Krystyna Czerni
Data i miejsce urodzenia | 14 grudnia 1957 |
---|---|
Zawód, zajęcie | krytyk i historyk sztuki |
Tytuł naukowy | doktor nauk humanistycznych |
Odznaczenia | |
Krystyna Czerni (ur. 14 grudnia 1957 w Gliwicach) – polska krytyk i historyk sztuki, doktor nauk humanistycznych.
W czasie studiów była współpracownikiem Studenckiego Komitetu Solidarności w Krakowie[1]. Członkini redakcji miesięcznika „Znak” (1992–1996), gdzie redagowała dodatek poświęcony kulturze współczesnej. Następnie pracowała m.in. w Telewizji Kraków. Do 2017 związana z Instytutem Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego[2], obecnie współpracuje z IRSA[3]. Autorka licznych tekstów o sztuce, a także programów telewizyjnych opartych na wywiadach z artystami.
W 2017 uzyskała stopień doktora nauk humanistycznych na podstawie pracy zatytułowanej Koncepcja sztuki sakralnej Jerzego Nowosielskiego (promotor: Andrzej Szczerski)[4].
Publikacje książkowe
- Nie tylko o sztuce. Rozmowy z profesorem Mieczysławem Porębskim, Wrocław 1992[5]
- Rezerwat sztuki. Tropami artystów polskich XX wieku, Kraków 2000[6]
- Tadeusz Kantor. Malarstwo i teatr. Przewodnik po twórczości artysty, Bydgoszcz 2002[7]
- Nowosielski, Kraków 2006[8]
- Nietoperz w świątyni. Biografia Jerzego Nowosielskiego, Kraków 2011[9] (2. wyd. Kraków 2018[10])
- Kažan u hrami. Bìografìâ Ûrìâ Novosìl'skogo [Кажан у храмі. Біографія Юрія Новосільського], Czerniowce 2015[11]
- Jerzy Nowosielski w Lublinie, Warszawa-Lublin-Kraków 2015[12]
- Tadeusz Kantor. Spacer po linie, Kraków 2015[13]
- Tadeusz Kantor. Walking the tightrope, Kraków 2015[14]
- Nowosielski w Małopolsce. Sztuka sakralna, Kraków 2015[15]
- Nowosielski – sztuka sakralna. Podlasie, Warmia i Mazury, Lublin, Białystok 2019[16]
- Nowosielski - sacral art. Podlasie. Warmia and Mazury, Lublin, Białystok 2019[17]
- Nowosielski na Śląsku. Sztuka sakralna, Tychy-Kraków 2022[18]
Prace redakcyjne (wybór)
Redakcja dzieł wybranych Mieczysława Porębskiego
- Mieczysław Porębski, Polskość jako sytuacja, Kraków 2002
- Mieczysław Porębski, Nowosielski, posł. Krystyna Czerni, Kraków 2003
- Mieczysław Porębski, Krytycy i sztuka, Kraków 2004
- Mieczysław Porębski, Spotkanie z Ablem, Kraków 2011
Redakcja korespondencji, wywiadów i esejów Jerzego Nowosielskiego
- Tadeusz Różewicz, Zofia i Jerzy Nowosielski, Korespondencja, oprac. Krystyna Czerni, Kraków 2009
- Zbigniew Podgórzec, Rozmowy z Jerzym Nowosielskim, oprac. i wstęp Krystyna Czerni, Kraków 2009 (2 wyd. 2014)
- Jerzy Nowosielski, Sztuka po końcu świata. Rozmowy, wybór i układ Krystyna Czerni, Kraków 2012
- Jerzy Nowosielski, Zagubiona bazylika. Refleksje o sztuce i wierze, wybór i układ Krystyna Czerni, Kraków 2013
- Jerzy Nowosielski, Listy i zapomniane rozmowy, wstęp i oprac. Krystyna Czerni, Kraków 2015
Inne
- Lech Stangret, Tadeusz Kantor. Malarski ambalaż totalnego dzieła, Kraków 2006
- Ryszard Przybylski, Tadeusz Różewicz, Listy i rozmowy 1965-2014, oprac. i wstęp Krystyna Czerni, Warszawa 2019[19]
- Cierpienie formy. Jerzy Tchórzewski. Malarstwo, t. 1-2, red. Krystyna Czerni, Józef Grabski, Kraków 2019
- Suffering form. Jerzy Tchórzewski. Painting, t. 1-2, red. Krystyna Czerni, Józef Grabski, Kraków 2020
Nagrody i wyróżnienia
- Krakowska Książka Miesiąca (maj 2000) za tom esejów Rezerwat sztuki. Tropami artystów polskich XX wieku[20]
- Nagroda Specjalna Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2009) "w uznaniu nieocenionych zasług dla kultury polskiej"[21]
- Nagroda im. Kazimierza Wyki (2012) za "wybitne osiągnięcia w dziedzinie eseistyki oraz krytyki literackiej i artystycznej"[22]
- Nagroda miesięcznika literackiego "Nowe Książki" (2012) za Nietoperz w świątyni. Biografia Jerzego Nowosielskiego jako najlepszą książkę roku[23]
- finał Nagrody Literackiej "Nike" (2012) za Nietoperz w świątyni. Biografia Jerzego Nowosielskiego[24]
- nominacja do Nagrody Literackiej Gdynia (2012) za Nietoperz w świątyni. Biografia Jerzego Nowosielskiego[25]
- finał Nagrody Literackiej dla Autorki "Gryfia" (2012) za Nietoperz w świątyni. Biografia Jerzego Nowosielskiego[26]
- Nagroda Kulturalna Województwa Lubelskiego (2019) za opracowanie Jerzy Nowosielski w Lublinie[27]
- Nagroda Województwa Małopolskiego "Ars Quaerendi" (2019)[28]
- Nagroda Krakowa Miasta Literatury UNESCO (2022)[29]
Odznaczenia
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (2007) za działalność opozycyjną w latach 70.[30]
- Krzyż Wolności i Solidarności (2016)[31]
- Medal Stulecia Odzyskanej Niepodległości (2019)[32]
- Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze - Gloria Artis” (2019)[33]
- Odznaka Honorowa Województwa Podlaskiego (2019)[34]
Przypisy
- ↑ Jadwiga Zechenter , Krystyna Czerni, Encyklopedia Solidarności, 22 kwietnia 2016 [dostęp 2020-08-15] [zarchiwizowane z adresu 2020-09-24] .
- ↑ Kronika Instytutu Historii Sztuki UJ za rok 2017, oprac. Andrzej Betlej, "Modus: Prace z historii sztuki", 18 (2018), s. 181, digi.ub.uni-heidelberg.de [dostęp 2019-07-29] (pol.).
- ↑ Por. biogram - Salon literacki "Jagiellonki", www.uj.edu.pl [dostęp 2019-07-29] .
- ↑ www.muzeum.bialystok.pl [dostęp 2019-07-29] (pol.).
- ↑ Krystyna Czerni , Nie tylko o sztuce. Rozmowy z profesorem Mieczysławem Porębskim, Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 1992, DOI: 10.11588/diglit.30033, ISBN 83-7023-196-9 [dostęp 2019-12-23] .
- ↑ Krystyna Czerni , Rezerwat sztuki. Tropami artystów polskich XX wieku, Kraków: Znak, 2000, DOI: 10.11588/diglit.42191, ISBN 978-83-7006-986-5 [dostęp 2019-12-23] .
- ↑ Krystyna Czerni , Tadeusz Kantor. Malarstwo i teatr. Przewodnik po twórczości artysty, Bydgoszcz: Biuro Wystaw Artystycznych; Ośrodek Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora "Cricoteka", 2002, ISBN 83-906178-1-1, OCLC 69509241 .
- ↑ Krystyna Czerni , Nowosielski, Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, 2006, ISBN 978-83-240-0758-5, OCLC 77507895 .
- ↑ Krystyna Czerni , Nietoperz w świątyni. Biografia Jerzego Nowosielskiego, Kraków: Wydawnictwo Znak, 2011, ISBN 978-83-240-1598-6 .
- ↑ Krystyna Czerni , Nietoperz w świątyni. Biografia Jerzego Nowosielskiego, Kraków: Wydawnictwo WAM, 2018, ISBN 978-83-277-1594-4, OCLC 1038427738 .
- ↑ Kristina Černì , Kažan u hrami. Bìografìâ Ûrìâ Novosìl'skogo, Oles' Gerasim (tłum.), Černìvcì: Knigi - XXI, 2015, ISBN 978-617-614-097-9 .
- ↑ Krystyna Czerni , Jerzy Nowosielski w Lublinie, seria: Teka Lubelska, t. 5, Warszawa-Lublin-Kraków: Collegium Artium, Uniwersytet Jagielloński, Uniwersytet Warszawski, 2015, DOI: 10.11588/artdok.00006685, ISBN 978-83-941022-2-7, ISSN 2391-8349 .
- ↑ Krystyna Czerni , Tadeusz Kantor. Spacer po linie, Kraków: Ośrodek Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora Cricoteka, 2015, ISBN 978-83-61213-61-1, OCLC 939909433 .
- ↑ Krystyna Czerni , Tadeusz Kantor. Walking a tightrope, Kinga Stoszek, Zuzanna Ananiew (tłum.), Krakow: Centre for the Documentation of the Art of Tadeusz Kantor Cricoteka, 2015, ISBN 978-83-61213-69-7, OCLC 948874501 .
- ↑ Krystyna Czerni , Nowosielski w Małopolsce. Sztuka sakralna, Kraków: Małopolska Fundacja Muzeum Sztuki Współczesnej, 2015, DOI: 10.11588/artdok.00005848, ISBN 978-83-943040-0-3, OCLC 939891124 .
- ↑ Krystyna Czerni , Nowosielski – sztuka sakralna. Podlasie, Warmia i Mazury, Lublin, Białystok-Olsztyn: Muzeum Podlaskie, Samorząd Województwa Podlaskiego. Samorząd Województwa Warmińsko-Mazurskiego, Centrum Edukacji i Inicjatyw Kulturalnych, 2019, ISBN 978-83-950007-6-8 .
- ↑ Krystyna Czerni , Nowosielski - sacral art. Podlasie. Warmia and Mazury, Alicja Gorgoń (tłum.), Białystok: Museum of Podlasie, 2019, ISBN 978-83-950007-7-5 .
- ↑ Krystyna Czerni , Nowosielski na Śląsku. Sztuka sakralna, Tychy-Kraków: Muzeum Miejskie w Tychach; Szpalanka Lab, 2022, ISBN 978-83-62193-50-9 .
- ↑ Ryszard Przybylski , Tadeusz Różewicz , Listy i rozmowy 1965-2014, Krystyna Czerni (red.), Warszawa: Wydawnictwo Sic!, 2019, ISBN 978-83-66370-04-3 .
- ↑ Laureaci nagrody "Krakowskiej Książki Miesiąca" w latach 2009-1995, Biblioteka Kraków [dostęp 2020-05-15] .
- ↑ Informacje biograficzne w komunikacie: Krystyna Czerni laureatką Nagrody im. Kazimierza Wyki, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, 10 stycznia 2012 [dostęp 2020-08-15] .
- ↑ Laureat 2012, wyka.malopolskanagroda.pl [dostęp 2019-07-29] [zarchiwizowane z adresu 2019-07-29] (pol.).
- ↑ Nagroda "Nowych Książek" dla "Nietoperza w świątyni", Culture.pl, 4 stycznia 2012 [dostęp 2020-08-15] .
- ↑ Nagroda Nike 2012, www.nike.org.pl [dostęp 2015-12-06] [zarchiwizowane z adresu 2014-03-02] .
- ↑ Nominowani 2012 | Nagroda Literacka Gdynia, nagrodaliterackagdynia.pl [dostęp 2015-12-06] [zarchiwizowane z adresu 2018-09-18] .
- ↑ Konrad Wojtyła, Oto 8 finalistek Nagrody Literackiej dla Autorki Gryfia, Radio Szczecin, 1 kwietnia 2012 [dostęp 2020-08-15] .
- ↑ Spotkanie z dr Krystyną Czerni, Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. H. Łopacińskiego w Lublinie, 4 grudnia 2019 [dostęp 2020-08-15] .
- ↑ Biuro Prasowe UMWM, Małopolska nagrodziła mistrzów i ich zdolnych uczniów, 27 września 2019 [dostęp 2019-10-02] .
- ↑ Wyniki III edycji Nagrody Krakowa Miasta Literatury UNESCO [dostęp 2022-05-23] .
- ↑ Czasy, kiedy byliście niedoceniani skończyły się na zawsze, www.prezydent.pl [dostęp 2019-07-29] .
- ↑ Wręczenie odznaczeń „Krzyż Wolności i Solidarności” działaczom małopolskiej opozycji niepodległościowej z lat 1981–1989, ipn.gov.pl [dostęp 2019-07-29] (pol.).
- ↑ Odznaczenia dla byłych działaczy Studenckiego Komitetu Solidarności i Niezależnego Zrzeszenia Studentów, www.prezydent.pl [dostęp 2019-07-29] .
- ↑ Lista laureatów medalu Zasłużony Kulturze - Gloria Artis, mkidn.gov.pl [dostęp 2019-10-28] [zarchiwizowane z adresu 2017-04-18] .
- ↑ Uchwała Zarządu Województwa Podlaskiego nr 86/1361/2019, 22 listopada 2019 [dostęp 2019-11-30] .
Linki zewnętrzne
- Krystyna Czerni – publikacje w bibliotece Polona
Media użyte na tej stronie
Baretka Krzyża Wolności i Solidarności.
Baretka Srebrnego Medalu "Zasłużony Kulturze - Gloria Artis"
Baretka: Odznaka Honorowa Województwa Podlaskiego – Polska.
Baretka: Medal Stulecia Odzyskanej Niepodległości.