Krzyż Katyński w Krakowie

Krzyż Katyński
Ilustracja
Państwo Polska
MiejscowośćKraków
MiejscePlac im. ojca Adama Studzińskiego
ProjektantJacek Marek
FundatorZarząd Regionu Małopolska NSZZ „Solidarność”, Komitet Opieki nad Kopcem Józefa Piłsudskiego
Całkowita wysokość5 m
Data odsłonięcia19 maja 1990
Położenie na mapie Starego Miasta w Krakowie
Mapa konturowa Starego Miasta w Krakowie, na dole znajduje się punkt z opisem „Krzyż Katyński”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Krzyż Katyński”
Położenie na mapie Krakowa
Mapa konturowa Krakowa, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Krzyż Katyński”
Ziemia50°03′18,14″N 19°56′17,40″E/50,055039 19,938167

Krzyż Katyński – pomnik w postaci krzyża upamiętniający ofiary zbrodni katyńskiej znajdujący się w Krakowie u podnóża Wawelu na placu im. ojca Adama Studzińskiego, przy kościele św. Idziego, poświęcony 19 maja 1990 roku.

Forma

Krzyż Katyński w Krakowie, o wysokości 5 m, wykonany z ciemnobrązowego drewna, ma na belce poprzecznej złocony napis KATYŃ oraz daty 1940 i 1990[1].

U podnóża znajduje się granitowa tablica o wymiarach 60 cm na 80 cm[1], na której wymieniono tragiczne miejsca związane z najnowszą historią Polski[2]. Na tablicy znajdują się następujące nazwy[1]:

Historia i uroczystości

Fundatorzy, autor i poświęcenie w 1990 roku

Krzyż Katyński w Krakowie został ufundowany przez Zarząd Regionu Małopolska NSZZ „Solidarność” oraz Komitet Opieki nad Kopcem Józefa Piłsudskiego w Krakowie[3]. Autorem projektu jest krakowski artysta rzeźbiarz Jacek Marek[4]. Krzyż Katyński poświęcono w czasie uroczystej mszy w dniu 19 maja 1990 roku; ceremonii poświęcenia dokonał kardynał Franciszek Macharski[3]. Pod Krzyżem Katyńskim odbywają się uroczystości upamiętniające ofiary zbrodni katyńskiej[5].

Prace konserwatorskie w 2000 roku

W 2000 roku, w 60. rocznicę zbrodni, pomnik został odnowiony pod kierunkiem autora[2]. Drewno zaimpregnowano i uzupełniono ubytki, ponownie pozłocono litery na belce poprzecznej i uzupełniono litery na tablicy u podnóża pomnika[2]. Prace konserwatorskie sfinansował Region Małopolska NSZZ „Solidarność” oraz sponsorzy[2].

Krzyż Katyński po katastrofie polskiego Tu-154M w Smoleńsku

Upamiętnienie ofiar katastrofy i marsze pamięci (2010 rok)

W 2010 roku, po katastrofie polskiego Tu-154M w Smoleńsku, koło Krzyża Katyńskiego zbierali się licznie mieszkańcy Krakowa, zapalali znicze i składali kwiaty[6]. 10 kwietnia 2010 roku w Krakowie odbył się marsz milczenia studentów Uniwersytetu Jagiellońskiego; przeszli oni spod gmachu Collegium Novum pod Krzyż Katyński, niosąc zdjęcia czterech ofiar katastrofy: Marii Kaczyńskiej, Lecha Kaczyńskiego, Anny Walentynowicz i Janusza Kurtyki[7]. Uczestnicy marszu złożyli pod Krzyżem Katyńskim kwiaty, zapalili znicze, a krótką modlitwę poprowadził biskup Józef Guzdek[7].

13 kwietnia 2010 roku w Krakowie odbył się marsz pamięci ofiar Katynia, którego uczestnicy przeszli spod kościoła Mariackiego pod Krzyż Katyński, gdzie uczcili minutą ciszy pamięć ofiar katastrofy w Smoleńsku[5].

16 kwietnia 2010 roku w Krakowie odbył się marsz studentów Wyższej Szkoły Europejskiej im. ks. Józefa Tischnera, którzy złożyli wieniec pod Krzyżem Katyńskim i oddali hołd ofiarom katastrofy w Smoleńsku[8].

10 czerwca 2010 roku pod Krzyżem Katyńskim w Krakowie przeszedł kolejny marsz pamięci w hołdzie ofiarom katastrofy w Smoleńsku[9].

Uroczystości z udziałem delegacji amerykańskich (2010 rok)

18 kwietnia 2010 roku, po pogrzebie Lecha i Marii Kaczyńskich, pod Krzyżem Katyńskim odbyła się uroczystość z udziałem ambasadora Stanów Zjednoczonych w Polsce Lee A. Feinsteina, który złożył wieniec od prezydenta Baracka Obamy i narodu amerykańskiego[10].

3 lipca 2010 roku pod Krzyżem Katyńskim złożyła wieniec Sekretarz Stanu USA Hillary Clinton, by w imieniu narodu amerykańskiego oddać hołd ofiarom katastrofy w Smoleńsku[11].

Obchody rocznic katastrofy

10 kwietnia 2011 roku, w pierwszą rocznicę katastrofy smoleńskiej, w Krakowie odbył się marsz pamięci mający na celu uczczenie ofiar katastrofy[12]. Jego uczestnicy przeszli z Rynku Głównego pod Krzyż Katyński, gdzie o godzinie 8:41 pamięć ofiar katastrofy uczczono minutą ciszy[12]. Honorowym patronem marszu była Zuzanna Kurtyka, wdowa po Januszu Kurtyce, prezesie Instytutu Pamięci Narodowej[12].

10 kwietnia 2012 roku, w drugą rocznicę katastrofy, z inicjatywy Stowarzyszenia "Solidarni 2010" zorganizowano w Krakowie marsz pod Krzyż Katyński; uczestniczyła w nim. m.in. Zuzanna Kurtyka[13].



Przypisy

  1. ↑ a b c Krzyż Katyński. bj.uj.edu.pl. [dostęp 2012-02-28].
  2. ↑ a b c d Odnawiany krzyż. dziennikpolski24.pl, 4 maja 2000. [dostęp 2012-02-28].
  3. ↑ a b Kalendarium – maj 1990. mko1989.info. [dostęp 2012-02-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
  4. ↑ Kapliczki przydrożne. Krzyż Katyński – Kraków, ul. Grodzka. blogspot.com. [dostęp 2012-02-28].
  5. ↑ a b Marsz Pamięci ofiar Katynia 1940. mmkrakow.pl, 13 kwietnia 2010. [dostęp 2012-02-28].
  6. ↑ Młodzież pod Krzyżem Katyńskim w Krakowie. polska-zbrojna.eu, 12 kwietnia 2010. [dostęp 2012-03-03].
  7. ↑ a b Kraków: Marsz Milczenia studentów UJ. malopolanin.pl, 11 kwietnia 2010. [dostęp 2012-02-28].
  8. ↑ Marsz studentów WSE w hołdzie ofiarom katastrofy. cogito.com.pl, 16 kwietnia 2010. [dostęp 2012-02-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-12-25)].
  9. ↑ 10 czerwca 2010 roku w Krakowie Marsz Pamięci w hołdzie ofiarom katastrofy pod Smoleńskiem. bip.krakow.pl. [dostęp 2012-02-28].
  10. ↑ Amerykanie składają wieniec pod Krzyżem Katyńskim. usembassy.gov, 18 kwietnia 2010. [dostęp 2012-02-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-10-15)].
  11. ↑ Sekretarz Hillary Clinton złożyła wieniec pod Krzyżem Katyńskim. usembassy.gov, 3 lipca 2010. [dostęp 2012-02-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-10-15)].
  12. ↑ a b c Marsz Pamięci pod Krzyż Katyński. rp.pl, 10 kwietnia 2011. [dostęp 2012-02-28].
  13. ↑ Kraków: marsz pod Krzyż Katyński. rp.pl, 10 kwietnia 2012. [dostęp 2012-04-12].

Media użyte na tej stronie

Krakow Center - basic map.svg
Autor: RaNo, Licencja: CC BY-SA 4.0
Old town in Krakow - basic map
Lesser Poland Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 50.59 N
  • S: 49.07 N
  • W: 18.92 E
  • E: 21.55 E
Kraków location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mapa lokacyjna miasta Kraków. Punkty graniczne mapy:
  • N: 50.15 N
  • S: 49.95 N
  • W: 19.76 E
  • E: 20.26 E
Legenda pomnik.svg
Symbol pomnika do legendy mapy
Katyń Monument, memorial table R, A. Studziński square, Old Town, Kraków, Poland.jpg
Autor: Zygmunt Put, Licencja: CC BY-SA 4.0
Krzyż Katyński, tablica pamiątkowa P, pl. o. Adama Studzińskiego, Stare Miasto, Kraków
Secretary Clinton Lays a Wreath at the Katyn Cross.jpg
During her visit to Krakow, Secretary Clinton laid a wreath at the Katyn Memorial Cross in Krakow in remembrance of those who were killed in the plane crash on April 10, 2010. The 96 victims onboard the flight to Smolensk, Russia included Polish President Lech Kaczyński and his wife Maria Kaczyńska, high-ranking political and military figures, and families of the victims of the Katyn massacre. The simple wooden cross behind Wawel became a point of mourning for thousands in the aftermath of the April 10 plane crash. The families of the Polish-American artist Wojciech Seweryn, Undersecretary Andrzej Kremer, Brigadier General Włodzimierz Potasiński and Lieutenant General Kwiatkowski were present and Secretary Clinton expressed her condolences to them. The governor of Malopolska, Stanislaw Kracik attended the wreath laying, and an honor guard from the Polish military units based in Krakow which have served in Afghanistan conducted the wreath laying ceremony.
Cracow after Polish Air Force One crash 11.jpg
Autor: Maire, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kraków po katastrofie samolotu prezydenckiego. Przed Krzyżem Katyńskim przy kościele św. Idziego
Katyń Monument, memorial table L, A. Studziński square, Old Town, Kraków, Poland.jpg
Autor: Zygmunt Put, Licencja: CC BY-SA 4.0
Krzyż Katyński, tablica pamiątkowa L, pl. o. Adama Studzińskiego, Stare Miasto, Kraków
Katyń Monument, 1990 desig. by Jacek Marek, A. Studziński square, Old Town, Kraków, Poland.jpg
Autor: Zygmunt Put, Licencja: CC BY-SA 4.0
Krzyż Katyński, 1990 proj. Jacek Marek, pl. o. Adama Studzińskiego, Stare Miasto, Kraków