Krzyż Mariański
 Awers krzyża | |
 Awers krzyża na damskiej kokardzie | |
Awers krzyża na męskiej wstążce | |
 Baretka zakonników | |
 Baretka Krzyża Mariańskiego | |
| Ustanowiono | |
|---|---|
| Dewiza | ORDO TEUTONICUM HUMANITATI |
Krzyż Mariański Zakonu Krzyżackiego (niem.: Marianer-Kreuz des Deutschen Ritterordens) – honorowe odznaczenie Zakonu Szpitala Najświętszej Maryi Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie ustanowione w 1871.
Historia
Po sekularyzacji majątków kościelnych pod koniec XVIII i na początku XIX wieku zakon krzyżacki zachował już tylko znikome posiadłości na terenie monarchii habsburskiej. W 1809 roku został rozwiązany przez cesarza Francuzów Napoleona I. Odnowił go w 1839 cesarz Austrii Ferdynand I Habsburg i od tego momentu godność wielkiego mistrza pełnili członkowie domu panującego.
Liczba rycerzy zakonnych była niewielka. W roku 1871 wielki mistrz aks. Wilhelm ustanowił w celu nagradzania działalności szpitalnej i charytatywnej osób świeckich, niebędących rycerzami zakonu oraz kobiet specjalne odznaczenie dla wolontariuszy, Krzyż Mariański. Po roku 1918 i upadku Habsburgów austriackich odznaczenia nie nadawano.
W 1929 roku został przekształcony przez papieża Piusa XI z zakonu rycerskiego w klerycki zakon żebrzący, a jego działalność została ograniczona do terytorium Niemiec, Austrii i Włoch.
Przywrócono też nadawanie Krzyża Mariańskiego zasłużonym przyjaciołom zakonu, a dawni świeccy zakonnicy nosili swoje dawne odznaki (bez środkowego medalionu z czerwonym krzyżem) na czarnych, jedwabnych wstęgach, mocowanych tak, jak Krzyż Mariański.
Marianami (Kawalerami Honorowymi) byli m.in. Konrad Adenauer i Otto von Habsburg.
Wygląd Krzyża Mariańskiego
Wzorowana na emblemacie zakonu krzyżackiego oznaka odznaczenia to krzyż łaciński z rozszerzonymi zakończeniami ramion czyli tzw. krzyż teutoński[1], obustronnie emaliowany na czarno z białą bordiurą. W medalionie środkowym awersu widnieje emblemat Czerwonego Krzyża w białym polu, otoczony napisem „ORDO TEUTONICUM HUMANITATI” (Zakon Niemiecki za humanitarność), w medalionie rewersu w białym polu data „1871”.
Odznaczeni
Przypisy
- ↑ Michał Zalewski: Krzyż teutoński (pol.). Kapliczki, krzyże i figury przydrożne, 2012. [dostęp 2017-07-03].
Bibliografia
- Paul Hieronymussen: Orders, Medals and Decorations of Britain and Europe in Colour, London 1966, s. 9-10, 176-177
- Hyginus Eugene Cardinale: Orders of Knighthood Awards and The Holy See – A historical, juridical and practical Compendium. Londyn: Van Duren, 1983, s. 109
- Teutonic Order, Marian Cross, knight, on ladies’ bow (Marianer-Kreuz des Deutschen Ritterordens, Ritter, an Damenschleife), 1871-1918 issue. medal-medaille.com. [dostęp 2015-04-03].
| I Republika |
|
|---|---|
| II Republika |
|
| Ordery domowe dynastii habsburskiej (od 1918) |
|
Media użyte na tej stronie
(c) Robert Prummel z niderlandzkiej Wikipedii, CC-BY-SA-3.0
Het kruiskomt uit mijn verzameling. Het lint heb ik zelf getekend en daarvan heb ik met mallen en contramallen een in de Oostenrijkse trant ( driehoekig) opgemaakt lint gemaakt.
Leuk om te doen maar tijdrovend...
25 jun 2006 19:39 (CEST)Duitse Orde. Uit een boek dat in 1893 in Leipzig werd gedrukt.
Maximilian Gritzner Handbuch de Ritter - und Verdienstorden.
Scan van Blz. 55 van het boek "Handbuch der Ritter- und Verdienstorden " uitgegeven 1893 tekening van de in 1902 overleden Maximilian Gritzner. Robert Prummel 10 jul 2008 16:40 (CEST)
Het copyright is verlopen.Kruis van de Duitse Orde. Eigen collectie. Eigen scan. Geen copyright.
(Marianen-Kreuz des Deutschen Ritterordens Verliehen von 1871-1918
Coat of arms of Austria: Coat of arms of Austria, depicting the black eagle. (Not official Version with several mistakes in colours, dimensions and other.)
Autor: Sodacan, Licencja: CC BY-SA 3.0
Imperial Coat of Arms of the Empire of Austria-Hungary, used from 1866 to 1915.
Autor: Louis14, Licencja: CC BY-SA 3.0
Ribbon bar of Marianerkreutz of Austro-Hungarian Empire