Kromołów (wieś)
| wieś | |
 (c) Ralf Lotys (Sicherlich), CC BY 3.0 Droga we wsi | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Sołectwo | Kromołów |
| Liczba ludności (2022) | 400[1] |
| Strefa numeracyjna | 77 |
| Kod pocztowy | 47-344[2] |
| Tablice rejestracyjne | OKR |
| SIMC | 0504551 |
Położenie na mapie gminy Walce _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Walce") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa opolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu krapkowickiego  | |
 50°24′02″N 17°58′19″E/50,400556 17,971944 | |
Kromołów (dodatkowa nazwa w j. niem. Kramelau) – wieś w Polsce, położona w województwie opolskim, w powiecie krapkowickim, w gminie Walce.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa opolskiego.
Sołectwo zajmuje 4,9 km², a zamieszkuje go 8% mieszkańców gminy[3].
Integralne części wsi
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0504568 | Czerniów | przysiółek |
Nazwa
Cromolov (1193), Kromolov, Kramlouvitz, Kramelaw, Kramolaw, Kramelau, Kramołów.
15 marca 1947 r. nadano miejscowości, wówczas administracyjnie należącej do powiatu prudnickiego, polską nazwę Kromołów[6].
Historia
Pierwsza wzmianka o miejscowości znajduje się w dokumencie wystawionym w dniu 19.04.1193r. przez biskupa Żyrosława, który mówi o dochodach z karczmy w Cromolov[7]. Nazwa Kramelau powstała w wyniku germanizacji wcześniejszej nazwy. W 1223 r. wioska należy do cystersów z Lubiąża. W 1250 r. papież Innocenty IV uznaje prawo do pobierania dziesięciny z tej wioski norbertanom z Czarnowąs. Dokument papieża sugeruje również, że we wsi znajduje się kościół. W 1354 r. właścicielem Kromołowa jest Jesco Grutitz. Możliwe, że w tym okresie istnieje tu niewielki klasztor. Urbarz z 1570 r. mówi o folwarku i młynie w Kromołowie, które należą do klasztoru w Czarnowąsach. Od 1860 r. istniała tu jednoklasowa szkoła. Topograficzny opis Górnego Śląska z 1865 roku notuje wieś pod niemiecką nazwą Kramelau, a także wymienia obecnie stosowaną, polską nazwę Kramolow we fragmencie: „Kramelau (1312 Cromolouitz, 1534 Kramalaw, polnisch Kramolow)”[8]. Według spisu ludności z 1 grudnia 1910, na 639 mieszkańców Kromołowa 15 posługiwało się językiem niemieckim, 622 językiem polskim, a 1 był dwujęzyczny[9]. W 1912 r. istnieją już 3 klasy w nowej szkole. W 1920 r. powstaje w wiosce straż pożarna. 19 marca 1945 r. do wioski wkroczyły wojska radzieckie. Do wioski zostają przesiedleni repatrianci z Zawiercia, którzy jednak muszą opuścić miejscowość, gdyż mieszkańcy zostali uznani za obywateli polskich. Do 1956 roku Kromołów należał do powiatu prudnickiego. W związku z reformą administracyjną, w 1956 Kromołów został odłączony od powiatu prudnickiego i przyłączony do nowo utworzonego krapkowickiego[10].
Do wsi należy przysiółek Czerniów, który jest położony w drodze na Rozkochów.
Zabytki
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest[11]:
- kapliczka – dzwonnica, z pocz. XX w., znajduje się pośrodku wsi.
Inne obiekty:
- Budynek mieszkalny nr. 6, 1912 r.
- Budynek mieszkalny nr 10, początek XX w.
- Budynek mieszkalny nr. 38, 1890 r.
- Budynek mieszkalny nr. 42, 1899 r.
- Remiza strażacka, lata 30. XX w. (wcześniej istniała remiza drewniana)
- Dawna szkoła, obecnie przedszkole, lata 30. XX w.
- Budynek mieszkalny nr. 55, 1889 r.
- Budynek mieszkalny nr 59, 1890 r.
- Budynek mieszkalny nr, 79, koniec XIX w.
- Budynek mieszkalny nr 95, początek XX w.
- Kapliczka, k. nr. 30, początek XX w.
- Kapliczka, k. nr 40, koniec XIX w.
- Kapliczka, k. nr 80, koniec XIX w.[12]
- Krzyż na skrzyżowaniu przy drodze do Brożca
- Krzyż z 1920 r., na pamiątkę żołnierza który zginął w I WŚ
- Krzyż przy drodze do Brożca, postawiony na pamiątkę zmarłego w 1 WŚ żołnierza[13].
Demografia
1825 r. - 238
1855 r. - 447
1861 r. - 506
1912 r. - 649
1928 r. - 702
1941 r. - 646
1998 r. - 494
2002 r. - 478
2009 r. - 466
2011 r. - 462[14]
2015 r. - 434
2016 r. - 438
2017 r. - 430
2018 r. - 424
2019 r. - 418
Instytucje
We wsi działa m.in. przedszkole, OSP, LZS, restauracja, zespół ,,Alex-Band'' i sklep.
Religia
Wioska należy do parafii rzymskokatolickiej w Brożcu[15].
Przypisy
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych, Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-05].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 621 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ Raport o stanie Gminy Walce - Urząd Gminy w Walcach, bip.walce.pl [dostęp 2020-07-07] (pol.).
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 15 marca 1947 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1947 r. nr 37, poz. 297).
- ↑ Historia - Urząd Gminy w Walcach. walce.pl. [dostęp 2020-04-07]. (pol.).
- ↑ Felix Triest 1865 ↓, s. 1076.
- ↑ Kazimierz Nabzdyk, Rezultaty wyborów w powiecie prudnickim na początku XX wieku – szkic demograficzny, „Ziemia Prudnicka”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 2007, s. 74.
- ↑ Andrzej Dereń, Historia Powiatu Prudnickiego, powiatprudnicki.pl [dostęp 2022-04-17] (pol.).
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. opolskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 50. [dostęp 2012-12-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-27)].
- ↑ ZABYTKI - Urząd Gminy w Walcach, www.walce.pl [dostęp 2020-04-07].
- ↑ Kromołów i Czerniów | Parafia Brożec, parafia.brozec.pl [dostęp 2020-07-07].
- ↑ Wieś Kromołów w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2020-07-07] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ Spis parafii w diecezji opolskiej. diecezja.opole.pl. [dostęp 2020-04-07].
Bibliografia
- Colmar Grünhagen: Regesten zur Schleisischen Geschichte. Breslau: Josef Max & COMP., 1866.
- Felix Triest: Topographisches handbuch von Oberschliesen. Breslau: Verlag von Wilh. Gottl. Korn, 1865.
- O. Henryk Kałuża SVD ,,Dzieje Parafii Brożec i Okolic'', Brożec - Nysa 2009, str. 153-165
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: Tymek1988, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Opole Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
- N: 51.2778 N
- S: 49.942 N
- W: 16.8461 E
- E: 18.8073 E
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Krapkowice County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
- N: 50.57 N
- S: 50.33 N
- W: 17.74 E
- E: 18.18 E
(c) Ralf Lotys (Sicherlich), CC BY 3.0
Kromołów (dodatkowa nazwa w j. niem. Kramelau) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie krapkowickim, w gminie Walce.