Kryptozoologia

Kryptozoologia (z gr. kryptos „ukryty”, zoon „zwierzę” i logos „nauka”) – kontrowersyjna gałąź zoologii[1], będąca dziedziną pseudonauki zajmującą się zwierzętami, których istnienie powszechnie jest odrzucane ze względu na brak wiarygodnych, naukowych dowodów[2]. Zwierzęta te występują w podaniach, legendach i relacjach świadków. Pomysł nazwy tego kierunku badań jest zwykle przypisywany zoologowi Bernardowi Heuvelmansowi[3], który zaproponował ten termin w wydanej w 1955 roku książce On the Track of Unknown Animals[1] (Na tropie nieznanych zwierząt[4]). Sam Heuvelmans twierdził jednak, że oryginalnym twórcą terminu jest Anthonid Cornelis Oudemans, który w 1892 roku użył go w swojej pracy pt. The Great Sea Serpent[5].

Heuvelmans argumentował, że kryptozoologia powinna posługiwać się zwykłą metodą naukową w dostarczaniu dowodów na istnienie „kryptozwierząt”, ale równocześnie powinna nie ograniczać się w swoich poszukiwaniach do badań terenowych, lecz także analizować legendy, mity, podania, relacje przypadkowych świadków, ze względu na to, że mogą one zawierać elementy prawdy.

Zoolodzy twierdzą, że od dawna tak czynią – gromadząc wszelkie dane, które mogą naprowadzić na odkrycie nowego gatunku. Różnica między zoologią a kryptozoologią polega w zasadzie na tym, że ta druga uznaje często pseudodowody na istnienie kryptyd (np.: niewyraźne zdjęcia, ślady na ziemi, resztki sierści innych zwierząt), które przez zoologię są odrzucane jako nie dość przekonujące.

Specyficznymi kategoriami w obrębie kryptozwierząt (tzw. kryptyd) są domniemane reliktowe hominidy.

Zobacz też

  • kryptobotanika

Przypisy

  1. a b William F. Williams: Encyclopedia of Pseudoscience: From Alien Abductions to Zone Therapy. Routledge, 2013, s. 70. ISBN 978-1-135-95522-9. [dostęp 2015-05-13].
  2. Agnieszka Mazur-Puchała, Agnieszka Stolarz: Co straszy w Ameryce?. strefatajemnic.onet.pl, 15 lutego 2011. [dostęp 2015-05-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-05-18)].
  3. KryptoZoo – Kryptozoologiczne FAQ. kryptozoologia.pl. [dostęp 2015-05-13].
  4. KryptoZoo – Na tropie nieznanych zwierząt. kryptozoologia.pl. [dostęp 2015-05-13].
  5. Cryptozoology (ang.). bio-medicine.org. [dostęp 2015-05-13].

Media użyte na tej stronie

Colossal octopus by Pierre Denys de Montfort.jpg
Pen and wash drawing by malacologist Pierre Dénys de Montfort, 1801, from the descriptions of French sailors reportedly attacked by such a creature off the coast of Angola.
Pie Grande.jpg
Artistic depiction of Bigfoot. Drawing made by user LeCire for its use on Wikipedia, pencil technique with digital enhancement.
Yeti ill artlibre jnl.png
Autor: unknown, Licencja: FAL
Chupacabras.JPG
Graphic depiction of Chupacabra, image drawn by user LeCire for its use on the Wikipedia.