Krwawnica pospolita

Krwawnica pospolita

Systematyka[1][2]
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	mirtowce
Rodzina	krwawnicowate
Rodzaj	krwawnica
Gatunek	krwawnica pospolita
Nazwa systematyczna
Lythrum salicaria L. Sp. pl. 1:446. 1753
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]
najmniejszej troski

Ilustracja z Flora von Deutschland, Österreich und der Schweiz, 1885

Krwawnica pospolita (Lythrum salicaria L.) – gatunek rośliny wieloletniej z rodziny krwawnicowatych, jeden z kilku występujących w Polsce. Jest pospolity na siedliskach wilgotnych. Występuje w całej Europie i w Azji w pasie od Afryki Płn. po koło podbiegunowe. Zawleczony do Peru, Tasmanii, Australii, Kanady i USA. W Stanach Zjednoczonych uważany jest za agresywną roślinę inwazyjną zawleczoną przez osadników i rozprzestrzeniającą się od XIX wieku z terenu Nowej Anglii. Obecnie występuje na całym obszarze USA z wyjątkiem Florydy^[4].

Morfologia

Łodyga

Pojedyncza lub z nielicznymi, krótkimi odgałęzieniami, wyprostowana, owłosiona, kanciasta wysoka od 50 do 130 cm. Na każdym odgałęzieniu wyrasta wysoki smukły kwiatostan.

Liście

Ulistnienie naprzeciwległe lub okółkowe (po 3 listki w okółku). Dolne liście sercowate na wystających spodem nerwach owłosione, górne-łodygowe mają kształt wąskolancetowaty, zaostrzony i są ułożone naprzeciwlegle po 2 lub 4 w okółkach, górne skrętoległe. Podsadki są dużo mniejsze od pozostałych liści.

Kwiaty

Nieduże koloru karminowo-różowego zebrane są w gęste, długie do 30 cm, szczytowe kłosowate kwiatostany skupione w pozorne okółki. Kwiat składa się z kieliszka o działkach znacznie dłuższych od działek kielicha, 6 małych działek kielicha, 6 płatków korony, słupka ze spłaszczonym znamieniem i dwunastu pręcików (6 krótszych i 6 dłuższych). Kwiaty odznaczają się trójpostaciową różnosłupkowością: słupek może być dłuższy od wszystkich pręcików, krótszy od nich bądź jednocześnie krótszy od 6 pręcików i dłuższy od pozostałych 6 pręcików. Kielich 6-ząbkowy owłosiony; ząbki kielicha niejednakowe – wewnętrzne trójkątne, krótsze od szydlastych zewnętrznych. Kwiaty rozwijają się stopniowo od dołu łodygi ku górze.

Owoce

Torebki okryte zaschniętym kielichem. Torebka posiada w środku przegródkę, po dojrzeniu pęka.

Korzeń

Silny, drewniejący system korzeniowy.

Biologia i ekologia

Bylina, hemikryptofit. Roślina wilgociolubna, rosnąca w skupiskach, mrozoodporna. Rośnie na mokrych łąkach, w rowach, nadbrzeżnych zaroślach, na moczarach i brzegach wód. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla All. Filipendulion, Ass. Lythro-Filipenduletum^[5]. Kwitnienie od czerwca do sierpnia. Roślina miododajna, kwiaty są chętnie odwiedzane przez motyle i pszczoły zbierające nektar z dna kwiatowego. Nasiona powstają wyłącznie w wyniku zapylenia krzyżowego^[6]. Drobne nasiona rozsiewane są przez wiatr. Jest jedną z roślin żywicielskich gąsienic motyla postojka wiesiołkowca.

Zastosowanie

Roślina lecznicza

Surowiec zielarski

Ziele krwawnicy (Lythri herba) – wysuszone, całe lub rozdrobnione, kwitnące szczyty pędów. Surowiec powinien zawierać nie mniej niż 5,0% garbników w przeliczeniu na pirogalol^[7]. Zawiera alkaloid kriogeninę i glikozyd salikarynę. Zawiera też garbniki, w związku z tym wykazuje działanie ściągające^[8].

Działanie

Przeciwgorączkowe, przeciwzapalne i rozszerzające naczynia krwionośne.

Roślina ozdobna

Uprawiana w ogródkach wodnych jako bardzo dekoracyjny element brzegów zbiornika i próchnicznych rabatach. Rozmnaża się ją przez podział korzeni i sadzonki pędowe oraz wysiew nasion. Lubi stanowiska słoneczne nad brzegami wód lub na wilgotnych rabatach.

Przypisy