Kronika Miasta Łodzi

Kronika Miasta Łodzi – czasopismo historyczno-kulturalne dotyczące wiedzy o Łodzi, wydawane przez Urząd Miasta Łodzi – Biuro Aktywności Miejskiej; ukazuje się od 1991 początkowo jako rocznik, następnie w okresach półrocznych, a od 2011 jako kwartalnik. Od 2020 – nieregularnie, także w wersji internetowej. Adresowane do osób zainteresowanych dziejami i współczesnością Łodzi.

Charakterystyka czasopisma

„Kronika Miasta Łodzi” jest periodykiem zawierającym artykuły i opracowania dotyczące wiedzy o Łodzi, jej przeszłości i teraźniejszości. Analizowane i dokumentowane są w nim wybrane zjawiska związane z miastem, przybliżane zapomniane fakty, a także postaci zasłużone dla Łodzi. Początkowo w czasopiśmie przeważały materiały dotyczące spraw gospodarczych, później większą uwagę poświęcono historii miasta, kulturze, literaturze i biografistyce.

24 czerwca 2003 powołany został nowy skład redakcji, Dokonując czytelnej reformy dotychczasowej formuły redakcyjnej periodyku wyszliśmy z założenia, że problemom Łodzi współczesnej należy się na jego łamach znacznie więcej miejsca, niż było to dotychczas. Nie oznacza to jednak, że zrezygnujemy z tematyki historycznej, która dotąd zdecydowanie dominowała w „Kronice”.(...) Redagując „Kronikę” chcemy w jeszcze większym stopniu oprzeć się na autorskich tekstach ludzi różnych zawodów i specjalności, tak aby treść czasopisma pełniej odzwierciedlała bogactwo talentów, wiedzy i doświadczenia łodzian – taką deklarację wobec czytelników złożył Gustaw Romanowski – ówczesny redaktor naczelny czasopisma. Pismo zyskało też nową szatę graficzną i typografię, którą zaprojektował Andrzej Chętko.

Układ czasopisma

W Kronice występują następujące bloki tematyczne:

Część z nich występuje na stałe w każdym wydaniu periodyku (m.in. Pierwsze kolumny, Łodzianie czy Z łódzkiego raptularza), inne w zależności od potrzeb (np. Religie, kościoły, wyznania).

Zespół redakcyjny

Redaktorzy naczelni:

• Wojciech Michalski (1991–1994)
• Andrzej Rostocki (1994–1998)
• Bogusław Sikorski (1998–2002)
• Gustaw Romanowski (2003–2018)
• Arkadiusz Grzegorczyk (2018–2019)
• Dorota Ceran (2020–2021)
• Mariusz Goss (od 2021)^[1]

Autorzy regularnie współpracujący

• Błażej Filanowski
• Małgorzata Golicka-Jabłońska
• Wojciech Górecki
• Marek Strąkowski
• Marcin Kieruzel
• Paulina Dzwonkowska
• Barbara Gortat
• Dariusz Kędzierski
• Ryszard Kleszcz
• Dominika Łarionow
• Monika Nowakowska
• Mateusz Sidor
• Maria Sondej
• Aneta Stawiszyńska
• Kamil Śmiechowski
• Przemysław Waingertner
• Krzysztof Paweł Woźniak
• Janusz Wróbel
• Wojciech Źródlak

Ponadto autorami artykułów i opracowań są pracownicy naukowi, studenci (głównie UŁ), publicyści i dziennikarze.

Sekretarzami redakcji byli Zofia Gromiec (1994–1998), Edward Mueler (1998–2002), Marek Strąkowski (2004–2012), Marcin Kieruzel (2012–2015) i Błażej Filanowski (2015–2018), a w skład zespołu redakcyjnego wchodzili m.in. Marek Strąkowski, Barbara Gortat, Mateusz Sidor i Mieczysław Gumola.

Wydania specjalne

Oprócz tomów czasopisma, w ramach Biblioteki Kroniki Miasta Łodzi, ukazują się od 2005 publikacje specjalne, poświęcone szczególnym wydarzeniom i postaciom związanym z Łodzią. Przybliżane są w nich biografie ludzi noszących cechy wielkiego cywilnego bohaterstwa, podejmujących różne formy sprzeciwu wobec totalitaryzmu z lat 1945–1989, dla których zabrakło miejsca na kartach programowej historii. Do roku 2018 ukazało się 14 tomów:

• tom 1 – Żeby ten krzyk nie przeminął (o przebiegu obchodów 60. rocznicy likwidacji Litzmannstadt Ghetto), 2005;
• tom 2 – Bohaterowie trudnych czasów, 2006. Opisano następujące osoby: Karol Głogowski, ks. Stanisław Janik, Czesław Molenda, Józef Śreniowski^[2];
• tom 3 – Raport z oszacowania strat i szkód poniesionych przez miasto Łódź wskutek wybuchu i trwania II wojny światowej oraz wynikłych z organizacji i funkcjonowania Litzmannstadt Ghetto, 2006^[3];
• tom 4 – Bohaterowie trudnych czasów; zbiór 2: 2007. Opisano następujące osoby: Jan Kowalewski, Stanisław Mecych, Paweł Romanowski, Jerzy Scheur, Władysław Stanilewicz, Ewa Sułkowska-Bierezin, Yoshiho Umeda^[4];
• tom 5 – Bohaterowie trudnych czasów; zbiór 3: 2008; zawiera artykuły poświęcone następującym osobom: Antoni Chyliński, Ewa Juszko-Pałubska, Jan Kapuściński, Zenobia Łukasiewicz, Wiesław Maciejewski, Feliks Milan, Leszek Witkowski, Tadeusz Zwiedryński^[5];
• tom 6 – Bohaterowie trudnych czasów; zbiór 4: 2009; zawiera artykuły poświęcone następującym osobom: s. Maria Aleksandrowicz, Jerzy Dłużniewski, Tomasz Filipczak, Rozalia Jarząbek, Mieczysław Potocki, Halina Szwarc^[3];
• tom 7 – Bohaterowie trudnych czasów, zbiór 5: 2010; zawiera artykuły poświęcone następującym osobom: Aleksander Arkuszyński, Benedykt Czuma, ks. Wincenty Harasymowicz, Marek Myszkiewicz-Niesiołowski, Zygmunt Markiewicz, Grażyna Sumińska, Zbigniew Zakrzewski^[3];
• tom 8 – Bohaterowie trudnych czasów, zbiór 6: 2011; zawiera artykuły poświęcone następującym osobom: Sukumar Bose, Sławomir Cieślikowski, Stanisław Gorzuchowski, Krystyna Kowalczyk, Witold Sułkowski, Adam Trybus^[6];
• tom 9 – Bohaterowie trudnych czasów, zbiór 7: 2012; zawiera artykuły poświęcone następującym osobom: Edmund Kowalczyk, Wacław Lipiński, Antoni Purtal, Zbigniew Siemiński, Andrzej Sokołowski, Apoloniusz Zawilski^[7];
• tom 10 – Bohaterowie trudnych czasów, zbiór 8: 2013; zawiera artykuły poświęcone następującym osobom: Alfred Biłyk, ks. Aleksander Falzmann, Aleksander Margolis, Chaim Lajb Poznański, Stanisław Rapalski, Stanisław Sapociński, bp Kazimierz Tomczak^[3];
• tom 11 – Bohaterowie trudnych czasów, zbiór 9: 2015; zawiera artykuły poświęcone następującym osobom: Władysław Barański, Ludwik Danielak „Bojar", Borys Fiedotjew-Jastrzębski, Hilary Oraczewski „Morus", Ks. Bohdan Papiernik, Bracia Roman, Mieczysław, Stefan Starzyńscy, Stanisław Więckowski^[3];
• tom 12 – Biblioteki „Kroniki Miasta Łodzi”, zbiór 10: 2016; cyklu wydawniczego „Bohaterowie trudnych czasów” – Spacernik. Śladami opozycji demokratycznej^[8];
• tom 13 – Biblioteki „Kroniki Miasta Łodzi”, Rok Piłsudskiego (2017)^[9];
• tom 14 – Biblioteki „Kroniki Miasta Łodzi”, 595 lat Łodzi: 1423-2018. Narodziny miasta (2018)^[9].

Dostępność czasopisma

Kronika Miasta Łodzi jest czasopismem bezpłatnym, finansowanym z budżetu miasta Łodzi, wydawanym w nakładzie 1200 egzemplarzy. Dostępna jest m.in. w następujących punktach:

• biblioteki (m.in. Biblioteka Narodowa w Warszawie, Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Łodzi, Biblioteka Uniwersytetu Łódzkiego oraz Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Łodzi)
• instytucje kultury
• Centrum Informacji Turystycznej w Łodzi (Piotrkowska 87)
• księgarnie

Ponadto egzemplarze czasopisma trafiają do łódzkich teatrów, stowarzyszeń kulturalnych, redakcji czasopism, a także Instytutu Polskiego im. gen. Sikorskiego w Londynie, Instytutu im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Nowym Jorku, Europejskiego Instytutu Uniwersyteckiego we Florencji, Instytutu Jad Waszem w Jerozolimie.

Kronika jest też fragmentarycznie dostępna w internecie w formacie PDF na stronie Urzędu Miasta Łodzi.

Nagrody i wyróżnienia

• 2015 „Przyjaciel Piotrkowskiej” (okolicznościowa nagroda Fundacji Ulicy Piotrkowskiej)
• 2012 „Superekslibris” (nagroda przyznawana przez Wojewódzką Bibliotekę Publiczną im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Łodzi)
• 2012 Promesa wyróżnienia Citta Nostra włoskiej Fundacji Regionów Europejskich (FRE)

Przypisy

Bibliografia

• Kronika Miasta Łodzi – kwartalnik. [dostęp 2013-06-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-06-24)].
• Andrzej Kempa: Dziesięć lat po półwieczu. [w:] Czasopisma kulturalne w Łodzi [on-line]. [dostęp 2009-02-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-09-25)].
• Joanna Mikosz: Wydarzenia kulturalne Łodzi - analiza zawartości „Kroniki Miasta Łodzi” w 2016 roku. Kwartalnik nauk o mediach nr 1/2017
• Joanna Mikosz: Popularność „Kroniki Miasta Łodzi” poza Polską w 2015 roku. Acta Universitatis Lodziensis Folia Librorum 2017 nr 2 (25) [wydanie internetowe https://czasopisma.uni.lodz.pl/librorum/issue/view/190]
• Henriette Alder, Izabela Szeliga: „Kronika Miasta Łodzi” - The Face of a Progressive City. W: European Cities and Regions as Presented in Local Periodicals Maastricht 2019