Krzeszowice (stacja kolejowa)

Krzeszowice

Budynek dworca (po remoncie), od strony peronów
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Miejscowość	Krzeszowice
Data otwarcia	1847
Poprzednie nazwy	Klasendorf, Krzeszowitz, Kressendorf
Dane techniczne
Liczba peronów	3
Liczba krawędzi peronowych	5
Kasy
Linie kolejowe
133 Dąbrowa Górnicza Ząbkowice – Kraków Główny
Położenie na mapie Krzeszowic Krzeszowice
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Krzeszowice
Położenie na mapie województwa małopolskiego Krzeszowice
Położenie na mapie powiatu krakowskiego Krzeszowice
Położenie na mapie gminy Krzeszowice Krzeszowice
50°07′52″N 19°37′57″E/50,131111 19,632500
Portal Transport szynowy

Budynek dworca (po remoncie), od strony ulicy

Widok na stację kolejową od zachodu, z wiaduktu drogowego w ciągu ulicy Daszyńskiego, po lewej budynek dworca, w głębi po prawej perony

(c) Signalhead z angielskiej Wikipedii, CC BY-SA 3.0

Zburzona już nastawnia i była wieża ciśnień z nadajnikami sieci Orange

Była wieża ciśnień i dawny przejazd kolejowy koło stacji

Krzeszowice – stacja kolejowa w mieście Krzeszowice, w województwie małopolskim, w Polsce. Według klasyfikacji PKP ma kategorię dworca regionalnego^[1]. W roku 2021 stacja obsługiwała około 2000 pasażerów na dobę^[2].

Historia

Otwarcie dworca nastąpiło 13 października 1847 r., kiedy to pierwszy pociąg ciągnięty przez parowóz Kraków wjechał na stację z Krakowa udając się do Mysłowic. W tym też czasie wybudowano dworzec (obecnie jego piętrowa środkowa część). Skrzydła boczne wybudowano pod koniec XIX w. oraz w roku 1913. W pobliżu dworca wznosi się nieczynna wieża ciśnień, która zaopatrywała parowozy w wodę za pomocą żurawia wodnego.

14 czerwca 2020 został oddany do użytku zmodernizowany 200 m peron nr 1 oraz 400 m peron nr 2. W ramach przebudowy linii kolejowej z Krakowa do Katowic, która jest finansowana w ramach instrumentu CEF „Łącząc Europę” planowane są dalsze prace, które obejmą remont kolejnego peronu nr 3^[3].

Były skansen kolejowy

W 1996 r. Jerzy Rechziegel podjął wysiłek utworzenia na stacyjnej bocznicy skansenu kolejowego. W tym celu udało mu się ściągnąć w tymże roku do Krzeszowic czternaście parowozów^[4]. Kilkanaście z nich miało zostać odremontowanych i ciągnąć nie mniej zabytkowe wagony pasażerskie, kursując po okolicy jako pociągi turystyczne. Niestety nie udało się tego osiągnąć (pomimo założenia Ogólnopolskiej Fundacji Ochrony Zabytków Kolejnictwa^[5]) i ostatecznie w marcu 2008 r. planowany skansen został zlikwidowany.

W ciągu tych dwunastu lat (1996–2008) kilkanaście parowozów, będących już w momencie ściągnięcia do Krzeszowic w opłakanym stanie, było dalej niszczonych i rozkradanych. Niektóre z nich odjechały (30 października 2007 r.) do Krakowa Płaszowa, część przejął Skansen taboru kolejowego w Chabówce, a inne przewieziono (9 marca 2008 r.) do skansenu kolejowego w Pyskowicach.

Bocznice

Z krzeszowickiej stacji rozchodzą się bocznice kolejowe dla pociągów towarowych do kamieniołomów w Zalasie przez Tenczynek i do Czatkowic, obecnej dzielnicy Krzeszowic (przez osiedle Żbik). Do końca lat 70. XX w. istniały również bocznice do Zalasu przez Bażantarnie i Sztolnie (zlikwidowana wskutek tragicznego wypadku na Sztolni, gdzie spłonęło – po zderzeniu z pociągiem – kilkoro pasażerów samochodów), a także bocznica do zlikwidowanego kamieniołomu w Miękini oraz do dawnego browaru w Tenczynku (bocznica została zlikwidowana w latach 70. XX w.).

Infrastruktura

W latach 70. i 80. XX w. w budynku dworcowym mieścił się kolejowy gabinet dentystyczny, a w latach 80. i 90. XX w. świetlica młodzieżowa dla dojeżdżających pociągiem uczniów tutejszych szkół ponadpodstawowych. W latach 90. XX w. i na początku XXI w. na terenie dworca tymczasowo mieścił się dworzec autobusowy PKS. Od roku 2006 do 2009 w budynku dworcowym działał Antykwariat na Peronie. Do 2010 na piętrze budynku znajdowały się mieszkania prywatne. W latach 2009–2012 przeprowadzono prace modernizacyjne dworca^[6]. Od października 2014 w budynku dworca działa filia Urzędu Pracy Powiatu Krakowskiego^[7], filia Referatu Rejestracji Pojazdów Wydziału Komunikacji Starostwa Powiatowego w Krakowie^[8] oraz biuro ubezpieczeniowe.

Ruch kolejowy

Stacja obsługuje przede wszystkim ruch lokalny w kierunku Krakowa, Oświęcimia, Katowic, Częstochowy oraz Wodzisławia. Wśród pociągów dalekobieżnych można wyróżnić połączenia między innymi do takich miast jak:

Krzeszowicki dworzec odprawia rocznie ok. 690 tys. podróżnych^[9].

Wydarzenia

• 2 października 1934 w okolicach stacji w katastrofie kolejowej zginęło 12 osób, a 60 zostało rannych^[10]. (więcej informacji)
• W nocy z 16 na 17 grudnia 1935 przed stacją doszło do zderzenia dwóch pociągów towarowych. Opóźniony pociąg wyładowany węglem z Załucza do Zebrzydowic został skierowany na niewłaściwy tor; jedna z lokomotyw wpadła do rzeki Krzeszówki. Zginął maszynista oraz jeden z pracowników kolei^[11]
• 1 września 1939 o godz. 5 na zamaskowanej bocznicy kolejowej załogę 54. pociągu pancernego Groźny zaskoczyło nieskuteczne niemieckie bombardowanie lotnicze. O godz. 6 – zgodnie z rozkazem – pociąg ten wyruszył przez Mikołów w kierunku Katowic.
• 18 maja 1997 w wyniku podpalenia spłonął wielki drewniany budynek kolejowy (magazyn).
• 12 marca 2004 na stacji pod kołami pociągu zginął polski żużlowiec i trener Stanisław Skowron.
• W 2007 miejscowy „skansen kolejowy” posłużył jako plan filmowy do nakręcenia scen z wiedźmami do przedstawienia teatralnego „Makbet” Teatru Śląskiego im Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach.
• 12 maja 2007 odbył się specjalny przejazd szynobusu SA101-001 po prywatnych bocznicach kolejowych do Zalasu i do osiedla Czatkowice zorganizowany przez Stowarzyszenie Miłośników Kolei w Krakowie, mający na celu dotarcie do miejsc do których nigdy żaden pociąg osobowy jeszcze nie dotarł.
• Motyw krzeszowickiej stacji został umieszczony w 10. odcinku filmu „Pogranicze w ogniu”.

Galeria

• 

  Peron 2

• 

  EN77-001 na stacji przy peronie 2

• 

  Parking przy dworcu

• 

  Bocznica Kolejowa–Tenczynek

• 

  Perony (część wschodnia)

• 

  Perony - widok z przejścia nadziemnego

• 

  Widok od str. południowej

• 

  SA109 pod mostem bocznicy kolejowej do KW Czatkowice

• 

  Obecny widok miejsca katastrofy w 1934, przed stacją

• 

  Rozjazdy kolejowe (część wschodnia)

• 

  Dworzec przed remontem

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Krzeszowice w Ogólnopolskiej Bazie Kolejowej – bazakolejowa.pl
• Krzeszowice (stacja kolejowa) w internetowym rozkładzie jazdy PKP – rozklad-pkp.pl (odjazdy)
• Krzeszowice w Atlasie Kolejowym Polski, Czech i Słowacji – www.atlaskolejowy.net

Krzeszowice
Linia 133 Dąbrowa Górnicza Ząbkowice – Kraków Główny (45,097 km)
Wola Filipowska odległość: 3,901 km		Rudawa odległość: 6,537 km