Krwawnik szczecinkolistny

Krwawnik szczecinkolistny
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

astrowce

Rodzina

astrowate

Podrodzina

Asteroideae

Rodzaj

krwawnik

Gatunek

krwawnik szczecinkolistny

Nazwa systematyczna
Achillea setacea Waldst. & Kit.[3]
Descr. icon. pl. Hung. 1:68, t. 66. 1801[4]
Morfologia

Krwawnik szczecinkolistny[5] (Achillea setacea Waldst. & Kit.) – gatunek rośliny z rodziny astrowatych.

Rozmieszczenie geograficzne

Występuje na niektórych obszarach Europy i Azji[6]. Na terenie Polski uznany za wymierający[7]. Osiąga w Polsce północną granicę zasięgu i występuje bardzo rzadko tylko na Dolnym Śląsku, w okolicach Sandomierza i w Małych Pieninach (rezerwat przyrody Biała Woda i Wysoki Wierch)[8].

Morfologia

Łodyga
Wyprostowana, pojedyncza, do 80 cm wysokości. Ma 12-20 międzywęźli. Pod ziemią posiada rozłogi. Cała jest gęsto owłosiona[8].
Liście
Wszystkie (także dolne) bardzo wąskie, niemal równowąskie, o szerokości 0,5-1 cm. Są potrójnie pierzastosieczne. Łatki ostatniego rzędu włosowate, cienkie, o szerokości zaledwie 0,1-0,2 mm i bardzo gęsto skupione, niemal tworzące pęczki[9].
Kwiaty
Zebrane w koszyczki, te z kolei zebrane w baldach złożony. Okrywa koszyczka jasna, długości 3-4 mm i zazwyczaj posiadająca jasnożółto brunatna obwódkę (czasami jednak jej brak). Kwiaty języczkowe białe lub żółtawo białe, w liczbie 4-6 w jednym koszyczku. Ich płatki korony są o 1.3 dłuższe od długości okrywy[8].
Owoc
Niełupka do 1,5 mm długości[8].

Biologia i ekologia

Bylina, hemikryptofit. Kwitnie od lipca do października, zapylana jest przez owady. Nasiona rozsiewane są przez wiatr (anemochoria, a prawdopodobnie także przez zjadające je zwierzęta (endozoochoria). Rośnie na dobrze nasłonecznionych i suchych miejscach[8]. Gatunek charakterystyczny dla muraw z rzędu Festucetalia valesiacae[10]. Liczba chromosomów 2n = 18[8].

Zagrożenia i ochrona

Gatunek umieszczony w Polskiej Czerwonej Księdze Roślin w kategorii CR (krytycznie zagrożony)[11]. Znajduje się także na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski w kategorii E (wymierający — krytycznie zagrożony)[7]. W wydaniu z 2016 roku otrzymał kategorię CR[12].

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15] (ang.).
  3. ↑ The Plant List. [dostęp 2017-03-12].
  4. ↑ The International Plant Name Index. [dostęp 2017-03-12].
  5. ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
  6. ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-05-27].
  7. ↑ a b Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
  8. ↑ a b c d e f Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Czerwona księga Karpat Polskich. Kraków: Instytut Botaniki PAN, 2008. ISBN 978-83-89648-71-6.
  9. ↑ Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
  10. ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
  11. ↑ Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone.. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.
  12. ↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Achillia setacea.png
  • Achillea setacea WALDST. & KIT. Feinblättrige Wiesen-Schafgarbe
  • Waldstein-Wartenbur, F. & Kitaibel, P. (1799-1802) Descriptiones et icones plantarum

rariorum Hungariae. 1. Band. Matthias Andrea Schmidt, Wien. Tafel 80.

  • Legende: Ganze Pflanze. a Blattfieder (vergr.). b Hülle mit Röhrenblüten (vergr.). c Körbchen,

Aufsicht. (vergr.). d Strahlenblüte (vergr.). e Röhrenblüte (vergr.).

Quelle des Digitalisats: Biblioteca Digital del Real Jardín Botánico, http://bibdigital.rjb.csic.es
Achillea setacea1.JPG
Autor: Don Pedro28, Licencja: CC BY-SA 3.0
Achillea setacea, Brno-Chrlice, Southern Moravia, Czech Republic