Krzyż słoneczny

Naramienniki kultury łużyckiej ze skarbu z Krobowa (1200-1000 rok p.n.e.), widoczny krzyż słoneczny, interpretowany niekiedy jako czterolistna koniczyna

Krzyż słoneczny w ruinach miasta Efez.

Krzyże na średniowiecznym cmentarzu w miejscowości Garlo, Bułgaria^[1]

Krzyż słoneczny, słoneczny krąg – forma krzyża znana od tysiącleci wyznawcom religii przedchrześcijańskich, w której równoramienny krzyż umieszczony jest w okręgu. Pojawia się często na megalitach. Koło z dwiema przeciętymi osiami to jeden z najstarszych symboli solarnych Indoeuropejczyków, powszechnie występujący u Celtów, ale którego motyw pojawiał się także u Słowian wschodnich. Jako krzyż wpisany w krąg, wyraża szczególny związek nieba i ziemi. Symbol punktu środkowego, wyrównanie cech aktywnych i biernych w charakterze człowieka doskonałego. W północno-zachodniej Europie w czasach pogańskich stał się z kolei atrybutem nordyckiego boga Odyna. Znany również w Ameryce przedkolumbijskiej, jak i w całym basenie Morza Śródziemnego od co najmniej 3500 lat. Jako symbol słońca znany był również u Azteków. Ponadto krzyż ten został zaadaptowany przez wyznawców mitraizmu jako oficjalny symbol ich religii^{[potrzebny przypis]}.

Współcześnie, najbardziej znana forma tego symbolu występuje jako krzyż celtycki, którego kształt po drobnej modyfikacji (by w większym stopniu przypominał krzyż łaciński) przejęli chrześcijanie zamieszkujący Brytanię i Irlandię. W chrześcijaństwie znany również jako krzyż konsekracyjny.

Krzyż słoneczny w kontekście symboliki solarnej w formie czerwonego krzyża na żółtej tarczy słonecznej (pierwotnie z 28 promieniami symbolizującymi państwa europejskie), na niebieskim tle stanowić miał sztandar ruchu paneuropejskiego.