Krześlin
| Artykuł | 52°14′8″N 22°20′47″E |
|---|---|
| - błąd | 38 m |
| WD | 52°14'7.91"N, 22°20'48.44"E |
| - błąd | 1 m |
| Odległość | 29 m |
| wieś | |
 Kościół św. Mikołaja W Krześlinie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna | 25 |
| Kod pocztowy | 08-104[3] |
| Tablice rejestracyjne | WSI |
| SIMC | 0692200[4] |
Położenie na mapie gminy Suchożebry _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Suchożebry") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie powiatu siedleckiego  | |
 52°14′08″N 22°20′47″E/52,235556 22,346389 | |
Krześlin – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie siedleckim, w gminie Suchożebry[4][5].Leży nad Starą Rzeką.
Miejscowość jest siedzibą rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja.
We wsi działa założona w 1922 roku jednostka ochotniczej straży pożarnej.[6] Jednostka posiada średni samochód ratowniczo-gaśniczy GBA 2,5/16 Star 244 z 1982 roku.
Historia
Wieś o rodowodzie średniowiecznym. Na pograniczu historycznych krain Mazowsza, Małopolski i Podlasia. Pierwsze pisane wzmianki o miejscowości pochodzą z XVI wieku. Do Unii brzeskiej istniała tu cerkiew prawosławna. Własność szlachecka. Wieś posiadała w 1673 roku podkomorzyna koronna Konstancja Butlerowa[7], leżała w ziemi drohickiej województwa podlaskiego w 1795 roku[8].
W XVIII wieku w Krześlinie został ufundowany klasztor dominikański, który istniał w latach 1735–1765. W 1765 roku w krześlińskim klasztorze osiedli bernardyni. W 1865 roku dom zakonny został skasowany przez władze carskie. Klasztor rozebrano, a kościół klasztorny zamieniono na parafialny.
W połowie XV w. Krześlin należał do Jana Łysowskiego, dziedzica dóbr łysowskich. Od pocz. XVI w. właścicielami Krześlina był ród Wodyńskich h. Kościesza. Około 1630 r. dobra krześlińskie nabył hr. Gotard Wilhelm Butler, kupując je od matki i rodzeństwa swej żony kasztelanki podlaskiej Konstancji Wodyńskiej (córki Marka Wodyńskiego i Heleny z Zamoyskich)[9]. Ok. 1719 r. dobra przechodzą do rodu Kuczyńskich h. Ślepowron. W tym czasie wzniesiono w Krześlinie barokowy kościół i klasztor. Po zmarłym bezpotomnie Ignacym Kuczyńskim dobra przeszły po jego siostrze - Konstancji Kuczyńskiej (zm. 1763), żonie stolnika brzeskiego Józefa Matuszewicza h. Łabędź (1718–1770)[10] - na jej córkę Teklę Matuszewicz, żonę kasztelana brzeskolitewskiego Józefa Niemirowicza-Szczytta h. Jastrzębiec[11]. W wyniku przedwczesnej śmierci Nikodema Niemirowicza Szczytta, jedynego syna Tekli i Józefa Niemirowiczów-Szczyttów, Krześlin po śmierci kasztelanowej Tekli Niemirowiczowej-Szczyttowej (zm. 1814) otrzymał jej brat stryjeczny - Tadeusz Matuszewicz[12], a następnie jego córka - Zofia z Matuszewiczów Kicka. Po 1827 r. dobra krześlińskie przeszły w ręce rodu Iżyckich. W 1888 r. właścicielem dóbr złożonych z Krześlina, Brzozowa, Hołubli, Przygód i Rzeszotkowa był Henryk Iżycki[13].
W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Krześlin. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa siedleckiego.
Zabytki
- Kościół parafialny św. Mikołaja wybudowany w latach 1735–1740 fundacji wojewody podlaskiego Wiktoryna Kuczyńskiego i Marka Antoniego hr. Butlera[13]
- Kaplica przydrożna z XIX wieku, w niej figura Nepomuk z 1728 roku.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Wieś Krześlin w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2020-03-01] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 627 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ OSP spoza KSRG, www.siedlce-straz.pl [dostęp 2020-11-06].
- ↑ Anna Laszuk, Zaścianki i królewszczyzny : struktura własności ziemskiej w województwie podlaskim w drugiej połowie XVII wieku, Warszawa 1998, s. 121.
- ↑ Karol de Perthées , Mappa Szczegulna Woiewodztwa Podlaskiego, 1795
- ↑ Butlerowie v. Buthlerowie h. Własnego [w] A. Boniecki, Herbarz Polski, t. II s. 263
- ↑ Matuszewicz Józef [w] Polski Słownik Biograficzny, t. 20, s. 220
- ↑ A. Haratym, Szczytt Niemirowicz Józef [w:] Polski Słownik Biograficzny, Zeszyt 195, 2011, s. 561-563
- ↑ Leon Dembowski, Moje wspomnienia z czasów W. Księstwa Warszawskiego i wojny polsko-rosyjskiej 1831 roku, 1902, s. 94
- ↑ a b Krześlin - nasza mała Ojczyzna | tekst nr 39159, www.edukacja.edux.pl [dostęp 2019-07-21] (pol.).
- Krześlin, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 786.
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Masovian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 53.55N
- S: 50.95 N
- W: 19.15 E
- E: 23.25 E
Autor:
Mapa gminy Suchożebry, Polska
Autor: Kamil Suchożebski, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół pw. św. Mikołaja w Krześlinie
Autor:
Mapa powiatu siedleckiego, Polska