Krymska Autonomiczna Socjalistyczna Republika Radziecka
republika autonomiczna ZSRR | |||||
1921–1946 | |||||
| |||||
Państwo | |||||
---|---|---|---|---|---|
Republika związkowa | |||||
Siedziba | |||||
Data powstania | 18 października 1921 | ||||
Data likwidacji | 25 czerwca 1946 | ||||
Powierzchnia | 26 860 km² | ||||
Języki urzędowe |
Krymska Autonomiczna Socjalistyczna Republika Radziecka, Krymska ASRR (krymskotat. Кърым Автономиялы Совет Социалист Республикасы, ros. Крымская Автономная Советская Социалистическая Республика) – republika autonomiczna istniejąca w latach 1921–1946 w składzie Rosyjskiej Federacyjnej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej w Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich.
Republikę utworzono postanowieniem WCIK i Rady Komisarzy Ludowych RFSRR 18 października 1921 roku z południowej części guberni taurydzkiej, na której w latach 1918–1920 istniały liczne tymczasowe twory państwowe oraz quasi-państwowe: Krymska Republika Ludowa (grudzień 1917-styczeń 1918), Radziecka Socjalistyczna Republika Taurydy (marzec-kwiecień 1918), Krymski Rząd Krajowy (czerwiec 1918-kwiecień 1919), Krymska Socjalistyczna Republika Radziecka w składzie Rosyjskiej FSRR (kwiecień-czerwiec 1919), Siły Zbrojne Południa Rosji (czerwiec 1919-kwiecień 1920), Armia Rosyjska Wrangla (kwiecień-listopad 1920).
Większość ludności Krymu stanowili Rosjanie. Znaczny odsetek ludności republiki stanowili Tatarzy krymscy (26% w 1920 roku, 25,3% w 1926 roku, 23,8% w 1934 roku, 19,4% w 1939 roku). W trakcie II wojny światowej, na rozkaz Stalina, NKWD wysiedlił szereg mniejszości narodowych: 18 sierpnia 1941 roku wysiedlono z Krymu 53 tys. Niemców. W maju 1944, po zakończeniu okupacji niemieckiej, wysiedlono do Azji Środkowej 194 tys. Tatarów krymskich, w czerwcu 1944 roku wysiedlono z Krymu Ormian, Greków, Bułgarów, Włochów oraz ludność romską (łącznie ok. 40 tys. osób) pod pretekstem kolaboracji z okupującymi Półwysep Krymski wojskami niemieckimi.
Po wysiedleniu Tatarów krymskich oraz mniej licznych gmin narodowościowych (niemieckiej, bułgarskiej, greckiej, ormiańskiej) opuszczone domostwa zasiedlili głównie Rosjanie oraz Ukraińcy. 25 czerwca 1946 roku[1] odebrano Krymowi status republiki autonomicznej w składzie Rosyjskiej FSRR, przekształcając go w obwód krymski, który w 1954 roku przekazano do składu Ukraińskiej SRR. W 1991 roku utworzono nową Krymską Autonomiczną Socjalistyczną Republikę Radziecką w składzie radzieckiej, a następnie niepodległej Ukrainy.
Flagi
1921–1929. Skrót nazwy republiki zapisany jest w językach: rosyjskim (cyrylicą) i krymskotatarskim (pismem arabskim)
1929–1938. Skrót nazwy republiki zapisany jest w językach: rosyjskim (cyrylicą) i krymskotatarskim (alfabetem łacińskim)
1938–1945. Skrót nazwy republiki jest jednakowy w obu urzędowych językach i zapisany jest tylko cyrylicą; nad nim skrót nazwy Rosyjskiej FSRR
Przypisy
Bibliografia
- Кримська Автономна Соціалістична Радянська Республіка w: Енциклопедія історії України: Т. 5. Редкол.: В. А. Смолій (голова) та ін. НАН України. Інститут історії України. – Київ 2008, Wyd. «Наукова думка». ISBN 966-00-0632-2, s. 350–351.
Media użyte na tej stronie
Autor: Лобачев Владимир, Licencja: CC0
Flag of the Crimean ASSR 1939
Флаг Российской СФСР, 1937-1954 гг.
Autor: Лобачев Владимир. Base: Historical flags of Crimea (vexillographia.ru), Licencja: CC BY-SA 4.0
Флаг Крымской АССР, согласно описанию в Конституции Крымской АССР 1929 года
Coat of arms of Crimean ASSR (1938-1945)