniewice w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2016-01-09] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  10. Mapa samochodowa Polski 1:1 000 000, Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, 1962.
  11. Samochodowy atlas Polski 1:500 000. Wyd. V. Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, 1979, s. 74. ISBN 83-7000-017-7.
  12. Krośniewice. W: Strona Diecezji Łowickiej [on-line]. [dostęp 2017-07-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-04)].
  13. "Andersówka". W: Polska Niezwykła [on-line]. [dostęp 2017-07-23].
  14. Kościół Chrześcijański „Jezus Żyje”. kchjz.pl. [dostęp 2022-08-23].
  15. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Krośniewicach. diecezja.lowicz.pl. [dostęp 2022-08-23].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie