Krzyż prawosławny

Krzyż prawosławny

Krzyż prawosławny – w prawosławiu najbardziej rozpowszechniony jest krzyż o ośmiu końcach^[1]. Takie przedstawienie zgodne jest z najstarszą tradycją, uważaną za najbardziej autentyczną zarówno przez kościoły wschodnie, jak i zachodnie. Na zachodzie krzyż ten nazywany jest często krzyżem słowiańskim^[2][3], ponieważ używany jest on w Cerkwiach słowiańskich, podczas gdy pozostałe Cerkwie prawosławne posługują się symbolem krzyża greckiego. Ten nazywany jest krzyżem bizantyjskim lub krzyżem rosyjskim^[4][5][6].

Rosyjska odmiana krzyża prawosławnego

Ten krzyż jest symbolem Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego^[7][8][9].

Budowa

Na osi wertykalnej znajdują się trzy belki poprzeczne:

• górna – oznacza tabliczkę (filakterium) z napisem, który do krzyża kazał przybić Piłat, wskazującym na winę skazanego: Jezus Nazarejczyk Król Żydowski.
• środkowa – dla rąk ukrzyżowanego Chrystusa
• dolna – belka pod nogi Chrystusa (łac. suppedaneum) – inaczej niż w tradycji katolickiej, nogi Chrystusa przebite są nie jednym gwoździem lecz dwoma – każda noga oddzielnie. Jeden koniec dolnej belki jest podniesiony. Ten koniec pokazuje na niebo, dokąd udał się Dobry Łotr, ukrzyżowany razem z Chrystusem. Drugi koniec – opuszczony – wskazuje na piekło, miejsce dla drugiego łotra, który nie wyraził skruchy.

Pod krzyżem czasem jest umieszczany wizerunek czaszki. Ma być to czaszka Adama, który według źródeł apokryficznych (Ewangelia Nikodema i Życie Adama i Ewy) miał być pochowany pod Golgotą – Miejscem Czaszki. Szczegół ten służy uwypukleniu dogmatycznego znaczenia Ukrzyżowania: odkupienie pierwszego człowieka krwią Chrystusa, Nowego Adama, który stał się człowiekiem, aby zbawić rodzaj ludzki.

W zestawie znaków Unicode krzyż prawosławny jest oznaczony kodem U+2626 (☦).

Galeria

• 

  Herb Rosji z pieczęci Iwana IV, 1577

• 

  Herb Rosji z pieczęci Fiodora I, 1589

• 

  Rosyjska flaga wojskowa, 1696—1699

• 

  Rosyjska flaga wojskowa, 1706

• 

Przypisy