Krzyżne Liptowskie

Krzyżne Liptowskie
Krížne
Ilustracja
Krzyżne Liptowskie – widok z okolic Podbańskiej
Państwo

 Słowacja

Położenie

powiat Poprad

Pasmo

Tatry, Karpaty

Wysokość

2039 m n.p.m.

Wybitność

125 m

Położenie na mapie Tatr
Mapa konturowa Tatr, blisko centrum na dole znajduje się czarny trójkącik z opisem „Krzyżne Liptowskie”
Położenie na mapie Karpat
Mapa konturowa Karpat, u góry nieco na lewo znajduje się czarny trójkącik z opisem „Krzyżne Liptowskie”
Ziemia49°10′53,4″N 19°57′39,2″E/49,181500 19,960889

Krzyżne Liptowskie (słow. Krížne, węg. Krizsnó[1], 2039 m[2]) – szczyt w końcowym odcinku Liptowskich Kop (Liptovské kopy), położony na południowy zachód od Skrajnego Gołego Wierchu (Krajný Holý vrch), od którego oddziela go Koprowicka Przełęcz Niżnia (Nižné kôprovické sedlo). Krzyżne jest drugim co do wysokości, po Wielkiej Kopie Koprowej (Veľká kopa), szczytem Liptowskich Kop[3]. Jego nazwa pochodzi od krzyżowania się trzech grani w wierzchołku[1].

Jest zwornikiem. W jego wierzchołku pasmo rozgałęzia się na dwa grzbiety biegnące w kierunku południowym i południowo-zachodnim. Grań południowa oddziela Dolinę Koprową (Kôprová dolina) od Doliny Krzyżnej (Krížna dolina). W grzbiecie tym wyróżnia się kulminacja Wszywaków (Všiváky, 1817 m). Grań południowo-zachodnia oddziela Dolinę Krzyżną od doliny Koprowicy (Kôprovnica) i dolnej części Doliny Cichej[3]. Wznosi się w niej Małe Krzyżne Liptowskie (Malé Krížne, 1920 m), a za nim, już w rejonie lasu, wybitna czuba zwana Szczyty (Štíty, 1450 m). Wzniesienia rozdziela Krzyżna Przełęcz (Koniarčisko, 1377 m). Z grani tej do Doliny Koprowicy opadają 4 wielkie żleby: Skryte Korycisko, Pośredni Żleb, Zabijak i Czerwone Korycisko. Wszystkie te żleby przecina ścieżka Zachodniej Obwodnicy. Górna część grani tworzy południowe ograniczenie Krzyżnego Kotła będącego najwyższym piętrem Doliny Koprowicy[4].

W górnej części stoki Krzyżnego są bezleśne, co powoduje, że schodzą nimi ogromne lawiny. Najbardziej stromy jest stok wschodni[4] o wysokości około 860 m[3]. W najwyższej jego części, powyżej Wschodniej Obwodnicy jest dużo skał[4].

Na Krzyżnym Lpitowkim i innych szczytach Kop Liptowskich od dawna wypasali mieszkańcy miejscowości Kokawa i Wychodna[5]. Drogi na Krzyżne Liptowskie znane były od dawna pasterzom i kłusownikom. Szczyt przez turystów odwiedzany był rzadko. Pierwsze odnotowane zimowe wejście turystyczne: Karol Englisch i Károly Jordán, 13 stycznia 1903[6]. Wielki pożar jesienią 1943 r. zniszczył lasy na południowych stokach. W latach 1944–1945 u podnóża Krzyżnego, w Dolinie Krzyżnej znajdował się sztab oddziału partyzanckiego „Vysoké Tatry”. Od 1949 cały obszar Liptowskich Kop jest obszarem ochrony ścisłej Tatrzańskiego Parku Narodowego[5].

Widok z grani głównej Tatr
Widok z Błyszcza
Widok z Krywania

Przypisy

  1. a b Witold Henryk Paryski, Zofia Radwańska-Paryska, Wielka encyklopedia tatrzańska, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004, ISBN 83-7104-009-1.
  2. Úrad geodézie, kartografie a katastra Slovenskej republiky, Produkty leteckého laserového skenovania.
  3. a b c Tatry Wysokie i Tatry Bielskie słowackie i polskie. Mapa turystyczna 1:25 000, Warszawa: Wydawnictwo Kartograficzne Polkart Anna Siwicka, 2006, ISBN 83-87873-26-8.
  4. a b c Władysław Cywiński. Szpiglasowy Wierch. Przewodnik szczegółowy, tom 11. Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2005, ISBN 83-7104-034-2.
  5. a b Józef Nyka, Tatry Słowackie. Przewodnik, wyd. 2, Latchorzew: Wydawnictwo Trawers, 1998, ISBN 83-901580-8-6.
  6. Witold Henryk Paryski. Tatry Wysokie. Przewodnik taternicki. Część IV. Walentkowa Przełęcz – Przełączka pod Zadnim Mnichem. Warszawa: Spółdzielczy Instytut Wydawniczy „Kraj”, 1951.

|

Położenie w grani Liptowskich Kop

Media użyte na tej stronie

Carpathians relief location map.jpg
Autor: Uwe Dedering, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Carpathians.
  • Projection: Equirectangular projection, strechted by 148.0%.
  • Geographic limits of the map:
  • N: 50.0° N
  • S: 44.25° N
  • W: 16.0° E
  • E: 27.5° E
  • GMT projection: -JX19.473333333333333cd/14.410266666666665cd
  • GMT region: -R16.0/44.25/27.5/50.0r
  • GMT region for grdcut: -R16.0/44.25/27.5/50.0r
  • Relief: SRTM30plus.
  • Made with Natural Earth. Free vector and raster map data @ naturalearthdata.com.
U+25B2.svg
Black up-pointing triangle , U+25B2 from Unicode-Block Geometric Shapes (25A0–25FF)
Kopy Liptowskie a5.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Jerzy Opioła
Krzyżne Liptowskie T50.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Widok z Krywania
Liptowskie Kopy T.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Widok z Błyszcza
Liptowskie Kopy panorama a1.JPG
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Liptowskie Kopy, widok z Doliny Hlińskiej
Krzyzne Liptowskie.jpg
Autor: Rafik k, Licencja: CC BY-SA 4.0
Krzyżne Liptowskie, widok z okolic Podbańskiej