Kropidlak żółty

Kropidlak żółty
	; Konidiofor
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	workowce
Klasa	Eurotiomycetes
Rząd	kropidlakowce
Rodzina	kropidlakowate
Rodzaj	kropidlak
Gatunek	kropidlak żółty
	Nazwa systematyczna
	Aspergillus flavus Link; Mag. Gesell. naturf. Freunde, Berlin 3(1-2): 16 (1809)

Konidiofor z zarodnikami

Kropidlak żółty (Aspergillus flavus Link) – gatunek grzybów z rodziny Aspergillaceae^[1]. Gatunek kosmopolityczny, występujący na całym świecie, głównie w rejonach tropikalnych^[2]. Jest organizmem modelowym w badaniach naukowych^[3].

Systematyka i nazewnictwo

Takson ten po raz pierwszy zdiagnozowany został w 1809 r. przez Linka^[4] i według Index Fungorum nazwa podana przez tego autora jest prawidłowa. Później przez różnych autorów opisywany był pod różnymi nazwami i zaliczany do różnych rodzajów, wyróżniono też w jego obrębie różne odmiany. Według Index Fungorum obecnie wszystkie one są synonimami Aspergillus flavus. Jest ich ponad 50. Niektóre z nich^[5]:

Aspergillus effusus Tirab. 1908)
Aspergillus fasciculatus Bat. & H. Maia 1957
Aspergillus flavus var. asper Y. Sasaki 1950
Aspergillus flavus var. oryzae (Ahlb.) Kurtzman 1986
Aspergillus humus E.V. Abbott 1926
Aspergillus luteus (Tiegh.) C.W. Dodge 1935
Aspergillus microviridicitrinus Costantin & Lucet 1905
Aspergillus oryzae (Ahlb.) Cohn 1884
Aspergillus variabilis Gasperini
Aspergillus wehmeri Costantin & Lucet
Eurotium oryzae Ahlb. 1878
Monilia flava (Link) Pers.1822
Petromyces flavus B.W. Horn 2009
Sterigmatocystis lutea Tiegh. 1877
Sterigmatocystis pseudoflava (Saito) Sacc. 1913
Sterigmatocystis variabilis (Gasperini) Sacc. 1892

Morfologia

Na podłożu Czapka-Doxa wzrastają kolonie filcowate koloru żółtego, które szybko ciemnieją do koloru żółtozielonego, a następnie do zielonego; spód kolonii jest bezbarwny. Główki konidioforów mają promienisty układ zarodników. Metule mają 6–10 × 5 μm długości, fialidy 6–10 × 3–5 μm. Struktury zarodnikotwórcze mają układ dwurzędowy i pokrywają całą główkę. Zarodniki są zielonawe, okrągłe i szorstkie^[2].

Znaczenie

Jest wykorzystywany (pod nazwą kōji) do fermentacji nasion soi podczas produkcji miso i sosu sojowego, stosowanych w kuchni azjatyckiej. Jest także używany w produkcji różnych rodzajów napojów alkoholowych, np. do fermentacji ryżu podczas wytwarzania sake.

Jest główną przyczyną aspergilozy oskrzeli i płuc u osób z zaburzeniami odporności, może wywoływać zapalenie przewodu słuchowego. Kropidlak żółty wytwarza w dużych ilościach^[6] aflatoksyny B1 o działaniu hepatotoksycznym i karcynogennym^[2].

W 2005 ogłoszono pełną sekwencję genomu szczepu RIB40 (ATCC 42149), który jest używany w biotechnologii^[7]. Ma on wielkość 37 milionów par zasad, jest podzielony na 8 chromosomów i zawiera ok. 12 000 genów – o połowę więcej niż pozostałe znane genomy przedstawicieli rodzaju Aspergillus^[8].

Kropidlak żółty został znaleziony w grobowcu Kazimierza Jagiellończyka i był prawdopodobnie sprawcą tajemniczych śmierci naukowców badających szczątki króla^[9].

Przypisy

↑ Index Fungorum [dostęp 2013-11-12] (ang.).
↑ ^a ^b ^c PawełP. Krzyściak PawełP., Atlas grzybów chorobotwórczych człowieka, Wrocław: MedPharm Polska, 2011, ISBN 978-83-60466-80-3 .
↑ AgnieszkaA. Dzikowska AgnieszkaA., Organizmy modelowe. Grzyby filamentowe (strzępkowe) [dostęp 2021-04-26] .
↑ J.C.J.C. Fountain J.C.J.C. i inni, Environmental influences on maize-Aspergillus flavus interactions and aflatoxin production, „Frontiers in Microbiology”, 5, 2014, DOI: 10.3389/fmicb.2014.00040, PMID: 24550905 .
↑ Species Fungorum [dostęp 2013-11-12] (ang.).
↑ M.A.M.A. Klich M.A.M.A., Aspergillus flavus: the major producer of aflatoxin, „Mol Plant Pathol”, 8 (6), 2007, s. 713-722, DOI: 10.1111/j.1364-3703.2007.00436.x, PMID: 20507532 .
↑ M.M. Machida M.M. i inni, Genome sequencing and analysis of Aspergillus oryzae, „Nature”, 438 (7071), 2005, s. 1157-61, DOI: 10.1038/nature04300, PMID: 16372010 .
↑ J.E.J.E. Galagan J.E.J.E. i inni, Sequencing of Aspergillus nidulans and comparative analysis with A. fumigatus and A. oryzae., „Nature”, 438 (7071), 2005, s. 1105-15, DOI: 10.1038/nature04341, PMID: 16372000 .
↑ JanJ. Grajewski JanJ., MagdalenaM. Twarużek MagdalenaM., Zabójcze pleśnie, „Wiedza i Życie” (5/2009), s. 22-26 [dostęp 2017-05-01] [zarchiwizowane z adresu 2017-05-12] .

Linki zewnętrzne

Aspergillus flavus. aspergillusflavus.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-12)].

[if-1] Index Fungorum [dostęp 2013-11-12] (ang.).

[A-2] PawełP. Krzyściak PawełP., Atlas grzybów chorobotwórczych człowieka, Wrocław: MedPharm Polska, 2011, ISBN 978-83-60466-80-3 .

[model-3] AgnieszkaA. Dzikowska AgnieszkaA., Organizmy modelowe. Grzyby filamentowe (strzępkowe) [dostęp 2021-04-26] .

[pmid24550905-4] J.C.J.C. Fountain J.C.J.C. i inni, Environmental influences on maize-Aspergillus flavus interactions and aflatoxin production, „Frontiers in Microbiology”, 5, 2014, DOI: 10.3389/fmicb.2014.00040, PMID: 24550905 .

[sf-5] Species Fungorum [dostęp 2013-11-12] (ang.).

[Klich-2007-6] M.A.M.A. Klich M.A.M.A., Aspergillus flavus: the major producer of aflatoxin, „Mol Plant Pathol”, 8 (6), 2007, s. 713-722, DOI: 10.1111/j.1364-3703.2007.00436.x, PMID: 20507532 .

[7] M.M. Machida M.M. i inni, Genome sequencing and analysis of Aspergillus oryzae, „Nature”, 438 (7071), 2005, s. 1157-61, DOI: 10.1038/nature04300, PMID: 16372010 .

[8] J.E.J.E. Galagan J.E.J.E. i inni, Sequencing of Aspergillus nidulans and comparative analysis with A. fumigatus and A. oryzae., „Nature”, 438 (7071), 2005, s. 1105-15, DOI: 10.1038/nature04341, PMID: 16372000 .

[9] JanJ. Grajewski JanJ., MagdalenaM. Twarużek MagdalenaM., Zabójcze pleśnie, „Wiedza i Życie” (5/2009), s. 22-26 [dostęp 2017-05-01] [zarchiwizowane z adresu 2017-05-12] .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne