Kroże

Kroże
Kražiai
Ilustracja
Herb
Herb
Państwo

 Litwa

Okręg

szawelski

Rejon

kielmski

Populacja (2001)
• liczba ludności


784

Kod pocztowy

LT-86026

Położenie na mapie Litwy
Ziemia55°36′10″N 22°41′20″E/55,602778 22,688889
Strona internetowa
Portal Litwa, Łotwa i Estonia

Kroże (lit. Kražiai, żmudz. Kražē) – miasteczko na Żmudzi położona w okręgu szawelskim pomiędzy Worniami i Rosieniami.

Historia

Pierwszy raz wymienione jako Crase w dokumencie króla Mendoga z 1257. Gdy Witold oddał zakonowi krzyżackiemu w zarząd część Żmudzi tutaj rezydował jej zarządca. Kroże były stolicą jednego z traktów Księstwa Żmudzkiego.

Parafia w Krożach należy do najstarszych na Żmudzi, założona w 1413 (lub wg innych źródeł w 1416). Pierwszy, drewniany kościół spłonął po 60 latach od budowy.

budynek dawnej bursy kolegium jezuickiego – obecnie Kražių Motiejaus Kazimiero Sarbievijaus Kultūros Centras (pol. Centrum Kultury im. Macieja Kazimierza Sarbiewskiego) oraz fundamenty kościoła jezuickiego

Działało tutaj jedno z najwybitniejszych kolegiów jezuickich, ufundowane w 1614 przez hetmana Chodkiewicza; m.in. wykładał tu Maciej Kazimierz Sarbiewski (1617–1620), wybitny poeta. Po kasacie zakonu jezuitów (1773) szkołę prowadzili karmelici, w 1817 szkołę zamieniono na gimnazjum, którym opiekował się Uniwersytet Wileński. W 1823 r. w gimnazjum powstało tajne antyrosyjskie stowarzyszenie polskich uczniów Czarnych Braci, wykryte przez władze carskie i poddane represjom. W 1842 gimnazjum przeniesiono do Kowna.

Od 2009 w dawnym budynku bursy kolegium jezuickiego działa (lit.) Kražių Motiejaus Kazimiero Sarbievijaus Kultūros Centras (pol. Centrum Kultury im. Macieja Kazimierza Sarbiewskiego SJ) mieszczące m.in. muzeum regionalne i galerie wystawową.

Rzeź kroska

Pobenedyktyński barokowy kościół upamiętnił się jako miejsce wydarzeń w 1893 znanych jako tzw. „rzeź kroska”. Po kasacji zakonu w 1891 władze planowały przebudować kościół na cerkiew. Kiedy przystąpiono do wynoszenia wyposażenia kościoła, miejscowa ludność zgromadziła się przy kościele i uniemożliwiała prace. Po bezskutecznych interwencjach policji i żandarmów 22 listopada 1893 gubernator N. Klingenberg wezwał na pomoc kozaków, którzy dokonali masakry ludzi zgromadzonych przy kościele. Zginęło 9 osób, 50 było rannych, 71 aresztowano, z czego 35 skazano na więzienie, w tym 4 otrzymało zesłanie na 10 lat katorgi. Wydarzenia odbiły się szerokim echem w Europie i spowodowały złagodzenie polityki carskiej wobec Kościoła katolickiego. Świątynię zwrócono wiernym dopiero w 1908[1].

Zabytki

Zobacz też

Przypisy

  1. a b Grzegorz Rąkowski: Ilustrowany przewodnik po zabytkach kultury na Litwie. Warszawa: Burchard Edition, 1999-10-16, s. 148–150. ISBN 83-87654-07-8.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Wikimedia Community Logo.svg
Logo społeczności Wikimedia. Proszę zauważyć, że w przeciwieństwie do większości logotypów związanych z ruchem Wikimedia, to logo nie jest zarejestrowane jako znak towarowy.
Kraziai20.JPG
Kražiai church
Kraziai.gif
Kražiai coat of arms
Kraziu kolegija bursa.jpg
(c) Vytauc at the Lithuanian language Wikipedia, CC-BY-SA-3.0
Kražių kolegijos bursa (bendrabutis). Autorius: Vytautas Vorobjovas. 2008.