Krzyż Franciszka Józefa

Krzyż Franciszka Józefa
Awers odznaki
Ustanowiono	21 listopada 1916
Wycofano	1918
Dewiza	MILITANTIBUS A LATERE MEO (WALCZĄCYM U MEGO BOKU)
Wielkość	56 × 56 mm
Kruszec	żelazo
Wydano	25
Powiązane	Order Franciszka Józefa Odznaka Pamiątkowa Franciszka Józefa

Krzyż Franciszka Józefa (niem. Franz Joseph-Kreuz, węg. Ferenc József-kereszt) – odznaczenie austro-węgierskie nadawane w latach 1917-1918.

Historia

Krzyż ten, nazwany także według swej dewizy Krzyżem "militantibus a latere meo" (walczącym u mego boku), był niezwykle rzadkim i ekskluzywnym odznaczeniem. Został zaprojektowany w roku 1916 jeszcze za życia cesarza Franciszka Józefa, który zdążył zatwierdzić listę przedstawionych do odznaczenia. Po śmierci cesarza projekt zrealizował jego następca Karol I i odznaczył krzyżem 25 osób znajdujących się na liście poprzednika. Order otrzymały wyłącznie osoby zatrudnione w Kancelarii Wojskowej w Wiedniu, wojskowi i cywile ściśle współpracujący z monarchą, na ich czele sam nowy cesarz, którego Franciszek Józef umieścił na pierwszym miejscu swej listy.

Opis odznaki

Oznaka to krzyż maltański bez kulek na szpicach ramion, wykonany w poczernionym żelazie z wąskimi srebrnymi bordiurami na brzegach ramion, z wieńcem laurowym między ramionami. W medalionie środkowym awersu widnieją splecione inicjały założyciela "FJ I", otoczone srebrnym pierścieniem z dewizą "MILITANTIBUS A LATERE MEO" oraz datami MCMXIV-MCMXVI. Rewers oznaki był gładki. Krzyż ten nie posiadał wstążki – noszony był na agrafie na prawej piersi.

Bibliografia

• Bodrogi Péter, Molnár József, Zeidler Sándor: Nagy magyar kitüntetéskönyv. A magyar állam rendjelei és kitüntetései a Szent György-rendtől a Nagy Imre érdemrendig. Budapeszt: Rubicon, 2005, s. 112-113 (węg.)
• Václav Měřička: Orden und Ehrenzeichen der österreichisch-ungarischen Monarchie, Wiedeń: 1974 (niem.)
• Roman Freiherr von Procházka: Österreichisches Ordenshandbuch, 1-4, Monachium: 1978 (niem.)

Austriackie i austro-węgierskie odznaczenia monarchii habsburskiej (według daty ustanowienia) Order Złotego Runa, 1421 Order Niewolnic Cnoty, 1662 Order Krzyża Gwiaździstego, 1668 Order Miłości Bliźniego, 1708 Odznaka Elżbiety Teresy, 1749 Order Marii Teresy, 1757 Order Świętego Stefana, 1764 Medal Waleczności, 1789 Medal Wojskowy Ołomuński, 1796 Krzyż Zasługi dla Duchownych Wojskowych, 1801 Medal Zasługi Cywilnej, 1804, 1835, 1848, 1918 Order Leopolda, 1808 Krzyż Szlachecki Czeski, 1814 Krzyż Armatni, 1814 Krzyż Honorowy Cywilny, 1815 Order Korony Żelaznej, 1816 Medal Pamiątkowy Tyrolskiej Obrony Kraju, 1848, 1859, 1866 Odznaka za Służbę Wojskową, 1849 Krzyż Zasługi Wojskowej, 1849 Order Franciszka Józefa, 1849 Krzyż Zasługi Cywilnej, 1850 Medal Pamiątkowy Kampanii przeciwko Dani, 1864 Krzyż Mariański, 1871 Medal Wojenny, 1873 Odznaka Honorowa za Dzieła Sztuki i Umiejętności, 1887 Medal Zasługi Wojskowej, 1890 Medal Pamiątkowy Podróży Morskiej, 1893 Order Elżbiety, 1898 Medal Honorowy za Czterdziestoletnią Wierną Służbę, 1898 Medal Jubileuszowy Pamiątkowy Wojskowy, 1898 Medal Jubileuszowy Pamiątkowy Cywilny, 1898 Medal Jubileuszowy Pamiątkowy Dworski, 1898 Medal Straży Ogniowej, 1905 Krzyż Jubileuszowy Wojskowy, 1908 Krzyż Jubileuszowy Cywilny, 1908 Krzyż Jubileuszowy Dworski, 1908 Odznaka Honorowa Pospolitego Ruszenia, 1908 Medal Pamiątkowy Bośniacko-Hercegowiński, 1909 Krzyż Pamiątkowy Mobilizacji, 1913 Odznaka Honorowa Austriackiego Czerwonego Krzyża, 1914 Krzyż Wojenny za Zasługi Cywilne, 1915 Krzyż Żelazny Zasługi, 1916 Krzyż Franciszka Józefa, 1916 Odznaka Pamiątkowa Franciszka Józefa, 1916 Krzyż Wojskowy Karola, 1916 Medal Rannych, 1917 Odznaka Ostrogi Złotej, 1918 Krzyż Pamiątkowy Wojenny, 1918