Krystyna Tarnowska
Data i miejsce urodzenia | 25 października 1918 |
---|---|
Data i miejsce śmierci | 1 czerwca 1991 |
Zawód, zajęcie | tłumaczka literatury, autorka poradników kulinarnych |
Krystyna Tarnowska-Konarek (ur. 25 października 1918 w Sosnowcu, zm. 1 czerwca 1991 w Warszawie[1][2]) – tłumaczka literatury angielskojęzycznej, autorka poradników kulinarnych.
Życiorys
Jej rodzicami byli Włodzimierz Horko (zm. 1928) i Aniela Maria Horko, z d. Davidson. Jej bratem był Tadeusz Horko (1913-1976), dwaj bracia, Andrzej (1924-?) i Maciej (1927-?) zaginęli podczas powstania warszawskiego jako żołnierze Szarych Szeregów. Po śmierci ojca zamieszkała w 1929 z matką i rodzeństwem w Warszawie[2][3].
Ukończyła Gimnazjum Haliny Gepnerówny. W latach 1935-1937 studiowała na Wydziale Politycznym Szkoły Nauk Politycznych w Warszawie. Studia przerwała po wyjściu za mąż (jej mężem był Kazimierz Tarnowski, adwokat). W roku akademickim 1938/1939 studiowała polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim[2]. W czasie II wojny światowej służyła w Armii Krajowej, w 1942 została aresztowana razem z mężem w tzw. sprawie szwedzkiej, była więziona na Pawiaku, została zwolniona w czerwcu 1943. Uczestniczyła w powstaniu warszawskim, po jego upadku była więziona w obozach koncentracyjnych w Auschwitz i Ravensbrück. W marcu 1945 uciekła z transportu jenieckiego, w październiku 1945 wyjechała do Wielkiej Brytanii, od stycznia 1946 mieszkała ponownie w Warszawie[2]. W 1948 debiutowała jako tłumaczka książką Archibalda Josepha Cronina Zielone lata. W kolejnych latach zajmowała się pracą przekładową, poza publikacjami książkowymi publikowała też na łamach Nowej Kultury (1960-1963) i Literatury na Świecie (1971-1977)[2]. Napisała też wraz z Barbarą Szczepańską poradniki kulinarne Obiady na cztery pory roku (1984), Śniadania i kolacje na cztery pory roku (1986), Posiłki pod gruszą (1990), wydane i wielokrotnie wznawiane przez Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne.
Była sygnatariuszką Memoriału 101[2]. 23 sierpnia 1980 dołączyła do Apelu 64 uczonych, pisarzy i publicystów do władz komunistycznych o podjęcie dialogu ze strajkującymi robotnikami[4]. Działała w Prymasowskim Komitecie Pomocy Osobom Pozbawionym Wolności i ich Rodzinom kierowała w nim Zespołem Ewidencji[3][5].
Była członkiem Związku Literatów Polskich (1952-1983), od 1980 członkiem Zarządu Głównego ZLP[2], członkiem Polskiego PEN Clubu (w latach 1966-1972 członkiem jego zarządu)[6], od 1989 członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich[2].
Za swoje tłumaczenia otrzymała Nagrodę ZAIKS (1962 - za powieść Laurence Sterne'a Życie i myśli JW Pana Tristrama Shandy, 1985), Nagrodę Polskiego PEN Clubu za przekład z literatury obcej na język polski (1966), Nagrodę Fundacji Alfreda Jurzykowskiego (1980)[2].
Po rozwodzie z pierwszym mężem, w 1967 poślubiła Andrzeja Konarka, tłumacza literatury antycznej i angielskiej[2].
Przekłady
Proza
- Archibald Joseph Cronin, Zielone lata (1948)
- Howard Fast, Niezwyciężony (1949)
- Jack London, Mieszkańcy otchłani (1950)
- Bhabani Bhattacharya, Tak wiele jest głodów (1951)
- Jack Lindsay, Opowieść o roku 1649 (1951)
- Jack Lindsay, Stracone prawo (1951 - razem z Marią Kurecką)
- Howard Fast, Spartakus (1954)
- Mark Twain, Przygody Hucka (1955)
- Daniel Defoe, Fortunne i niefortunne przypadki Moll Flanders (1955)
- Charles Dickens, Świerszcz za kominem (1955)
- Gilbert Keith Chesterton, Żywy człowiek (1956 - tłumaczenie Zygmunta Jakimiaka przejrzane i poprawione przez Krystynę Tarnowską)
- Agatha Christie, N czy M? Piąta Kolumna działa (1956)
- Archibald Joseph Cronin, Doktor Robert Shannon (1956)
- Elizabeth Gaskell, Mary Barton (1956)
- Jack London, Księżycowa dolina (1957)
- Charles Dickens, Opowieści wigilijne (1958) - zawiera: Kolęda, Dzwony, Świerszcz za kominem, Bitwa o życie, Nawiedzony
- Ernest Hemingway, Mieć i nie mieć (1958)
- Robert Graves, Brązowa Antigua (1958)
- Laurence Sterne, Życie i myśli JW Pana Tristrama Shandy (1958)
- David Garnett, Róże miłości (1960)
- Mark Twain, Pod gołym niebem (1960)
- Archibald Joseph Cronin, Dziennik północy (1961)
- Walter Scott, Narzeczona z Lammermoor (1961)
- Virginia Woolf, Pani Dalloway (1961)
- Phoebe Erickson, Szop, który miał na imię Daniel (1962)
- Malcolm Lowry, Pod wulkanem (1963)
- Thomas Clayton Wolfe, Spójrz ku domowi, aniele (1963)
- James Barlow, Patrioci (1964-1965 - na łamach Trybuny Robotniczej i następnie Gazety Pomorskiej jako Spadochroniarze, wyd. książkowe 1965)
- Erskine Caldwell, Jenny (1965)
- Robert Lewis Taylor, Podróże Jaimiego McPheetersa (1965)
- Kim (właśc. John Sweet), Chłopcy z Puhawai (1965)
- Walter Scott, Piękne dziewczę z Perth (1965)
- Hugh Walpole, Książka z obrazkami (1965 - fragment powieści Jeremy and Hamlet)
- James Baldwin, Głoś to na górze (1966)
- Clive Dalton, Czółno malajskie (1966)
- Katherine Anne Porter, Statek szaleńców (1967)
- Dorothy Sterling, Wolni na zawsze (1966)
- Victor Sawdon Pritchett, W jaskini lwa (1968)
- Nathaniel Hawthorne, Pałac Cyrce (1969)
- Cyril Northcote Parkinson, Spisek kucyków (1969)
- Anna Rutgers van der Loeff, Lawina (1969)
- Robert Lewis Taylor, Podróż do Matecumbe (1969)
- Nancy Faulkner, Tajemniczy szyfr (1970)
- Muriel Spark, Memento mori (1970)
- William Carlos Williams, Farmerskie córki (1970)
- James Baldwin, Na spotkanie człowiek (1971 - z Wacławą Komornicką i Ewą Krasińska)
- Saul Bellow, Herzog (1971)
- Max Fatchen, Królowie rzeki (1971)
- Nathaniel Hawthorne, Midas, złoty król (1971)
- Katherine Anne Porter, Biały koń, biały jeździec (1971)
- Eric Malpass, O siódmej rano (1972)
- Iris Murdoch, Dzwon (1972)
- Joseph Conrad, Sześć opowiadań (1973)
- Nathaniel Hawthorne, Opowieści z zaczarowanego lasu. Mity greckie (1973 - z Andrzejem Konarkiem)
- Sterling North, Wilczek (1973)
- 32 współczesne opowiadania amerykańskie (1973)
- Margaret Drabble, Sezon w teatrze Garricka (1974)
- Iris Murdoch, Skromna róża (1974)
- Laurie Lee, Jabłecznik i Rosie (1975)
- Audrey Lousada, Kłusownicy w Serengeti (1975)
- Clare Compton (właśc. Hilda Hewett), Cukiernia pod Pierożkiem z Wiśniami (1976)
- Ronald Frederick Delderfield, Przygody Bena Gunna (1976)
- Iris Murdoch, Czarny książę (1977)
- Elizabeth Stucley, Kamienica pod Magnolią (1977)
- E.M. Forster, Droga do Indii (1979 - z Andrzejem Konarkiem)
- Roger Lancelyn Green, O królu Arturze i Rycerzach Okrągłego Stołu (1979 - z Andrzejem Konarkiem)
- Nathaniel Hawthorne, Trzy złote jabłka (1980 - z Andrzejem Konarkiem)
- Robert Louis Stevenson, Wyspa skarbów (1981 - z Andrzejem Konarkiem)
- Saul Bellow, Dar Humboldta (1982 - z Andrzejem Konarkiem)
- Saul Bellow, Henderson, król deszczu (1983)
- Conrad Richter, Światło w lesie (1984 - na łamach Świata Młodych, wyd. książkowe - 1985)
- Baśnie i legendy szkockie (1985)
- Jack Shaefer, Kanion (1986)
- Pamela Lyndon Travers, Mary Poppins na ulicy Czereśniowej (1987 - z Andrzejem Konarkiem)
- Mark Twain, Feralny krążek (1987)
- Pamela Lyndon Travers, Mary Poppins i numer 18 (1991 - z Andrzejem Konarkiem)
Utwory sceniczne
- Sutton Vane, Ostatni rejs (1956)
- John Osborne, Miłość i gniew (1957 - z Wacławą Komarnicką)
- John Osborne, Music Hall (1958 - z Wacławą Komarnicką)
- Dylan Thomas, Pod mlecznym lasem (1958 - z Andrzejem Nowickim)
- Arthur Miller, Czarownice z Salem (1959 - z Wacławą Komarnicką)
- William Saroyan, Zabawa jak nigdy (1959 - z Andrzejem Nowickim)
- Shelagh Delaney, Smak miodu (1959 - z Wacławą Komarnicką)
- Eugene O’Neill, Księżyc świeci nieszczęśliwym (1960 - z Teodorą Żukowską)
- Graham Greene, Ustępliwy kochanek (1961 - z Andrzejem Nowickim)
- Eugene O’Neill, Po długim dniu zapada noc (1961 - z Wacławą Komarnicką)
- Edmund Morris, Drewniana miska (1962 - z Andrzejem Nowickim)
- Johnnie Mortimer, Przerwa obiadowa (1962)
- James Saunders, Następnym razem zaśpiewam dla ciebie (1968 - z Anną Trzeciakowską)
- John Wain, Sentymentalne pokolenie (1968)
- George Bernard Shaw, Cezar i Kleopatra (1972)
- George Bernard Shaw, Przed ślubem (1972)
- Edward Anthony Whitehead, Alfa Beta (1973)
Pozostałe
- Herbert Read, Sens sztuki (1965)
- Viola Sach, Idee przewodnie literatury amerykańskiej (1966 - z Franciszkiem Lyrą)
- Listy Ellen Terry i Bernarda Shaw (1981)
- Zbigniew Brzeziński, Wielkie bankructwo. Narodziny i śmierć komunizmu w XX wieku (1990 - Andrzejem Konarkiem)
- Isaiah Berlin, Jeż i lis. Esej o pojmowaniu historii u Tołstoja (1993 - z Andrzejem Konarkiem i Henrykiem Krzeczkowskim)
Przypisy
- ↑ Tarnowska Krystyna, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2020-12-19] .
- ↑ a b c d e f g h i j Współcześni polscy pisarze i badacze literatury. Słownik biobibliograficzny. Tom ósmy. Ste-V, wyd. Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2003, s. 293-295
- ↑ a b Wiesława Piątkowska-Stepaniak, Marek Masnyk (red.), Polonijna panorama. Szkice poświęcone pamięci Bolesława Wierzbiańskiego, wyd. Uniwersytet Opolski, Opole 2008, s. 325 (biogram Tadeusz Horki autorstwa Wiesławy Piątkowska-Stepaniak)
- ↑ Apel (dokument KSS KOR, Archiwum Opozycji IV/04.05.43 [b.n.s])
- ↑ Władysław Rodowicz Komitet na Piwnej, wyd. Biblioteka Więzi, Warszawa 1994, s. 67
- ↑ Władze Polskiego PEN Clubu