Krzyż Hiszpanii

Krzyż Hiszpanii
Spanienkreuz
Awers
Awers Srebrnego Krzyża z mieczami
Awers
Awers Brązowego Krzyża z mieczami
Baretka
Baretka Krzyża Hiszpanii z Mieczami
(umowna – ogólna)
Baretka
Baretka Krzyża Hiszpanii
(umowna – ogólna)
Baretka
Baretka Krzyża Honorowego dla Osieroconych
Ustanowiono14 kwietnia 1939
Wydano26 056

Krzyż Hiszpanii (Krzyż Hiszpański; niem. Spanienkreuz) – niemieckie odznaczenie wojskowe.

Krzyż został ustanowiony rozporządzeniem Adolfa Hitlera z dnia 14 kwietnia 1939 roku[1] dla nagrodzenia żołnierzy walczących w ramach Legionu Condor w hiszpańskiej wojnie domowej.

Zasady nadawania

Krzyż został ustanowiony w trzech klasach – złotej, srebrnej i brązowej, a każda z nich posiada dwie wersje – złota z mieczami i brylantami oraz z mieczami, srebrna z mieczami i bez mieczy, brązowa z mieczami i bez mieczy.

Krzyże z mieczami był nadawany żołnierzom Legionu Condor oraz marynarzom Kriegsmarine uczestniczącym w bezpośrednich walkach. Przy czym:

  • Złoty z mieczami i brylantami – nadawany był za szczególne i wzorowe wykonywanie zadań bojowych. Nadano 28 krzyży.
  • Złoty z mieczami – za wykazane męstwo i odwagę w walce. Nadano 1126 krzyży.
  • Srebrny z mieczami – za udział w walce mającej decydujące znaczenie dla losów wojny. Nadano 8304 krzyże.
  • Brązowy z mieczami – za udział w walce. Nadano 8462 krzyże.

Krzyż bez mieczy był nadawany żołnierzom, marynarzom i osobom cywilnym, które przez co najmniej trzy miesiące współdziałały z Legionem Condor lub marynarką wojenną na terenie Hiszpanii, lecz nie brały udziału w bezpośrednich walkach. Nadano 327 Srebrnych i 7869 Brązowych Krzyży bez mieczy.

Krzyż był nadawany w latach 1939–1940 i łącznie nadano 26 056 krzyży.

Opis odznaki

Krzyż Honorowy dla Osieroconych przez żołnierzy poległych w Hiszpanii

Odznakę stanowi krzyż typu maltańskiego. Na awersie, w środku krzyża znajduje się swastyka a między ramionami krzyża orzeł trzymający w szponach swastykę (symbol Luftwaffe). Identyczny kształt miał Krzyż Honorowy dla Osieroconych przez żołnierzy poległych w Hiszpanii (niem. Ehrenkreuz für Hinterbliebene Deutscher Spanienkämpfer), wykonany z żelaza. Zawieszany był na wstążce koloru czarnego, po której bokach były paski w kolorach: białym, następnie czerwonym, żółtym, czerwonym (tj. kolorach flagi Hiszpanii) i znowu białym. Krzyż z mieczami miał dodatkowo dwa skrzyżowane w środku miecze z klingami skierowanymi ku górze. Rewers był gładki, z mocowaniem typu agrafki. Noszony był bezpośrednio na bluzie na piersi po prawej stronie.

Odznaczenie nie miało baretki (wyjątek stanowił Krzyż Honorowy dla Osieroconych). W 1957, w RFN wprowadzono baretki dla weteranów wojny hiszpańskiej, odznaczonych Krzyżem Hiszpanii, a nadal służących w Bundeswehrze. Wykonane były ze wstążki Krzyża Honorowego dla Osieroconych, lecz uzupełnione metalowymi miniaturkami odznaki Krzyża (z mieczami i bez nich) w formie zdenazyfikowanej (bez swastyk).

Przypisy

  1. Opublikowane w Dzienniku Urzędowym Rzeszy nr 139, str. 1359 z 1939 roku.

Bibliografia

  • Боевые награды Германии. 1933-1945. Хобби пресс, 2002, s. 34–35. ISBN 5-902325-01-3. (ros.)

Media użyte na tej stronie

The Order of the White Eagle.png
Autor: Jakubkaja, Licencja: CC BY 3.0
Order Orła Białego – szkic
DEU Spanienkreuz 0 next-of-kin BAR.svg
Baretka: Krzyż Hiszpański dla Matek, Wdów i Sierot – Niemcy (III Rzesza).
DEU Spanienkreuz 1 BAR.svg
Umowna baretka dla Krzyży Hiszpańskich bez mieczy – Niemcy (III Rzesza).
DEU Spanienkreuz 2 swords BAR.svg
Umowna baretka dla Krzyży Hiszpańskich z Mieczami – Niemcy (III Rzesza).
Spanienkreuz für Hinterbliebene.jpg
Anlage zum Reichsgesetzblatt mit Abbildung des Ehrenkreuzes für Hinterbliebene deutscher Spanienkämpfer
Spanish Cross.jpg
Spanish Cross
Reichsadler Deutsches Reich (1935–1945).svg
The Imperial Eagle or Emblem of the German Empire (German Reich, used 1935–1945), which features an eagle looking over its right shoulder, that is, looking to the left from the viewer's point of view. It is similar to the Parteiadler or Emblem of the Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei (NSDAP; known in English as the National Socialist German Workers' Party, or simply the Nazi Party), but the eagle of the latter is looking over its left shoulder, that is, looking to the right from the viewer's point of view.
Spanien-Kreuz in Silber.jpg
španělský kříž ve stříbře s meči