Kryszyn

Artykuł

50°34′7.98″N 23°48′29.17″E

- błąd

0 m

WD

50°38'N, 23°46'E, 50°34'5.95"N, 23°48'31.21"E

- błąd

19691 m

Odległość

691 m

Kryszyn
wieś
Ilustracja
(c) Przemysław Czopor, CC BY 3.0

Kapliczka przydrożna w Kryszynie
Państwo

 Polska

Województwo

 lubelskie

Powiat

tomaszowski

Gmina

Telatyn

Liczba ludności (2011)

254[1]

Strefa numeracyjna

84

Kod pocztowy

22-652[2]

Tablice rejestracyjne

LTM

SIMC

0901520

Położenie na mapie gminy Telatyn
Mapa konturowa gminy Telatyn, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Kryszyn”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa lubelskiego
Mapa konturowa województwa lubelskiego, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Kryszyn”
Położenie na mapie powiatu tomaszowskiego
Mapa konturowa powiatu tomaszowskiego, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Kryszyn”
Ziemia50°34′07,98″N 23°48′29,17″E/50,568883 23,808103

Kryszyn – wieś w Polsce, położona w województwie lubelskim, w powiecie tomaszowskim, w gminie Telatyn[3][4]. Stanowi sołectwo gminy Telatyn[5].

W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa zamojskiego.

Integralne części wsi

Integralne części wsi Kryszyn[3][4]
SIMCNazwaRodzaj
0901536Kolonia Kryszynczęść wsi
0901542Rudkaprzysiółek

Historia

W roku 1439 właścicielem Kryszyna, był Łaszcz pisany z Wrońskich i Kryszyna – syn Pełki, podczaszy zakroczymski w roku 1444[a]. Był to pierwszy pewny przedstawiciel rodu Łaszczów w ziemi bełskiej. Przed 1496 wieś należała do Pełki Łaszcza[6]. Rejestry poborowe z 1564 roku wskazują jako właścicieli Podhoreckich, było tu wówczas 4,25 łana (to jest 71,4 ha) gruntów uprawnych. W początkach XIX wieku dwór i folwark należał do Wysoczańskich, w 1846 do Pawła Kosseckiego, a następnie w roku 1881 do rodziny Janiszewskich, posiadał wówczas 471 mórg gruntu[7].

Nota słownika z XIX wieku opisuje, że obok wsi znajdują się 2 piękne kapliczki murowane ze statuami[7]. Do dziś zachowała się jedna z nich.

Według spisu miast, wsi, osad Królestwa Polskiego z 1827 roku wieś liczyła 32 domy i 164 mieszkańców.

Według spisu powszechnego z roku 1921 wieś Kryszyn liczyła 34 domy oraz 209 mieszkańców, w tym 75 Ukraińców[8].

Zabytki

  • Neogotycka murowana kapliczka pod wezwaniem św. Antoniego z XIX wieku znajdująca się obok wsi.

Uwagi

  1. ↑ Choć nie wiadomo do końca jak w przebiegu dziejów pomnożył się majątek Łaszczów w Bełszczyźnie to u schyłku XV wieku wyodrębnia się kilka linii tego rodu. Otrzymują oni dodatkowe przydomki od nazw dzierżonych posiadłości: Łaszczowie Tuczapscy, Nieledewscy i Strzemileccy, a później także Swierszczowscy, Obrowieccy i Kobielscy. Łaszczowie stanowili jeden z najpotężniejszych w województwie bełskim domów, lokowali w XVI wieku w swych dobrach trzy miasta z ośrodkami parafialnymi (Strzemilcze, Prawda - Łaszczów, Florianów-Narol), a na początku XVII w. czwarte: Nowy Łaszczów – obecnie Łaszczówkę.

Przypisy

  1. ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 625 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200), ze zmianami w obwieszczeniu z dnia 2015-08-04 4 sierpnia 2015(dts) (Dz.U. z 2015 r. poz. 1636).
  4. ↑ a b TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2017-09-07].
  5. ↑ Jednostki pomocnicze gminy Telatyn. Urząd Gminy Telatyn. [dostęp 2020-03-06].
  6. ↑ Janeczek 1991 ↓, s. 100.
  7. ↑ a b Kryszyn, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 763.
  8. ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych, t. IV, Województwo lubelskie, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, 1924 [dostęp 2017-09-07].

Bibliografia

  • Andrzej Janeczek: Osadnictwo pogranicza polsko-ruskiego. Województwo bełskie od schyłku XIV do początku XVII w. Wrocław: 1991.

Linki zewnętrzne

Gmina Telatyn
Wsie
Kolonie
Części wsi
Przysiółek wsi
  • Rudka
Osady wsi
  • Nowosiółki-Osada
  • Suszów-Osada

POL gmina Telatyn COA.png

Media użyte na tej stronie