Kryptowaluta

Naziemny punkt sprzedaży kryptowaluty w Tomaszowie Mazowieckim w 2020 roku

Kryptowaluta, rzadziej waluta kryptograficznarozproszony system księgowy bazujący na kryptografii, przechowujący informację o stanie posiadania w umownych jednostkach. Stan posiadania związany jest z poszczególnymi węzłami systemu („portfelami”) w taki sposób, aby kontrolę nad danym portfelem kryptowalutowym miał wyłącznie posiadacz odpowiadającego mu klucza prywatnego i niemożliwe było dwukrotne wydanie tej samej jednostki[1]. Kryptowaluta jest szczególnym przypadkiem waluty wirtualnej.

Kryptowaluta przez większość państw nie jest uznawana za jednostkę walutową, środek płatniczy czy pieniądz elektroniczny, dzięki czemu tworzenie jednostek w ramach wbudowanego w system algorytmu (tzw. wydobywanie lub wykopywanie) jest legalne[2]. Zwykle z tych samych powodów nie korzysta z ulg podatkowych przewidzianych dla handlu walutą, jednak w Unii Europejskiej, wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości UE, kryptowaluty są uznawane za prawny środek płatniczy w zakresie opodatkowania VAT i tym samym z VAT zwolnione[3].

Najpopularniejszą kryptowalutą jest bitcoin, jednak istnieje kilka tysięcy innych kryptowalut, które określa się mianem „altcoiny” (alternatywne coiny, w tym uznawana za „młodszego brata bitcoina” waluta ethereum[4]). Utworzenie niektórych z nich miało przy okazji zrealizować inne cele, na przykład namecoin tworzy zdecentralizowany system DNS[5], a peercoin stara się bardziej równomiernie rozłożyć dochody z wydobywania swych jednostek[6]. Istnieją też plany zbudowania na planie kryptowaluty rynku prognostycznego[7].

Kolejną odmianą kryptowaluty jest tzw. „stablecoin” – jego wartość jest zbliżona do wartości waluty fiducjarnej, a zmienność cenowa jest minimalna[8]. Pierwszy stablecoin BitUSD został wprowadzony w 2014 roku. Najpopularniejszym stablecoinem jest Tether (USDT), który jest zabezpieczony przez dolara amerykańskiego, co oznacza, że jego kurs jest zbliżony do 1 USD[9]. Służy on najczęściej do kupowania innych kryptowalut.

Notowania można obserwować w odniesieniu do wielu walut fiducjarnych. Tworzą one tak zwane pary. Aktualne kursy przedstawiane mogą być w parach fiat-krypto (pieniądz fiducjarny w odniesieniu do kryptowaluty), a także w parach krypto-krypto (pary dwóch kryptowalut)[10].

Kryptowaluta a pieniądz cyfrowy

Kryptowaluty zasadniczo różnią się od innych rodzajów pieniądza cyfrowego. Emisja walut cyfrowych (pieniądza cyfrowego) to obecnie rozważana możliwość przez banki centralne. Jest emitowany w formie zobowiązania banku centralnego. Prywatne firmy badają również możliwości pieniądza cyfrowego, oferując rozwiązania takie jak pieniądze, które przesyłane mogą być za pośrednictwem telefonów komórkowych (rozwiązanie popularne w Afryce Wschodniej i Chinach) oraz kryptowaluty o stabilnych wartościach (tzw. stablecoiny), których wartość zależy od bezpieczeństwa i płynności aktywów bazowych[11].

Przykładowe kryptowaluty

Cały czas powstają nowe kryptowaluty. Kod źródłowy jest zwykle oparty o wolne oprogramowanie, które każdy może pobrać i utworzyć własną monetę. Od strony finansowej powstanie kryptowaluty może być związane z procedurą ICO (Initial Coin Offering), czyli pierwszej oferty monet[12][13], mającej na celu zgromadzenie początkowego kapitału niezbędnego dla dalszego rozwoju systemu. Kolejnym celem tworzenia kryptowalut i tokenów jest marketing tokenowy polegający na ich wykorzystaniu w działaniach promocyjnych oraz motywacyjnych np. nagrody w konkursach, programy lojalnościowe, systemy partnerskie i motywacyjne[14]. Tokenizacja głównie przeprowadzana jest w środowisku Ethereum.

Wiele kryptowalut działa na bazie tych samych kodów źródłowych, w których autorzy dokonali jedynie kilku drobnych zmian, np. niektórych parametrów (dystrybucja czasowa bloków, liczba monet itp.), zdarzają się jednak projekty całkowicie unikalne.

Memcoiny

Moneta mem to kryptowaluta, która wywodzi się z mema internetowego albo posiada inną humorystyczną cechę. Poprzez poniektórych używany być może w najszerszym znaczeniu jako krytyka całego rynku kryptowalut. Oparta jest na konkretnych memach, takich jak „dogecoin”. Termin ten jest często lekceważący, ponieważ ich wartość lub wydajność porównywana jest do kryptowalut o największej popularności.[15] Z drugiej strony zwolennicy twierdzą że niektóre memecoiny uzyskały wartość społeczną dzięki czemu również wysoką kapitalizację rynkową.

Tabela przedstawia listę wybranych kryptowalut wraz z ich cechami

Rok powstaniaKryptowalutaSymbolAlgorytmJęzyk programowaniaTechnologia rozproszonego rejestru (DLT)
2009BitcoinBTCSHA-256dC++blockchain PoW
2015Ether / EthereumETHEthashC++, Goblockchain PoW
2012[16]RippleXRPECDSAC++Ripple Transaction Protocol (RTXP)
2017Bitcoin CashBCHSHA-256dC++blockchain PoW
2011LitecoinLTCScryptC++blockchain PoW
2017EOSEOSWebAssembly, Rust, C, C++blockchain delegowany PoS
2017KABBERRY[17]KKCQuarkC++blockchain PoS
2014StellarXLMStellar Consensus Protocol (SCP)C, C++blockchain, Stellar Consensus Protocol (SCP)
2014NEONEOSHA-256 & RIPEMD160C#blockchain, dBFT
2014MoneroXMRCryptoNightC++blockchain PoW
2013Dogecoin[18]DOGEScryptC++blockchain PoW
2013PrimecoinXPM1CC/2CC/TWNTypeScript, C++blockchain PoW
2014DashDASHX11C++blockchain PoW i PoS
2015TetherUSDTOmnicoreC++blockchain PoW (prywatny)
2014NEMXEMSHA3-512JAVAblockchain PoI
2015NanoNANOBlake2C++block-lattice DPoS, Open Representative Voting

Przypisy

  1. Satoshi Nakamoto: Bitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Cash System.
  2. Pismo Ministerstwa Finansów do marszałka Senatu.
  3. Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości: transakcje wymiany BTC zwolnione z VAT.
  4. Ethereum – nowy bitcoin?, xBinOp.com/pl/, [dostęp 2018-08-05].
  5. Namecoin, namecoin.info [dostęp 2017-11-18].
  6. Peercoin – Secure & Sustainable Cryptocoin, peercoin.net [dostęp 2017-11-18] (ang.).
  7. This Princeton professor is building a Bitcoin-inspired prediction market – The Verge, www.theverge.com [dostęp 2017-11-18].
  8. Stablecoiny – czym są? Do czego służą? | Rankingi 2021, GPWInfostrefa.pl – GPW, NewConnect, Rekomendacje, Relacje inwestorskie, 4 grudnia 2020 [dostęp 2021-05-12] (pol.).
  9. Tether, CoinCasso Exchange, 3 lutego 2020 [dostęp 2021-05-12] (pol.).
  10. Kursy kryptowalut, Tokeneo [dostęp 2020-04-15] (pol.).
  11. Tobias Adrian, Kryptowaluta jako waluta narodowa? O krok za daleko, 14 października 2021.
  12. ICO – Pierwsze oferty monet, xBinOp.com/pl/, [dostęp 2018-05-18].
  13. Kalendarz ICO i lista sprzedaży tokenów – Investing.com, Investing.com Polska [dostęp 2019-02-06] (pol.).
  14. Marketing tokenowy, Tokenizacja jako narzędzie marketingowe. [dostęp 2018-06-05] (pol.).
  15. Valorización de memecoin, popularność memcoin. [dostęp 2022-08-08] (hiszp.).
  16. Jake Frankenfield, Ripple, Investopedia [dostęp 2021-07-28] (ang.).
  17. KABBERRY, kabberry.com [dostęp 2019-12-10].
  18. Dogecoin, dogecoin.com [dostęp 2019-05-05].

Media użyte na tej stronie

Tomaszów Mazowiecki w województwie łódzkim. Naziemny punkt sprzedaży kryptowaluty przy ulicy Wandy Panfil, PL, EU. CC0.jpg
Tomaszów Mazowiecki w województwie łódzkim. Naziemny punkt sprzedaży kryptowaluty przy ulicy Wandy Panfil, PL, EU. CC0