Krzyżowa (województwo śląskie)

Artykuł

49°35′28″N 19°20′39″E

- błąd

39 m

WD

49°36'14"N, 19°19'37"E, 49°35'32.46"N, 19°20'40.88"E

- błąd

39 m

Odległość

1993 m

Krzyżowa
wieś
Ilustracja
Kościół w Krzyżowej
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Powiat

żywiecki

Gmina

Jeleśnia

Wysokość

480-550 m n.p.m.

Liczba ludności (2022)

1340[1]

Strefa numeracyjna

33

Kod pocztowy

34-335[2]

Tablice rejestracyjne

SZY

SIMC

0055580

Położenie na mapie gminy Jeleśnia
Mapa konturowa gminy Jeleśnia, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Krzyżowa”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Krzyżowa”
Położenie na mapie powiatu żywieckiego
Mapa konturowa powiatu żywieckiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Krzyżowa”
Ziemia49°35′28″N 19°20′39″E/49,591111 19,344167

Krzyżowawieś w Polsce, położona w województwie śląskim, w powiecie żywieckim, w gminie Jeleśnia[3][4].

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Krzyżowa. W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa bielskiego.

Położenie

Miejscowość znajduje się w Beskidzie Żywieckim, w dolinie potoku Krzyżówka na wysokości 480-550 m n.p.m. Zabudowania i pola Krzyżówej rozciągają się wzdłuż drogi na odcinku około 5 km pomiędzy Jeleśnią a Korbielowem. Wieś od zachodu otaczają wzniesienie Krzyżowej (725 m) i Groniki (648 m), zaś od wschodu Kiczory (757 m) i Styrk (732 m)[5].

Opis miejscowości

Na terenie Krzyżowej znajduje się kilka sklepów oraz zajazd "Pstrąg". Nie ma w Krzyżowej domów wczasowych, a skromna baza noclegowa opiera się na kwaterach prywatnych. Przez Krzyżową biegnie znakowany na żółto szlak turystyczny wiodący przez Wierch Jabłonki (701 m) i Przyborowiec(883 m) do Przyborowa oraz szlak czarny prowadzący w kierunku Hali Miziowej.

Na terenie wsi działalność duszpasterską prowadzi Kościół rzymskokatolicki (parafia Niepokalanego Serca NMP).

Integralne części wsi

Integralne części wsi Krzyżowa[3][4]
SIMCNazwaRodzaj
0055596Krzyżowa Dolnaczęść wsi
0055604Krzyżowa Górnaczęść wsi
0055610Niwyczęść wsi

Historia

W swojej kilkuwiekowej historii bywało, że Krzyżowa była samodzielną gminą. Zachowana pieczęć z 1850 roku przedstawiała w wolnym polu wzgórze a na nim symetrycznie rozmieszczonych pięć krzyży. Ponadto Krzyżową przecinał znany już w średniowieczu trakt handlowy wiodący w kierunku Słowacji i Węgier.

Znany jest udział Krzyżowej w pierwszych wyprawach górskich. Z opisu wyprawy Ludwika Zejsznera, z roku 1830, czytamy: "(...) Wioska Krzyżowa zupełnie górskie ma spojrzenie. Tu powszechnie wszystkie pomoce znajduje podróżny do wstąpienia na Babią Górę: koni nawykłych do drapania się w góry, przewodników i nieco żywności".

Nazwa miejscowości pochodzi od założycieli wsi jakimi byli Krzyżowscy. Powstanie wsi Krzyżowa, notowane jest w dokumentach z roku 1608. Andrzej Komoniecki pisze w swoim dziele: "Wcześniej, w lesie w tej okolicy, miał krzyż na kształt męki pańskiej znajdować się"[6].

Zobacz też

Przypisy

  1. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych, Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 629 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  4. a b GUS. Rejestr TERYT
  5. Beskid Śląski i Żywiecki. Mapa 1:50 000. Kraków: Wyd. „Compass”, 2011. ISBN 978-83-7605-084-3.
  6. Chronografia albo Dziejopis Żywiecki. Lata 1400 - 1728 Andrzej Komoniecki; wyd. S. Grodziski i J. Dwornicka, Żywiec 1987.

Media użyte na tej stronie

Silesian Voivodeship location map2.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of en:Silesian Voivodeship with counties (powiats) and municipalities (gminas). Geographic limits of the map:
  • N: 51.1617 N
  • S: 49.2956 N
  • W: 17.8872 E
  • E: 20.0559 E
Żywiec County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Żywiec County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:

N: 49.84 N S: 49.38 N W: 18.90 E

E: 19.50 E
REF new (questionmark).svg
Autor: Sławobóg, Licencja: LGPL
Icon for missing references
Krzyżowa kościół BŻ2.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Krzyżowa, kościół