Krzczonów (województwo lubelskie)
wieś | |
![]() Centrum wsi | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (2022) | 1140[1] |
Strefa numeracyjna | 81 |
Kod pocztowy | 23-110[2] |
Tablice rejestracyjne | LUB |
SIMC | 1064634 |
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
![]() |
Krzczonów – wieś w Polsce, położona w województwie lubelskim, w powiecie lubelskim w gminie Krzczonów[3][4], której jest siedzibą.
Części wsi
Integralne części wsi Krzczonów[3][4] | ||
SIMC | Nazwa | Rodzaj |
---|---|---|
0384160 | Krzczonów-Folwark | część wsi |
0384182 | Krzczonów-Sołtysy | część wsi |
0384153 | Krzczonów-Wójtostwo | część wsi |
1021085 | Lipniak | część wsi |
1021091 | Rynek | część wsi |
0384176 | Skałka | część wsi |
Położenie
W okolicy miejscowości znajdują się Krzczonowski Park Krajobrazowy i Rezerwat przyrody Las Królewski. W okolicznych lasach znajdują się mogiły partyzantów z okresu II wojny światowej i mogiła żołnierzy Armii Radzieckiej[5]. Walory krajobrazowe ma droga biegnąca z Krzczonowa do miejscowości Żuków Pierwszy. Jest to odcinek kilku km drogi wśród lasu, porastającego utwory polodowcowe, osiągające wysokość do 100 m. Na okolicznych polach znajduje się kilka zabytkowych młynów-wiatraków.
Krzczonów historycznie położony jest w Małopolsce (początkowo w ziemi sandomierskiej, a następnie w ziemi lubelskiej). W 1786 miejscowość była wsią królewską w starostwie lubelskim województwa lubelskiego[6]. W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Krzczonów. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa lubelskiego.
Historia
Wieś notowana w dokumentach źródłowych w roku 1359 jako „Krczonow”, w roku 1491 nazwa brzmiała „Chrzanow”. Wieś była w wieku XIV własnością szlachecką, następnie królewską. W roku 1359 dziedzicem wsi był niejaki Pszonka. Po roku 1386 Władysław Jagiełło zostawszy królem, skonfiskował Piotrowi Pszonce wieś Krzczonów, wieś została odtąd tenutą królewską. W roku 1439 Władysław Warneńczyk przeniósł wieś Krzczonów na prawo magdeburskie. Najazdy tatarskie jakie miały miejsce na przełomie XIV i XV wieku nie oszczędziły Krzczonowa, stąd w roku 1512 Zygmunt I uwolnił mieszkańców Krzczonowa od wszelkich poborów i czopowego z powodu zniszczeń spowodowanych przez Tatarów[7].
Krzczonów w wieku XIX opisano jako wieś i folwark w powiecie lubelskim, gminie i parafii Krzczonów. Według noty SgKP z roku 1883, wieś posiadała kościół parafialny murowany, urząd gminny, kasę „wkładowo-zaliczkową”, szkołę gminną, gorzelnię, browar i młyn wodny. Data założenia kościoła w Krzczonowie jest nieznana, istniejący obecnie budynek murowany został wzniesiony na miejscu drewnianego w 1633 r.
W wieku XIX Krzczonów był osadą przemysłową, pośród ludności rozwijało się płóciennictwo. Według spisu miast, wsi, osad Królestwa Polskiego z 1827 roku Krzczonów był wsią rządową i miał 111 domów i 406 mieszkańców. Parafia Krzczonów w dekanacie lubelskim liczyła 5857 dusz.
- Gmina Krzczonów w XIX wieku
Gmina Krzczonów należała do sądu gminnego okręgu II w osadzie Bychawa, najbliższa stacja pocztowa w Piaskach, powierzchnia gminy wynosiła 17819 mórg a liczyła 4030 mieszkańców. W gminie były 2 szkoły początkowe a także: gorzelnia, browar, dwa młyny, jeden wiatrak. W skład gminy wchodziły: Borzęcinek wieś i folwark Gierniak-Lipniak, Kosarzew Górny wieś i folwark Kosarzew Średni wieś i folwark Kosarzew Dolny wieś i folwark Krzczonów, Lewandowszczyzna, Olszanka, Policzyzna z folwarkiem Policki Majdan, Romanów, Stróża Kosarzowska z folwarkiem Teklin (Majdan Kosarzewa Górnego), Urszulin, Walentynów, Władysławów, Zielona karczma, Ziemin, Żuków[8].
Infrastruktura
Na obszarze Krzczonowa znajdują się m.in.: cmentarz, remiza OSP Krzczonów, ośrodek zdrowia, pawilon handlowy, poczta, dworzec PKS-u, 3 apteki i stojące w środku wsi 2 bloki mieszkalne, wybudowane dla pracowników (nieistniejącego już) GS-u, a także ROKiS (Regionalny Ośrodek Kultury i Sportu) i pobliskie boisko.
Wspólnoty wyznaniowe
- Kościół rzymskokatolicki:
- parafia Wniebowzięcia NMP
- Świadkowie Jehowy:
- zbór Bychawa-Krzczonów (zebrania w sali w Piotrkowie)[9]
Odległości
Odległości do większych miejscowości:
- Lublin – 28 km
- Warszawa – 179 km
- Świdnik – 23 km
- Piaski – 18 km
- Krasnystaw – 33 km
- Żółkiewka – 14 km
- Wysokie – 12 km
- Bychawa – 12 km
- Jabłonna – 14 km
Zobacz też
- Ludzie związani z Krzczonowem
- RTCN Boży Dar
Przypisy
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych, Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04] .
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 625 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
- ↑ a b GUS. Rejestr TERYT.
- ↑ Zapal świeczkę w niedzielę na mogiłach Rosjan, Gazeta Wyborcza Lublin, 7 maja 2010.
- ↑ Karol de Perthées, Mappa szczegulna woiewodztwa lubelskiego 1786.
- ↑ Kuraś ↓, s. 118.
- ↑ Krzczonów 1(3), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 771 .
- ↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2019-07-18] .
Bibliografia
- Stanisław Kuraś: Słownik historyczno-geograficzny województwa lubelskiego w średniowieczu, oprac. S. Kuraś (Dzieje Lubelszczyzny,3). Wyd. Warszawa 1983. Lublin 1998. ISBN 978-83-01-03443-6.
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lublin Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 52.35 N
- S: 50.20 N
- W: 21.52 E
- E: 24.25 E
Autor: Merc777, Licencja: CC BY-SA 4.0
Rondo w centrum Krzczonowa z drogowskazami do najbliższych miejscowości